Na 20 jaar opnieuw positieve handelsbalans voor zuivel

Voor het eerst in meer dan 20 jaar behaalt de Belgische zuivelsector een overschot op de handelsbalans. In 2010 steeg de uitvoer van zuivelproducten met 25 procent tot 2,6 miljard euro. Ook de melkprijs steeg op een jaar tijd van 24,74 euro per 100 liter tot 31,41 euro, een toename met maar liefst 27 procent. Dat maakte de Belgische Confederatie Zuivel (BCZ) bekend op haar jaarvergadering in Grimbergen.

De omzet van de Belgische zuivelindustrie bedroeg in 2010 4,2 miljard euro. Dat is een toename van 8 procent tegenover 2009, en dat terwijl de globale voedingsindustrie in 2010 een stagnerende omzet kende. De uitvoer van zuivel steeg veel sneller, namelijk met 25 procent. “De uitvoer wordt steeds belangrijker. In 2006 werd 50 procent van de omzet uitgevoerd, in 2010 is dat opgelopen tot meer dan 60 procent”, weet Renaat Debergh, gedelegeerd bestuurder van BCZ.

Op vier jaar tijd is de Belgische handelsbalans voor zuivel omgeslagen van een negatief uitvoersaldo van 250 miljoen euro naar een overschot van 129 miljoen euro. Daarmee is de handelsbalans voor het eerst sinds de jaren ’90 opnieuw positief. “Sinds 2006 is het negatief uitvoersaldo stelselmatig gedaald en in 2010 hebben we het omslagpunt bereikt”, vertelt Debergh. Hij ziet voor de komende jaren een verdere stijging van het uitvoeroverschot.

De zuivelindustrie wordt niet alleen steeds meer een wereldmarktgebeuren, maar de Belgische ondernemingen nemen er ook steeds actiever aan deel. De uitvoer naar landen buiten de Europese Unie steeg op vier jaar tijd van 12 tot 22 procent van de totale uitvoer. Binnen de EU is België de belangrijkste uitvoerder van magere melkpoeder op de wereldmarkt. Voor volle melkpoeder komt ons land op de derde plaats na Nederland en Denemarken.

Die stijging in de uitvoer kon onder meer waargemaakt worden door een toegenomen productie. “Als aanloop naar de periode zonder quota is in de Belgische zuivelsector een nieuwe dynamiek op gang gekomen”, aldus BCZ. Op vier jaar tijd stegen de melkleveringen met 10 procent. Alleen al in 2009 en 2010 was een stijging van 7 procent waar te nemen. “In dezelfde periode steeg de Europese melkaanvoer met slechts twee procent”, vergelijkt Debergh. “Die sterke groei is een gevolg van een uitbreiding van het quotum, onder meer door de aanpassing van de vetcorrectie.”

De gekende daling van het aantal melkveehouders is ook in 2010 blijven aanhouden. “Toch was de daling met 4,3 procent beduidend lager de gemiddelde jaarlijkse afvloei van zes procent”, klonk het op de jaarvergadering. Eind 2010 telt ons land 9.532 melkleveraars. De melkveebedrijven zijn 36 procent groter geworden sinds 2006. De gemiddelde melklevering is op een jaar tijd toegenomen met ruim 8 procent, tot 337.000 liter. In 2006 bedroeg die nog 247.000 liter.

De melkprijs aan de boer steeg na een bijzonder slecht jaar 2009 van 24,74 euro per 100 liter naar 31,41 euro, een stijging van maar liefst 27 procent. “En ook voor de eerste vier maanden van 2011 kon een verdere toename van 18 procent gerealiseerd worden”, zegt Renaat Debergh. Dit is het gevolg van een toegenomen vraag naar zuivelproducten. Zo is de invoer van China en Rusland toegenomen en ook de Europese kaasmarkt kon zich in 2010 herstellen. Bovendien bleef de groei van het aanbod op wereldniveau onder het normale ritme omwille van slechte weersomstandigheden.

“Ook al zijn de vooruitzichten op middellange termijn gunstig, toch wil ik oproepen om realistisch te blijven. Onze opbrengsten komen uit de markt en die zal ook in de toekomst volatiel blijven en zijn grenzen kennen. Alle schakels moeten er dus rekening mee houden dat kleine verstoringen in vraag een aanbod aanleiding kunnen geven tot grote prijsschommelingen”, besluit Debergh.

BCZ kondigde tijdens de jaarvergadering eveneens aan dat Patric Buggenhout zichzelf zal opvolgen als voorzitter van de confederatie. Met deze herverkiezing begint hij aan zijn tweede en laatste ambtstermijn, want de BCZ-regels voorzien dat een voorzitter maximaal twee termijnen van vier jaar kan uitoefenen. Buggenhout is algemeen directeur van Milcobel, dat ongeveer 30 procent van de melk in België ophaalt, verwerkt en commercialiseert.

De voorzitter benadrukte in zijn speech dat de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie meer aandacht zal besteden aan duurzaamheid. “Helaas moeten wij vaststellen dat men voor duurzaamheid vaak niet extra wil betalen, terwijl het wel een voorwaarde wordt voor toegang tot de markt.” BCZ betreurt ook dat de distributie niet wil ingaan op de vraag van de voedingsindustrie en de landbouworganisaties om binnen het ketenoverleg de duurzaamheidswensen te uniformiseren.

De zuivelsector heeft op internationaal vlak al heel wat gepresteerd op het domein van duurzaamheid. Daarbij verwijst Buggenhout naar de standaardmethode om de ecologische voetafdruk in de zuivelsector te meten die de International Dairy Federation heeft ontwikkeld. Ook in eigen land werden initiatieven ontwikkeld. “Zo zal de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) een carbon footprint voor consumptiemelk realiseren. Alleen jammer dat die beperkt blijft tot het melkveebedrijf en de zuivelindustrie en dat de distributie en de consument er niet in betrokken worden”, aldus Buggenhout.

Meer informatie: BCZ-CBL