Commissie zet adviezen zuivelexperten om in voorstel

De Europese Commissie heeft donderdag een voorstel aangenomen omtrent het afsluiten van contracten in de zuivelsector om de positie van de melkveehouders in de zuivelketen te versterken. Daarnaast komt de Commissie met specifieke EU-voorschriften voor brancheorganisaties en met maatregelen om de zuivelmarkt transparanter te maken en voor te bereiden op de afschaffing van de melkquota.

Het voorstel biedt melkveehouders en zuivelverwerkers de mogelijkheid om vóór de levering van de melk schriftelijke contracten te sluiten die onder meer betrekking hebben op de prijs, de termijn, het volume van de levering en de looptijd van het contract. De lidstaten mogen het gebruik van dergelijke contracten op hun grondgebied bindend verklaren. Coöperaties hoeven vanwege hun specifieke kenmerken geen contracten te sluiten indien in hun statuten clausules met een soortgelijke werking zijn opgenomen.

Om de onderhandelingspositie van de verschillende partijen meer in evenwicht te brengen, wordt voorgesteld om landbouwers de kans te geven collectief - via producentenorganisaties - te onderhandelen over de contractvoorwaarden. Dankzij adequate beperkingen aan de hoeveelheid waarover mag worden onderhandeld, wordt de vrije mededinging gewaarborgd. De hoeveelheid waarover wordt onderhandeld, mag immers niet groter zijn dan 3,5 procent van de totale EU-productie en 33 procent van de nationale melkproductie. Bovendien zijn specifieke vrijwaringsmaatregelen ingebouwd om te voorkomen dat KMO's ernstig worden benadeeld.

Uit het feit dat slechts drie lidstaten (Nederland, Denemarken en Cyprus) in 2009-2010 hun quotum hebben overschreden en de waarde van de melkquota momenteel zeer laag ligt ( nul in sommige lidstaten) besluit de Commissie in haar verslag dat de voorbereiding van de 'zachte landing' in het overgrote deel van de lidstaten volgens schema verloopt. Onder deze omstandigheden is er volgens de Commissie geen reden om af te zien van de geleidelijke verhoging van de melkquota en de afschaffing van de quotaregeling op 1 april 2015, al voorziet zij in uitzonderlijke gevallen wel in een ondersteuningsmechanisme voor melkveehouders.

Voorts zijn in het voorstel specifieke bepalingen vastgesteld voor brancheorganisaties in de hele keten. Deze organisaties kunnen een nuttige rol spelen op het gebied van onderzoek, kwaliteitsverbetering, promotie en verspreiding van ‘best practices’ inzake productie en verwerking. Bovendien dragen zij bij tot de verspreiding van kennis en transparantie in de sector. Dankzij de regelmatige informatieverstrekking over de geleverde hoeveelheden zal men tevens meer inzicht krijgen in de productie en de marktontwikkelingen beter kunnen volgen.

Deze maatregelen zijn gebaseerd op de aanbevelingen van de High Level Group voor de zuivelsector. De zuivelexperten kwamen immers tot de conclusie dat het evenwicht in de zuivelketen op tal van punten scheefgetrokken is, dat de concentratiegraad bij de zuivelverwerkers aanzienlijk groter is dan bij de melkveehouders en dat de toegevoegde waard ongelijk over de keten is verdeeld.

Indien het voorstel van de Commissie ingang vindt, zullen de maatregelen van de Commissie tot 2020 van kracht zijn en in 2014 en 2018 worden herbekeken. Dit moet de melkproducenten voldoende tijd geven om zich op de afschaffing van de quota voor te bereiden en hun organisatie af te stemmen op een meer marktgerichte omgeving.

Meer informatie: Voorstel EU-Commissie voor de zuivelsector