Amerikaanse boeren “bereiden zich voor op het ergste” bij handelsoorlog

Handelsoorlogen zijn in Trumps beleid niets nieuw. Bij zijn eerste ambtstermijn ontketende Trump een handelsoorlog met China, met heffingen voor 300 miljard dollar aan Chinese goederen. China reageerde in 2018 door 25 procent invoerrechten te heffen op sojabonen, rundsvlees, varkensvlees, tarwe, maïs en sorghum uit de VS. Het handelsconflict kende zijn einde met de ondertekening van een handelsovereenkomst in 2020, waarin Beijing beloofde meer Amerikaanse goederen en diensten te kopen, maar het vertrouwen in de handelspartner bleef beschadigd. Sindsdien koopt China meer graan van landen als Argentinië en Brazilië, dat de VS in 2023 inhaalde als China's belangrijkste leverancier van maïs.

Trump kondigde begin februari aan dat hij importtarieven van 25 procent tarieven zou heffen op Mexico en Canada, omdat ze volgens hem niet genoeg deden om de stroom migranten en de illegale drug fentanyl naar de VS in te dammen. Na last-minute gesprekken met de leiders van de twee landen stemde hij ermee in om hen allebei 30 dagen respijt te geven. Maar de Amerikaanse buurlanden toonden evenwel bereidheid om met gelijke munt terug te betalen.

En wie dacht dat Trump zich gedurende deze 30 dagen koest zou houden, vergist zich. Dinsdag maakte de president bekend dat hij ook nog eens 25 procent importtaksen zou heffen op staal en aluminium, komende uit alle landen.

China slaat terug

Trump voert ook importtarieven in van 10 procent op alle Chinese producten. Beduidend minder dan de heffingen van 60 procent die hij aankondigde voorafgaand aan zijn termijn, maar China heeft een antwoord klaar. Het land zal 10 tot 15 procent extra importtarieven heffen op verschillende Amerikaanse producten, ruwe olie, steenkool, LNG en auto's. De heffingen zouden 20 miljard dollar aan producten treffen.

Maar ook de Amerikaanse industrie in landbouwmachines wordt getroffen. Meer dan 50 Amerikaanse landbouw- en tuinbouwproducten zoals maaimachines, eiersorteermachines, suikerrietrooiers en maaidorsers worden volgens het Chinese ministerie van Financiën onderworpen aan tarieven. De Chinese heffingen komen op een moment dat veel Amerikaanse producenten van landbouwmateriaal, zoals Deere & Co en CNH, lijden onder een beperkte vraag naar hun landbouwmachinerie. Na een piek in 2022 zijn de inkomens van boeren drastisch gedaald als gevolg van de lagere maïs- en graanprijzen, en dus zijn velen onder hen niet bereid om te investeren in nieuw materiaal.

De CEO van CNH Gerrit Marx zei dinsdag in een winstgesprek dat het “te vroeg” was om te zeggen welke invloed het veranderende handelslandschap zal hebben op de activiteiten van het bedrijf.

De Amerikaanse beroepsvereniging voor producenten van landbouwmateriaal AEM spreekt in minder vage bewoordingen over het beleid van de president. “Handelstarieven zijn een belasting die door Amerikanen wordt betaald, en hun brede toepassing zal de economische groei verstikken en het concurrentievermogen van de Verenigde Staten ondermijnen,” deelt Senior Vice President Kip Eideberg mee in een verklaring.

Beschadigde relaties

Deze economische conflicten worden met lede ogen aanzien door diverse Amerikaanse ondernemers. The Financial Times laat sojaboer Aaron Lehman aan het woord. “Boeren begrijpen dat handelsrelaties omhoog gaan via een trap, waarbij je hard werkt om ze op te bouwen, maar naar beneden gaan via een lift - heel, heel snel,” getuigt de boer in de Amerikaanse krant. “Het langetermijneffect is dat landen over de hele wereld ons niet langer als een betrouwbare partner zullen zien.”

Tijdens de laatste handelsoorlog “begonnen veel van onze Aziatische kopers relaties op te bouwen met sojaproducenten in Zuid-Amerika en hebben ze steeds meer van onze markt ingepikt”, aldus Lehman, die ook voorzitter is van de Iowa Farmers Union. “En we hebben het niet teruggekregen.”

Platteland decimeren

De boeren vrezen dat ook dit keer vergeldingsheffingen niet lang op zich zullen laten wachten. Canada, Mexico en China zijn samen goed voor de helft van alle Amerikaanse landbouwexport. Vorig jaar nog verkocht de VS meer dan 30 miljard dollar aan landbouwproducten aan Mexico, 29 miljard dollar aan Canada en 26 miljard dollar aan China, volgens de statistieken van het American Farm Bureau. Als de relatie met deze handelspartners beschadigd wordt, zal dit dus grote gevolgen hebben voor de Amerikaanse boeren. The Financial Times spreekt van een conflict dat het Amerikaanse platteland zou kunnen decimeren.

Toch is Iowa een staat met een notoir hoge Trump-aanhang. Lange tijd was Iowa een ‘swing state’, zonder duidelijke politieke voorkeur. De democraten Bill Clinton en Barack Obama wonnen er allebei het vertrouwen van de kiezer, maar in 2016, 2020 en 2024 is de staat opvallend rood beginnen kleuren. In die mate dat Iowa in 2024 niet meer als swing state was beschouwd. De zege van Trump was er zeker nog voor er ook maar één bolletje werd ingekleurd.

Strategie

En zelfs nu hun eigen hebben en houden wordt bedreigd, blijven vele boeren uit Iowa trouw aan hun president. Vele boeren zien de handelstarieven als een effectief drukkingsmiddel om Trumps beleidsdoelen te bereiken: het indammen van illegale immigratie.

“Het was een strategie die hij moest gebruiken om die landen aan de onderhandelingstafel te krijgen”, zei Steve Kuiper, een vierde generatie boer uit Iowa die maïs en sojabonen verbouwt. “Per slot van rekening heeft een president maar vier jaar om alles te bereiken wat hij beloofd heeft te doen, dus hij moet meteen aan de slag.”