Ardo denkt ook op andere sites na over inzet gezuiverd afvalwater voor irrigatie

Het waterbassin op de site van Ardo is tot de nok gevuld en bedekt met zonnepanelen. In het bassin, dat in 2019 werd gebouwd, wordt gezuiverd afvalwater uit de fabriek gestockeerd en in de zomer ter beschikking gesteld aan 50 boeren in de regio. Deze boeren zijn verenigd in de coöperatie Inero die verantwoordelijk is voor de uitbating van het irrigatiesysteem. Vanuit het 150.000 kuub grote waterbekken vertrekt een twaalf kilometer lang leidingstelstel naar de omliggende akkers. Met 150 aftakpunten wordt in totaal 500 hectare bediend.

Het idee om afvalwater in te zetten voor irrigatie ontstond in 2011, tijdens een droge zomer waarbij er watertekorten in de regio Ardooie waren, en werd in 2019 in de praktijk gebracht nadat Europese en private steun werd gevonden voor het project. Zo stelde bijvoorbeeld ook Unilever financiële middelen beschikbaar die moeten bijdragen aan de robuustheid van de groententeelt die onder druk staat door de klimaatverandering.

Grillig weer, dito opbrengsten

Dat de grillige weersomstandigheden een impact hebben op de groententeelt, blijkt uit de productiecijfers van erwten. Op een staafdiagram die Emilie Haspeslagh toont op een studiedag over duurzaam waterverbruik, blijkt dat de productie vanaf 1960 in een steile lijn omhoog gaat. Van 3,5 ton per hectare in 1960 stijgt de productie naar 7,5 ton rond de eeuwwisseling. Deze sterke groei komt in 2015 abrupt ten einde. Vanaf dat moment vertoont de productie een zeer grillige en zelfs dalend verloop.

“Het gaat van het ene extreme naar het andere. In de bonen hadden we in 2022 maar 65 procent van de geplande opbrengsten en in 2023 hadden we een overschot. In 2022 lag de gemiddelde opbrengst van bonen onder de 10 ton per hectare waar in 2023 bijna geen enkel veld minder dan 20 ton per hectare opbrengst had”, vertelt Haspeslagh die dit wijt aan de klimaatverandering. “Klimaatsveranderingen zorgt ervoor dat het weer extremer wordt. Periodes van extreme droogte worden afgewisseld met periodes van extreme natheid, zoals dit voorjaar.”

Dit besef heeft duurzaamheid hoger op de agenda geplaatst bij het familiebedrijf. Eerder berichtte VILT al over de circulaire wisselwerking tussen de fabriek en een biovergistingsinstallatie op het bedrijfsterrein. Deze vergistingsinstallatie in combinatie met een warmtekrachtkoppeling (WKK) transformeert afvalwater en groenteresten uit de fabriek van Ardooie in groene stroom en stoom voor de fabriek. Mede hierdoor slaagt de fabriek erin haar CO2-voetdruk en dus eigen klimaatimpact terug te schroeven.

Uitbreidingsplannen irrigatienetwerk

Op de vraag of Ardo plannen heeft om het irrigatienetwerk in Ardooie uit te breiden, antwoordt het bedrijf negatief. Kint: “Enerzijds is er in de statuten van Inero opgenomen dat de eerste vijf jaar geen uitbreiding gedaan mag worden om de pionierende boeren te belonen. Anderzijds is een uitbreiding zonder financiële steun kostelijk, hetgeen resulteert in een hoge waterprijs voor de boeren.”

Emilie Haspeslagh stelt dat het bedrijf wel onderzoekt welke mogelijkheden er op andere productielocaties zijn om gezuiverd afvalwater ter beschikking te stellen van de boeren. Ardo beschikt over 17 sites in acht landen en wordt beleverd door 3.500 boeren. Ook in het Waalse Geer beschikt Ardo via zijn dochteronderneming HesbayeFrost over verschillende waterbassins die een totale opslagcapaciteit hebben van 350.000 kuub.

Deze waterbassins worden gevormd door de waterbekkens van Hollogne-sur-Geer. "HesbayeFrost kocht hier in 2017 een stuk grond op van zo'n 40 hectare dat gevormd werd door voormalige bezinkbassins van een suikerfabriek. Dat gebied liep gevaar om uit te drogen en werd omgevormd tot een natuurgebied waar meer dan 212 verschillende vogelsoorten geobserveerd werden."

Door gezuiverd water aan te voeren, is het waterniveau hersteld. Tijdens het groeiseizoen kunnen plaatselijke landbouwers een gedeelte van dit water gebruiken om hun groentegewassen te irrigeren. Op deze locatie is een irrigatienetwerk aangelegd dat zich uitstrekt over 1.000 hectare. Hierbij wordt samengewerkt met een de producentenorganisatie van HesbayeFrost-telers en met Natagora, de Waalse tegenhanger van Natuurpunt. “Dit project werd dit jaar uitgebreid met een additionele 20 hectare met steun van Nestlé, waardoor de totale opslagcapaciteit naar 550.000 kuub verhoogd wordt”, besluit Haspeslagh.