Milieubeweging vraagt vergroening landbouwsubsidies EU

In 2013 zal het Europees landbouwbeleid drastisch veranderen. "De toenemende vraag naar voedsel, brandstof en energie, de klimaatsverandering en de achteruitgang van ecosystemen vereisen een transitie van het landbouwbeleid naar meer duurzaamheid", zegt Annelore Nys, beleidsmedewerker bij Natuurpunt. Samen met Bond Beter Leefmilieu pleit Natuurpunt voor een vergroening van de directe inkomenssteun voor landbouwers.

Deze week debatteren de Europese ministerraden van Leefmilieu (14 maart) en Landbouw en Visserij (17 en 18 maart) over de richting die het Europees landbouwbeleid moet uitgaan. Minister van Leefmilieu Joke Schauvliege trok vorig jaar, tijdens het Belgisch voorzitterschap van de EU en de internationale biodiversiteitstop in Nagoya, volop de Europese biodiversiteitskar. Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu (BBL) hopen dat zij ook tijdens deze ministerraad zal pleiten voor meer aandacht voor biodiversiteit en leefmilieu binnen het Europees landbouwbeleid.

Zuiver water, vruchtbare bodems, voldoende energie en gezonde ecosystemen zijn noodzakelijk voor een kwaliteitsvolle voedselproductie. Maar intensieve landbouw, schaalvergroting en het gebruik van meststoffen en pesticiden leggen volgens Natuurpunt en BBL een grote druk op het leefmilieu en de biodiversiteit.

"Het gemeenschappelijk landbouwbeleid heeft er toe bijgedragen dat we een stabiele en kwaliteitsvolle voedselvoorziening hebben voor de Europese bevolking", erkent de milieubeweging. Zij dringen aan op verandering om die voedselvoorziening te blijven garanderen. "Een duurzaam landbouwbeleid focust niet enkel op voedselvoorziening, maar moet ook aandacht besteden aan de Europese doelstellingen met betrekking tot water, klimaat en biodiversiteit", is hun uitgangspunt.

Natuurpunt en BBL zijn er van overtuigd dat landbouwers hier het verschil kunnen maken. Met 39 procent van de totale oppervlakte van de Europese Unie in gebruik voor land- en tuinbouw, heeft landbouw een belangrijke invloed op biodiversiteit en leefmilieu. "Landbouwers zijn daarom een belangrijke partner in het behoud van de biodiversiteit en het leefmilieu", beseft de milieubeweging.

"Vandaag gaat 40 procent van de Europese middelen naar landbouw. Natuurpunt hoopt dat die middelen zullen ingezet worden om landbouwers aan te moedigen om over te schakelen naar vormen van landgebruik die rekening houden met de uitdagingen van de toekomst: adaptatie aan klimaatsverandering, behoud en ontwikkeling van biodiversiteit en leefgebieden in landbouwgebied en verbeteren van de watervoorraden”, zegt Annelore Nys.

Natuurpunt en BBL vragen Minister Schauvliege om tijdens de Europese ministerraad voor Leefmilieu te pleiten voor een landbouwbeleid dat landbouwers ondersteunt die publieke goederen en diensten aanbieden aan de samenleving: zoals natuur, groen en recreatievoorzieningen in landbouwgebied, waterberging of koolstofopslag.

Concreet pleit de milieubeweging voor een vergroening van de directe inkomenssteun voor landbouwers. "Dit betekent dat er basiskwaliteitsnormen voor natuur en milieu in het landbouwgebied moeten zijn", legt Nys uit. Landbouwsystemen die deze basiskwaliteitsnorm niet halen, kunnen volgens haar geen aanspraak maken op publiek (belastings)geld.

"Met betrekking tot plattelandsontwikkeling vragen we dat een significant deel van de middelen ingezet wordt voor maatregelen die biodiversiteit, bodem, water of klimaatadaptatie bevorderen. Bijvoorbeeld voor de aanleg van een poel, het beheer van ecologische akkerranden of erosiestroken. Deze maatregelen moeten kaderen binnen een gebiedsvisie met duidelijke doelstellingen", besluit Nys.