Wereldwijde voedselreserves niet vanzelfsprekend
Logistieke moeilijkheden en een twijfelachtige efficiëntie zijn slechts enkele van de minpunten die gepaard zouden gaan met de aanleg van wereldwijde voedselreserves in de strijd tegen hoge prijzen en voedseltekorten. Dat is volgens het persagentschap Reuters de belangrijkste conclusie van het World Grain Forum dat georganiseerd werd in Sint-Petersburg.
Met de wereldwijde voedselcrisis van twee jaar geleden in het achterhoofd, stelden de landbouwministers van de G8 eerder dit jaar tijdens een bijeenkomst in het Italiaanse Treviso dat de haalbaarheid van internationaal voorraadbeheer moest onderzocht worden. Veel deelnemers aan het World Grain Forum lieten verstaan dat het allicht jaren zou duren vooraleer zo'n idee in de praktijk kan worden gebracht. En mocht het al lukken, zouden de reservevoorraden eerder een regionaal dan wereldwijd karakter aannemen.
"Graanvoorraden zijn een erg complexe materie", zei Michael Michener van het Amerikaanse landbouwministerie. "Als het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties zoiets wil organiseren op nationale basis, dan is dat fijn. Maar een internationaal initiatief, zowel in fysieke als virtuele vorm, is te problematisch".
Rusland lijkt overtuigd te zijn van het tegendeel. Landbouwminister Yelene Skrynnik kondigde zondag aan dat Oekraïne en Kazachstan zich aansluiten bij het plan van de Russen om in de regio van de Zwarte Zee een handelsblok te creëren dat kan uitgroeien tot de belangrijkste graanexporteur ter wereld. "Dit project kan een eerste stap zijn bij de totstandkoming van wereldwijde graanreserves en de ontwikkeling van een model voor het beheer ervan".
Skrynnik meent dat de samenwerking de prijsvolatiliteit op de wereldmarkt kan helpen drukken en dat de afhankelijkheid van speculatieve handel op die manier kan dalen. De Amerikanen zijn niet onder de indruk. "Het project lijkt eerder op een kartel. We zijn eerder geneigd om Rusland te waarschuwen om ermee verder te gaan. Indien de samenwerking uitdraait op een verstoring van de internationale handel kan dat de toetreding van de Russen tot de Wereldhandelsorganisatie bemoeilijken", reageert Michener.
"Het grote probleem met voedsel is dat het om een sector gaat waarover regeringen grondig van mening verschillen", zei VN-medewerker David Nabarro tijdens het forum. "Als je in zo'n context een intergouvernementele koepel maakt, dreig je veel tijd en geld te verliezen. Risico's en uitdagingen bij het beheer van internationale voedselvoorraden zijn onder meer het aanvullen van de stocks, de timing van de aankopen, de optimale scheiding tussen cash en fysieke reserves, de transparantie en de communicatie tussen regeringen.
"Critici hebben geen ongelijk wanneer ze stellen dat door de daling van douanetarieven de toegang tot bepaalde landbouwgewassen groter is dan ooit", aldus Chris Moore, beleidsadviseur van het Wereldvoedselprogramma. Hij voegt er wel aan toe dat het interessant kan zijn om de ervaringen in kaart te brengen van landen die met grote voedselreserves werken. Een voorbeeld daarvan is India, dat over een strategische voorraad van ongeveer 16 tot 20 miljoen ton voedsel beschikt.
