Bange dagen voor Europese suikerbiettelers
nieuwsHet is logisch dat het suikerbeleid herbeken wordt, aangezien de huidige suikerregeling afloopt in juli volgend jaar. Omdat er een belangrijke industriële inbreng mee gemoeid is met grote investeringen, zou de nieuwe regeling weer tien jaar moeten meegaan, tot 2014-2015. Maar er zijn vooral ook dwingende redenen om een flinke ommezwaai te realiseren: tegen mei volgend jaar moet de EU haar suikerregeling aanpassen na de veroordeling van de exportsteun in april door een panel van de Wereldhandelsorganisatie WTO.
Het belangrijkste doel van de Commissievoorstellen die op tafel liggen, is dat de EU minder suiker produceert: minus 5 tot 8 miljoen ton op een totaal van 17,4 miljoen ton nu. Daardoor moet er minder overschot - de zogenaamde C-suiker - op de wereldmarkt worden afgezet met exportsubsidies. De Commissie wil afbouwen door de referentieprijzen voor suiker en voor bieten over twee seizoenen te laten dalen met niet minder dan 39 procent. Vooral in lidstaten die in de periferie van de Unie gelegen zijn, zal deze ingreep hard aankomen.
Voor de prijsdaling voorziet de Commissie een compensatie die goed is voor 60 procent van het vroeger productie-inkomen. Zonder het expliciet te zeggen, hoopt de Commissie dat de betrokken bietentelers omschakelen naar andere teelten, bijvoorbeeld voor biobrandstof. Fabrieken die vrijwillig sluiten in de eerste vier jaar, kunnen uit een speciaal op te richten fonds een herstructureringsregeling krijgen van 730 euro per ton in het eerste jaar, dalend naar 420 euro bij sluiting in de volgende vier jaar. Boeren die door zo'n sluiting hun afzet verliezen, krijgen een extra compensatie bovenop de premiesteun.
Aan de hervorming zit ook een belangrijk ontwikkelingsluik. Met name kunnen 20 ACP-landen - oud-kolonies van EU-lidstaten in Afrika, de Cariben en de Stille Oceaan - nu op basis van een suikerprotocol tegen de hoge Europese tarieven suiker op de Europese markt afzetten. Maar door de Europese prijsdaling verliezen zijn inkomsten ten belope van 300 miljoen euro per jaar en dreigen vooral zij volledig weggespoeld te worden door de voornamelijk Braziliaanse suiker op de wereldmarkt. De Commissie stelt daarom een compensatie voor van 40 miljoen euro, een peulschil waarvoor ze veel kritiek krijgt van NGO's.
Of de hervorming deze week goedgekeurd raakt, valt nog te bezien. Met name de nieuwe Duitse regering van Angela Merkel aarzelt om meteen, op de eerste dag van haar aantreden, zo'n beslissing te nemen. Bovendien zijn er elf landen - Hongarije, Polen, Litouwen, Ierland, Spanje, Portugal, Italië, Griekenland, Letland, Slovenië en Finland - die zich tegen de voorstellen hebben gekant omdat ze die niet evenwichtig vinden. Ook Vlaams minister-president Leterme en federaal landbouwminister Laruelle hebben Fischer Boel uitdrukkelijk gewaarschuwd dat ons land een flinke bijsturing van het oorspronkelijke voorstel eist.
