Vertrouwen Belgische landbouwers daalt licht in 2012

Het vertrouwen van de Belgische land- en tuinbouwers is het afgelopen jaar licht gedaald. De vertrouwensindex in Vlaanderen daalde van 45 naar 43 punten. In Wallonië daalde het vertrouwen sterker: van 47 naar 43. De meerderheid van de boeren is ontevreden over het financiële resultaat van afgelopen jaar. Dat blijkt uit de zesde landbouwvertrouwensindex van Landbouwkrediet.

Via de vertrouwensindex wil Landbouwkrediet het vertrouwen meten van de landbouwers in de toekomst van hun sector. Tussen 11 en 28 april werd een representatief staal van 1.250 Belgische landbouwers tussen 18 en 65 jaar bevraagd via telefoon. In totaal namen 764 Vlaamse landbouwers en 506 Waalse landbouwers deel aan de bevraging. Per specialisatie en per landbouwstreek zijn betrouwbare resultaten voorhanden.

De vertrouwensindex daalde in beide landsdelen tot 43 punten. Voor de eerste keer sinds de index werd gelanceerd, is het vertrouwen in beide regio’s gelijk. In Vlaanderen doen de melkveebedrijven het goed met een vertrouwensindex van 51, terwijl in Wallonië slechts een score van 44 werd genoteerd. “De EHEC-crisis liet vooral in Vlaanderen zijn sporen na: het vertrouwen van de fruit- en groentesector is dan ook het laagst, met 37 punten”, legt Christine Lambert, verantwoordelijke Market Management Landbouw bij Landbouwkrediet, uit.

Opvallend is dat de varkenssector na de crisisjaren 2010 en 2011 opnieuw beter scoort met een index van 42 punten. Dit valt wellicht te verklaren doordat de enquête werd afgenomen in april, toen er nog geen sprake was van een zeer sterke stijging van de prijzen van de veevoedergrondstoffen. Ook de Waalse vleesveesector scoort lager dan gemiddeld, met een index van 39 punten.

De belangrijkste reden waarom het vertrouwen van de Belgische landbouwers is gedaald, is het slechte financiële resultaat dat ze naar eigen zeggen hebben behaald. Het aantal landbouwers dat niet tevreden is over zijn inkomsten van de afgelopen 12 maanden stijgt in Wallonië van 52 naar 57 procent en in Vlaanderen van 49 naar 56 procent. “Het is vooral de stijging van de productiekosten die het bedrijfsinkomen volgens de landbouwers het sterkst heeft beïnvloed”, aldus Lambert.

Tezelfdertijd wordt de daling van de verkoopprijzen door bijna één op twee landbouwers genoemd als oorzaak van het slechte financiële resultaat, zowel in Vlaanderen als in Wallonië. De sectoren die hiermee het sterkst werden geconfronteerd het afgelopen jaar, zijn de akkerbouw en de tuinbouw. Zo heeft 33 procent van de tuinbouwers een zware daling van de verkoopprijzen ondervonden en tien procent noemt ook de sanitaire problemen als gevolg van de EHEC-crisis.

Liquiditeitsproblemen zijn er vooral bij de varkens- en tuinbouwbedrijven, hoewel de situatie bij de varkenshouders sterk is verbeterd tegenover vorig jaar. “42 procent van de varkensbedrijven verklaarde afgelopen jaar liquiditeitsproblemen gehad te hebben. In 2010 was dat nog meer dan 70 procent. Ook de groente- en fruitsector ondervindt problemen. Eén op vier tuinbouwers bevestigt tijdens het afgelopen jaar met financiële tekorten geconfronteerd te zijn geweest”, beweert Christine Lambert.

Bijna één Waalse landbouwer op twee en één Vlaamse landbouwer op vijf zegt inkomsten te halen uit activiteiten die niet rechtstreeks met landbouw te maken hebben. Voor 52 procent van de Vlaamse en 43 procent van de Waalse boeren zijn deze extra inkomsten noodzakelijk. Toch blijven de investeringsplannen van de Belgische landbouwers vrij stabiel. Eén Belgische landbouwer op twee overweegt te investeren in oplossingen die de energiefactuur van het bedrijf kan drukken.

Waar Vlaamse landbouwers vooral investeren om oude gebouwen te renoveren (63%), de productiecapaciteit te verhogen (56%) of om aan milieuvoorschriften te voldoen (53%), investeren hun Waalse collega’s vooral om aan de reglementering omtrent dierenwelzijn te voldoen (64%), om verouderde gebouwen te renoveren (61%) en om aan de wetgeving op vlak van milieu te voldoen (59%).

Opvallend is dat de jonge Vlaamse landbouwers beduidend optimistischer zijn over hun toekomst dan hun collega’s uit het zuiden van het land. In Vlaanderen haalt de vertrouwensindex bij jonge landbouwers die minder dan tien jaar bezig zijn, een score van 54 punten. Die in Wallonië is beduidend lager (44) en daalt tegenover 2010. “Zoals elk jaar stellen we vast dat landbouwers die meer dan 20 jaar actief zijn, het minste vertrouwen hebben, zowel in Vlaanderen als in Wallonië. Bij oudere landbouwers die een opvolger hebben, heerst er wel meer vertrouwen”, zegt Lambert.

Vier op tien landbouwers zien de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid als een bedreiging. 60 procent is van mening dat het nieuwe GLB zal leiden tot een vermindering van de toeslagrechten na 2013. Als de zoogkoeienpremie geheel of gedeeltelijk losgekoppeld zal worden, denkt één Vlaamse landbouwer op vier zijn activiteit te stoppen. In Wallonië is dat één op vijf.

“Deze resultaten maken één ding duidelijk: de landbouwer moet zich op meerdere vlakken wapenen voor de toekomst. Niet alleen op technisch vlak, maar ook op het gebied van financieel beheer, personeelsbeheer, marketing, enz. Deze studie toont aan dat toekomstgerichte landbouwbedrijven volwaardige KMO’s moeten zijn. De jonge landbouwers zijn al doordrongen van het belang van een goede opleiding. Wij pleiten ervoor om die opleiding zoveel mogelijk af te stemmen op de realiteit van het dagelijks beheer van een landbouwbedrijf”, besluit Luc Versele, CEO van Landbouwkrediet.

Meer informatie: Vertrouwensindex Landbouw 2012