EU ijvert voor betere arbeidsomstandigheden in visserij

Het verdrag van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) inzake werk in de visserijsector is eerder deze maand omgezet op EU-niveau. Werkgevers en vakbonden hebben hun handtekening gezet onder een overeenkomst die ervoor moet zorgen dat vissers hun werk in behoorlijke omstandigheden kunnen doen. Het beroep is niet zonder risico: bij zeven procent van alle dodelijke arbeidsongevallen is een visser het slachtoffer.

Met deze overeenkomst bekrachtigt de Europese Unie haar belofte om de arbeidsomstandigheden van vissers in Europa en de rest van de wereld te verbeteren. Concreet gaat het om minimumvoorschriften op het vlak van arbeidsvoorwaarden, accommodatie en maaltijden, veiligheid en gezondheid op de werkplek, medische zorg en sociale zekerheid.

Het vaststellen van het wetgevingskader is pas de eerste stap. De EU‑lidstaten moeten er via controles en inspecties voor zorgen dat de voorschriften worden nageleefd. De naleving moet niet alleen afgedwongen worden bij vissersvaartuigen die de vlag van een EU‑lidstaat voeren, maar ook bij vaartuigen die een EU‑haven aandoen en de vlag voeren van een land dat het verdrag niet heeft geratificeerd.

"Lidstaten worden ertoe verplicht de arbeidsomstandigheden voor vissers in Europa te verbeteren", aldus EU-commissaris Maria Damanaki. "De overeenkomst is in beginsel van toepassing op alle vissersvaartuigen en alle vissers, dus ook uit meerdere nationaliteiten samengestelde bemanningen."

Uit een recente studie bij 24 kustgemeenschappen in Europa bleek immers dat vloten steeds meer moeite hebben om volledige bemanningen met lokale, gekwalificeerde mensen te vinden, en daarom een beroep moeten doen op mensen van buiten de EU of, wat het kleinschalige vlootsegment betreft, zelfs op bemanningsleden die de wettelijke pensioenleeftijd al voorbij zijn.

De studie bracht bovendien aan het licht dat een baan in de visserij niet als aantrekkelijk wordt beschouwd. Afnemende vangsten – met de bijbehorende onzekerheid over de toekomst – en relatief lage lonen zijn maar een deel van het onderliggende probleem. Een ander deel zijn de veiligheidsproblemen en de moeilijke arbeidsomstandigheden aan boord van vissersvaartuigen.

Die problemen worden ook gestaafd door cijfers: zeven procent van alle dodelijke arbeidsongevallen doet zich voor in de visserij, hoewel die sector, met zijn 355.000 werknemers, nog geen 0,2 procent van de beroepsbevolking voor zijn rekening neemt. Het risico van een ongeval met verwondingen of de dood tot gevolg is in de zeevisserij 2,4 keer groter dan het gemiddelde risico in alle industriesectoren in de EU.