Zuivelindustrie investeerde in 2011 recordbedrag

De zuivelmarkt kende een goed jaar in 2011. De gemiddelde melkprijs lag zo’n tien procent hoger dan een jaar eerder. De omzet van de zuivelindustrie groeide met ongeveer zes procent. Bovendien investeerde de industrie in 2011 een recordbedrag van 138 miljoen euro. Dat bleek tijdens de jaarvergadering van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ).

“In 2011 kende de wereldmarkt voor zuivel een krachtige vraag waardoor de melkprijzen het hele jaar door stabiel waren. In België bedroeg de gemiddelde melkprijs afgelopen jaar 34,6 euro per 100 liter melk. Een goede melkprijs heeft als gevolg dat de melkproductie opgedreven wordt”, zegt Renaat Debergh, afgevaardigd bestuurder van BCZ. In ons land stegen de melkleveringen vrij spectaculair: in 2009 en 2010 kwam er telkens meer dan 100 miljoen liter melk per jaar bij. In 2011 was de aangroei wat kleiner met 45 miljoen liter (+1,4%).

Deze melk werd geleverd door 9.145 melkveehouders, opnieuw vier procent minder dan het jaar voordien. De gemiddelde melklevering in België steeg in 2011 met bijna zes procent tot 356.000 liter. “Op vijf jaar tijd is de gemiddelde melkveehouder in ons land met 44 procent gegroeid. In 2006 bedroeg de gemiddelde melklevering slechts 247.000 liter. Als we dit op Europees niveau bekijken, zien we dat ons land er sneller op vooruitgaat dan de meeste andere lidstaten”, legt Debergh uit.

Toch werd in België geen overschrijding van het melkquotum genoteerd in 2011. “De Vlaamse landbouwadministratie heeft ons bevestigd dat er geen superheffing betaald zal moeten worden. Daardoor kunnen de melkgelden die door de zuivelindustrie werden ingehouden bij melkveehouders die meer dan 20 procent hun individuele quotum overschreden, zo snel mogelijk worden teruggestort”, vertelde Renaat Debergh in primeur.

De extra melk die in 2011 werd opgehaald door de zuivelindustrie is verwerkt tot kaas, melkpoeder en boter. “Vooral kaas laat een mooi groeicijfer optekenen. Zo werd er negen procent meer melk tot kaas verwerkt. En ook voor boter zien we een stijging van de productie met 13 procent onder impuls van de bijzonder goede boterprijzen. Een neveneffect is de toename van de productie van magere melkpoeder, dat er met 25 procent op vooruitging. Consumptiemelk en verse zuivelproducten worden getroffen door de crisis en gaan er zo’n twee procent op achteruit”, meldt BCZ.

De omzet van de zuivelindustrie steeg tot 4,5 miljard euro (+6%). “Hiermee blijven we minder dan één procent onder de recordomzet van 2007”, klinkt het. Volgens Debergh werd er in 2011 een absoluut recordbedrag van 138 miljoen euro geïnvesteerd door de industrie. “Dat is maar liefst 54 procent meer dan een jaar eerder. Het vorige recordbedrag dateerde van 2009 toen 96 miljoen euro geïnvesteerd werd. Dit wijst op ons geloof in de toekomst van de zuivelsector.” De zuivelindustrie wil zich hiermee ook voorbereiden op het postquotumtijdperk.

Zo’n 63 procent van de omzet van de zuivelindustrie in België wordt uitgevoerd. Daarvan gaat 49 procent naar andere lidstaten in de Europese Unie en 14 procent vertrekt naar derde landen. “Wanneer de melkleveringen aan de zuivelindustrie verder toenemen, dan zal die extra melk vooral buiten ons land gevaloriseerd moeten worden. Vooral de uitvoer naar derde landen zal in de toekomst aan belang toenemen”, legt Debergh uit.

Hoewel de zuivelindustrie ervan overtuigd is dat de evolutie op lange termijn er gunstig uitziet voor de zuivelsector, toch schat het de nabije toekomst iets minder rooskleurig in. “Begin 2012 zijn de melkprijzen gedaald. De eerste vier maanden werd een gemiddelde prijs van 31,7 euro per 100 liter genoteerd, zo’n zeven procent lager dan dezelfde periode vorig jaar. Ook de komende maanden zal de melkprijs onder druk blijven staan”, meent Debergh. Oorzaak is het aanbod dat de vraag overtreft: op wereldvlak groeit de vraag met twee procent, maar het aanbod stijgt sterker (+3%).

“Een nieuw evenwicht tussen productie en verbruik van melk zal noodgedwongen via een periode van lagere prijzen tot stand moeten komen”, stelt BCZ. De confederatie dringt er dan ook op aan dat de schaalvergroting in de melkveehouderij weloverwogen gebeurt en moet leiden tot kostenverlaging per liter melk. “Wij van onze kant doen intussen de nodige investeringen om over extra capaciteit inzake melkverwerking te beschikken. Daarbij mogen we investeringen in merken en productdifferentiatie die toelaten dat de prijsontwikkeling zo veel mogelijk losstaat van de grillen van de wereldmarkt, niet uit het oog verliezen”, zegt Renaat Debergh.

Niet alleen op economisch vlak wil de zuivelindustrie de komende jaren ernstig werk maken van verduurzaming. “Duurzaamheid betekent ook zorgvuldig omgaan met milieu en klimaat en inzetten op gezonde voeding”, legt Patric Buggenhout, voorzitter van BCZ, uit. Hij wijst erop dat waar er in 1990 nog 825.000 koeien nodig waren om het huidige melkvolume in ons land te produceren, dit er nu minder dan 500.000 zijn. “Dat betekent een aanzienlijke vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.”

Volgens BCZ wordt er nu ook meer gebruik gemaakt van lokaal geteeld veevoeder dan dat vroeger het geval was. Een recente studie in opdracht van de Vlaamse overheid berekende de carbon footprint voor rauwe melk en voor halfvolle consumptiemelk. Uit een vergelijking met landen zoals Zweden, Groot-Brittannië, Nederland en Duitsland blijkt dat Vlaanderen goed scoort. “Wij zullen samen met de landbouworganisaties een roadmap opstellen om tot verdere verduurzaming te komen”, aldus Buggenhout. “Wij mikken daarbij op een gemeenschappelijke aanpak op sectorniveau.”

Zowel vanuit gezondheidsredenen als vanuit milieuoogpunt worden steeds vaker vragen gesteld bij het verbruik van dierlijke eiwitten. “Hoewel zuivelproducten niet meteen in het oog van de storm staan, toch mogen wij hier onze ogen niet voor sluiten”, meent de BCZ-voorzitter. “Wij schuiven de communicatie over gezondheidsaspecten van melk en zuivelproducten als een prioriteit naar voor. Via het programma ‘Milk and Health’ dat we samen met zes andere Europese lidstaten hebben opgezet, willen met één stem een krachtige boodschap verspreiden. “Milk, nutritious by nature” is daarbij de slogan.

Meer informatie: Jaarverslag BCZ 2012