"Niet al te veel zorgen maken over pesticiden"

Moet de consument zich zorgen maken over de stijging van het aantal groenten en fruit die meer pesticidenresidu's bevatten dan de maximale limieten voorschrijven? Een rondvraag van De Standaard is geruststellend: de verkoop daalt, de gevaarlijkste producten zijn uit de handel gehaald en er wordt meer en beter gecontroleerd. Groen! noemde het pesticidenreductieplan onlangs nog een lege doos, maar dat wordt tegengesproken door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid.

Het Voedselagentschap nuanceert zelf het bericht over de extra stalen die de MRL's overschrijden. "Sinds vorig jaar is het aantal gewasbestrijdingsmiddelen waarop we controleren gevoelig uitgebreid", zegt woordvoerder Pascal Houbaert. "Van 180 naar meer dan 200. Logisch dus dat we meer restanten aantreffen. Bovendien zijn de laboratoria beter uitgerust zodat ze meer resten aantreffen".

Toch blijft de vraag: worden er meer producten gebruikt? De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid houdt het gebruik al jaren in de gaten. "We hebben zicht op de verkoop van pesticiden", zegt Herman Fontier, hoofd van de pesticidenafdeling. "Jarenlang al wordt in ons land ongeveer 9.000 ton werkzame stof verkocht. Als we al een tendens waarnemen, dan is die licht dalend".

De boeren zelf wijzen erop dat het gebruik van pesticiden wel degelijk gedaald is. "Dat blijkt uit een recente studie van het Instituut voor de Landbouw en de Visserij van de Vlaamse Gemeenschap", zegt Philippe Appeltans van de Boerenbond. "De laatste vijftien jaar is de daling zelfs significant sterk. En zij hebben dus niet de verkoop, maar wel het verbruik onderzocht".

"Positief is dat de echt gevaarlijke producten uit de markt zijn gehaald", zegt Pieter Spanoghe, die aan de Universiteit Gent onderzoek doet naar het gebruik van pesticiden. Producten als parathion en lindaan zijn al een tijdje verboden, ook temec wordt uit de handel gehaald. "Bovendien zijn de controles fel verbeterd. En een pesticidevrije landbouw is in ons land in elk geval een utopie. Daarvoor is er in België te veel landbouw op een kleine oppervlakte".

Omdat alles altijd beter kan, is Volksgezondheid sinds vorig jaar gestart met een pesticidereductieplan. Bedoeling is dat tegen 2010 het gebruik van pesticiden door professionele gebruikers met een kwart daalt. "Sinds begin deze maand is de heffing op de verkoop van pesticiden al verhoogd'', zegt Fontier. "We werken ook aan een spuitlicentie voor professionelen. Bedoeling is dat alle professionelen over zo'n licentie moeten beschikken voor ze nog mogen spuiten. En wie in de fout gaat, is zijn licentie kwijt".

Groen! noemde het plan al een lege doos en wees erop dat Nederland zijn pesticiden met 95 procent wil reduceren. "De vraag is echter hoe realistisch dat is", zegt Fontier. "Ons plan is misschien minder ambitieus, maar zeker realistisch. Belangrijk is ook dat we samen met de gewesten de gebruikers informeren over een goed gebruik. En natuurlijk zullen er foefelaars blijven, net zoals er altijd hardrijders zullen zijn".