Belgische kazen houden stand in licht gekrompen markt

Belgische kazen vertegenwoordigden in 2011 18,2 procent van de totale Belgische kaasmarkt. In Vlaanderen bedraagt het aandeel zelfs 21 procent in volume. De totale kaasmarkt deed het vorig jaar minder goed, met een daling van 4 procent in volume en 2 procent in waarde. Dat blijkt uit onderzoek van GfK PanelServices Benelux bij 5.000 Belgische gezinnen, in opdracht van VLAM.

Vooral in het laatste kwartaal steeg het marktaandeel Belgische kazen. Na een periode van stabiliteit groeide het aandeel tijdens die laatste maanden tot 18,6 procent in volume. Het aantal kopers van Belgische kazen bleef vorig jaar stabiel op ongeveer 87 procent. De aankoopfrequentie daalde daarentegen licht. De Belgische consument kocht vorig jaar gemiddeld iets vaker dan 11 keer inlandse kazen, ofwel ongeveer één keer per maand.

Binnen het segment halfharde kazen is het marktaandeel van Belgische kazen het hoogst: maar liefst 60 procent van de gekochte halfharde kazen is van Belgische origine. Bij zachte kazen is dat nog maar 5,3 procent, maar het aandeel vertoont wel een groeiende tendens. De helft van de Belgische kazen wordt verkocht in supermarktketens, maar het belang van de buurtsupermarkt als verkoopkanaal neemt toe. De hard discount is met een marktaandeel van 19 procent minder belangrijk voor Belgische kazen dan voor de totale kaasmarkt, terwijl de speciaalzaak met een aandeel van 13 procent net beter scoort dan gemiddeld.

Vooral Vlamingen kunnen het assortiment Belgische kazen appreciëren. Daar bedraagt het marktaandeel 21 procent in volume en 25 procent in bestedingen, ten opzichte van respectievelijk 15 en 18 procent in Wallonië. Volgens het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) is het succes van Belgische kazen in Vlaanderen onder meer te danken aan de campagne ‘Kazen van bij ons’ en het feit dat lokale producten passen in de trend rond duurzaamheid.

Wat de totale kaasconsumptie betreft, scoort Vlaanderen nochtans slechter dan Brussel en Wallonië. Walen en Brusselaars aten vorig jaar gemiddeld 3 en 2,5 kilogram meer kaas dan Vlamingen. Bovendien verschilt de voorkeur in kaas tussen de gewesten. Vlamingen aten relatief meer hardekorstkazen (58% van het kaasvolume) en minder zachte kazen (15%) dan Brusselaars en Walen samen (48% en 23%).

De totale kaasmarkt deed het vorig jaar minder goed dan het assortiment Belgische kazen. Op lange termijn kent de markt een groeiende trend, maar vorig jaar werd die niet verdergezet. De Belgische consument kocht in 2011 gemiddeld bijna 12 kilogram kaas, 1 kilogram meer dan 10 jaar geleden, voor een totaal bedrag van ongeveer 109 euro. Dat is een daling van bijna 4 procent in volume en 2 procent in waarde ten opzichte van het jaar voordien. Het aantal kaaskopers bleef stabiel (99,7%), terwijl de aankoopfrequentie eveneens licht daalde, van 48,4 naar 47,4 keer.

Binnen de totale kaasmarkt wordt de helft (53%) van het volume ingenomen door de hardekorstkazen. Na jaren van druk kende dit segment opnieuw groei. Zachte kazen volgen qua volume met 18,5 procent, dat van gesmolten kaas met bijna 10 procent en dat van halfharde kaas (type abdijkaas) met 9 procent. Op lange termijn is wel een groei van de halfharde kazen en geitenkazen merkbaar, ten nadele van de harde kazen.

Wat de distributie van de totale kaasmarkt betreft, bleef de supermarktketen vorig jaar marktleider met 47,5 procent. Toch moet het kanaal terrein prijsgeven aan de nummer twee hard discount (29,3%) en vooral aan de nummer drie buurtsupermarkt (13,9%). De overige 9 procent marktaandeel wordt verdeeld tussen de gespecialiseerde zuivelhandel en de overige kanalen zoals de melkventer, de kruidenier en de hoeve.