"Biologische landbouw moet afzet professioneliseren"

Binnen de Europese Unie geldt de biologische landbouw als één van de meest dynamische landbouwsectoren. Maar in België stagneert de biosector al enkele jaren. Vreemd is dat de vraag nog steeds hoger is dan het aanbod. De Universiteit Gent, het CLE en BLIVO onderzochten het fenomeen en bundelden de bevindingen in een boek dat donderdag werd voorgesteld op Agribex. Niet de teelttechniek is het probleem, maar wel de socio-economische omgeving van de biologische landbouw, luidt de conclusie.

Volgens de onderzoekers zijn er een aantal positieve bevindingen. Puur bedrijfseconomisch blijkt de biologische teelt op heel wat land- en tuinbouwbedrijven in Vlaanderen een haalbare kaart te zijn. Die conclusie wordt getrokken op basis van simulaties met het boekhoudnet van het CLE. Bijna de helft van de landbouwers zien ook mogelijkheden om hun bedrijf om te scholen. Bovendien blijken biologische landbouwers over het algemeen tevreden te zijn met hun inkomen.

Maar helaas zijn er ook een pak knelpunten die de positieve factoren volledig overschaduwen. Een aantal problemen zijn van bedrijfseconomische aard. De Vlaamse boer percipieert de biologische landbouw als te risicovol. Hij vreest vooral liquiditeitsproblemen tijdens de omschakelingsperiode naar bio. Dan zijn investeringen nodig terwijl de producten nog niet aan een meerprijs kunnen worden verkocht. Een ander probleem is dat veel bedrijven de bijkomende arbeid die kenmerkend is voor de biologische landbouw niet willen en vooral kunnen opbrengen.

Een aantal knelpunten zijn gerelateerd aan het imago van de biosector. 40 procent van de gangbare landbouwers erkent niet eens de ecologische meerwaarde van bioproducten. Hoewel iedereen het er in debatten over eens is dat bio en gangbare landbouw helemaal geen tegenstellingen hoeven op te roepen, blijft de realiteit ontnuchterend. "Het cijfer verbaast me", zei Boerenbond-voorzitter Devisch bij de presentatie van het boek, "want het lijdt geen twijfel dat bio wel degelijk milieuvriendelijker is dan de gangbare teelt".

Het belangrijkste probleem voor de ontwikkeling van de biologische landbouwsector speelt zich echter af bij de afzet van de producten. De concurrentie uit het buitenland is groot, de promotie mikt op de verkeerde consumentenappeals, het prijsverschil met gangbare producten schrikt consumenten af en zowel tussenhandel als distributie hebben een negatieve perceptie van biologische landbouwproducten uit ons land. In de biosector zelf is er nog onvoldoende overtuiging en samenwerking om de inefficiëntie van de productieketen aan te pakken, samen met de grootdistributie, overheid en andere stakeholders.

'Biologische landbouw. Mens, markt en mogelijkheden' is geschreven door Guido Van Huylenbroeck, Lieve De Cock, Erik Krosenbrink, Koen Mondelaers, Ludwig Lauwers, Eva Kerselaers en Wim Govaerts, en is uitgegeven bij Lannoocampus.