Is het klimaat gebaat met nieuwe bossen?

Een van de hete hangijzers op de klimaatconferentie in Den Haag zijn de zogenaamde 'sinks', of 'koolstofputten'. In mensentaal zijn dat bomen en gewassen die CO2 uit de atmosfeer absorberen. Hier is veel om te doen. Maatregelen om de uitstoot van kooldioxide te verminderen zijn vaak duur of impopulair. Bomen daarentegen kosten weinig.

Om het klimaat te sparen, wil de EU maatregelen die de uitstoot beperken van industrie en vervoer. Maar de Verenigde Staten voelen er veel meer voor in plaats van de uitstoot drastisch te beperken, hem op te slaan in bossen en andere natuurlijke CO2-eters. Een bos planten is immers relatief goedkoop.

In Den Haag lopen de discussies over de natuurlijke CO2-eters hoog op. Want het is lang niet duidelijk hoeveel CO2 bomen opnemen en voor hoe lang. Wetenschappers hebben hierover uiteenlopende theorieën bedacht. Nog niet zo lang geleden werd gedacht dat bomen meer CO2 opnemen naarmate er meer CO2 in de lucht zit. Inmiddels wordt beweerd dat binnen vijftig jaar bomen meer CO2 zullen teruggeven aan de atmosfeer dan dat ze opnemen omdat de temperatuur is gestegen.

Overigens komt de CO2 die bossen vasthouden, op termijn weer in de lucht bij bosbranden, of als houtproducten worden verbrand of wegrotten. Het bekendste houtproduct, papier, houdt ook CO2 vast. Maar als papier een paar keer is gerecycleerd, belandt het ook in de afvaloven met als resultaat: CO2-uitstoot. Naar schatting gaat niet meer dan 10 procent van de houtproducten honderd jaar mee. Daarom stellen de wetenschappers van het internationale panel over klimaatverandering IPCC het kappen van bossen meteen gelijk aan het uitstoten van CO2.

Het effect van nieuw te planten bossen is onduidelijk. Het is volgens de milieubeweging zeer de vraag of de 'klimaatbossen' die landen nu kunnen aanleggen, lange tijd blijven staan. Door bevolkingsgroei, consumptiegroei en de stijgende vraag naar bio-energie is volgens het Wereldnatuurfonds steeds meer grond nodig voor landbouw en energiedoeleinden. Ook niet onbelangrijk is dat nieuwe aanplant via de bodem de eerste vijftien jaar meer CO2 uitstoot dan de jonge bomen opnemen.

Met andere woorden: bomen halen CO2 uit de lucht, maar of de aanleg van meer bossen uiteindelijk iets uithaalt, is de vraag. Voorstanders van natuurlijke CO2-eters maken zich daar geen zorgen over. Zolang het antwoord niet kan worden gegeven is er volgens hen geen reden om koolstofputten taboe te verklaren.