Alliance AgriCongo geeft gezinslandbouw in Congo impuls

Nationale en internationale instanties gebruiken de gezinslandbouw nog veel te weinig als een motor voor duurzame ontwikkeling in Congo. Dat is de stelling die Alliance AgriCongo donderdag heeft opgeworpen tijdens een conferentie in de Senaat. In de marge van de conferentie werd een nieuw boek voorgesteld dat boerenleiders helpt na te gaan op welke manier ze kunnen samenwerken.

Net zoals op veel andere plaatsen in de wereld werd de familiale landbouw de voorbije decennia verwaarloosd in Congo. Hoewel zeven op de tien Congolezen voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van familiale landbouw, vloeit momenteel minder dan één procent van de nationale begroting naar de landbouwsector. “Desondanks slagen boeren er de jongste jaren steeds meer in om op lokaal en regionaal vlak een sterke dynamiek te ontwikkelen”, zegt Jean-Jacques Grodent, woordvoerder van Alliance AgriCongo, in de Senaat. De conferentie vond daar plaats op uitnodiging van senatrice en Trias-voorzitster Sabine de Bethune (CD&V) en Marie Arena (PS), vice-voorzitster van de senaatscommissie Buitenlandse betrekkingen. 

Alliance AgriCongo werd in 2010 opgericht door zes Belgische ontwikkelingsorganisaties - Trias, Vredeseilanden, Oxfam, Diobass, SolSoc, SOS Faim - en de Congolese boerenorganisaties waar ze mee samenwerken. “Wij versterken de inspanningen die familiale boeren in Congo leveren om zich te verenigen, om samen te wegen op het beleid en om samen economische activiteiten uit te bouwen”, verduidelijkt Grodent. Zo hebben meerdere boerenorganisaties in Congo drie jaar lang geijverd voor de totstandkoming van de allereerste kaderwet voor de landbouw. Uiteindelijk werd die begin mei goedgekeurd door het parlement.

Volgens Rosalie Biuma Ilunga kunnen de boeren een belangrijke stap voorwaarts zetten dankzij de nieuwe wet. “De kaderwet biedt kansen aan boerenorganisaties. Dat is belangrijk, want samen staan we veel sterker. In mijn eigen organisatie hebben de vrouwen op een bepaald moment beslist om hun rijst te verkopen in plaats van ze gratis weg te geven aan vrienden en familie. Het inkomen dat ze op die manier verwerven, verhoogt zienderogen hun zelfvertrouwen”, luidt het.

De komende jaren zullen de Congolese boerenorganisaties nog een tandje moeten bijsteken om hun belangen te verdedigen. De uitvoeringsbesluiten van de nieuwe kaderwet moeten immers uitgewerkt worden. Bovendien is er ook nog een kaderwet voor de veehouderij op komst, net zoals nieuwe wetgeving over belangrijke domeinen zoals water en energie. Omdat er zoveel werk is, is Alliance AgriCongo van plan om een permanente beleidscel voor familiale boeren te installeren in Kinshasa.

Van minster voor Ontwikkelingssamenwerking Olivier Chastel (MR) krijgt de alliantie financiële ondersteuning voor de organisatie van 28 workshops waarop Congolese landbouworganisaties zullen uitgenodigd worden. “Tijdens die bijeenkomsten zullen ze overleg plegen over belangrijke knelpunten zoals het gebrek aan investeringen, de precaire toegang tot grond en de povere transportfaciliteiten. Verder zullen de boerenbewegingen ook praten over de uitvoeringsbesluiten voor de kaderwet”, aldus Jean-Jacques Grodent.

Alliance AgriCongo beklemtoont tot slot dat de uitbouw van sterke landbouworganisaties een werk van lange adem is. Die lokale en regionale boerenbewegingen hebben intussen over de provinciegrenzen heen een dialoog opgestart over onderlinge samenwerking, maar tot hiertoe is er geen enkele nationale landbouworganisatie actief in Congo. Als het van Rosalie Biuma Ilunga afhangt, komt daar zo snel mogelijk verandering in.

Tijdens de conferentie werd ook een nieuw boek voorgesteld over de familiale landbouw in Congo. Bij Alliance AgriCongo hoopt men dat ook beleidsmakers het boek ter hand zullen nemen. “De politieke klasse in Congo heeft geen flauw benul van het boerenleven. België en de Europese Unie erkennen daarentegen wel het belang van de familiale landbouw, maar met hun fondsen slagen deze institutionele donateurs er niet altijd in om de juiste ondersteuning te bieden aan landbouworganisaties op het terrein”, meent Ivan Godfroid, die meewerkte aan het boek.

Meer informatie: Boek 'Changer l’agriculture congolaise en faveur des familles paysannes'