102 miljoen euro voor plattelandsontwikkeling in 2009

De afdeling Monitoring en Studie (AMS) van het departement Landbouw en Visserij bracht het jaarverslag uit van het Vlaams programma voor Plattelandsontwikkeling (PDPO 2007-2013). Het verslag van 2009, dat in het kader van het EU-landbouwbeleid tevens als officiële rapportering aan de Europese Commissie dient, bevat een pak cijfermateriaal over de eerste drie jaar van uitvoering van het tweede plattelandsprogramma.

In totaal besteedde de overheid in 2009 102 miljoen euro aan het PDPO II. Voor de drie eerste jaren van uitvoering komt dat neer op 299 miljoen euro of 39,6 procent van het geplande budget voor de volledige programmaperiode. De uitgaven in 2009 zijn als volgt verdeeld over de verschillende assen: 60,4 procent voor As 1 (verbetering van het concurrentievermogen van de landbouwsector), 27,6 procent voor As 2 (verbetering van het milieu en het platteland), 10,5 procent voor As 3 (de leefkwaliteit op het platteland en de diversificatie van de plattelandseconomie) en 1,5 procent voor As 4 (LEADER-projecten).

Binnen As 1 werd 88 procent van de uitgaven verdeeld via het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) voor de maatregelen 'vestiging van jonge landbouwers' en 'modernisering van landbouwbedrijven'. Een belangrijk deel van de uitgaven binnen As 1 was ook bestemd voor opleiding: cursussen, stages, korte vorming en sensibiliseringsprojecten voor duurzame landbouw. Er werden vooral starters- en vormingscursussen rond ICT, management/marketing en landbouwtechnieken georganiseerd. In totaal hebben 4.069 landbouwers en loonwerkers in 2009 een of meerdere cursussen of stages gevolgd. De sensibiliseringsprojecten rond duurzame landbouw werden hoofdzakelijk georganiseerd rond landschapsbehoud- of verbetering en milieubescherming. In totaal namen 17.370 personen deel aan die demoprojecten.

Binnen As 2 ging 96 procent van de uitgaven (26,7 miljoen euro) naar agromilieumaatregelen. De helft van deze uitgaven was bestemd voor de 'beheerovereenkomst (BO) water' en 15 procent voor de uitdovende maatregel 'groenbedekking', die samen 68 procent vormen van het totale areaal agromilieumaatregelen. In 2009 voerden 9.034 landbouwers in totaal 12.657 vijfjarige verbintenissen uit. Dat is een daling met 3.986 begunstigden ten opzichte van 2008 en ook het totaal areaal agromilieumaatregelen ging met 52.803 ha achteruit tot 67.873 ha. 

Die sterke achteruitgang is volledig toe te schrijven aan de inkrimping van het areaal groenbedekking. Het areaal van enkele andere agromilieumaatregelen steeg sterk in 2009: 'BO erosie' (+46,3%; 1.051 ha), 'hoogstamboomgaarden' (+25,7%, 146 ha), 'sierteelt' (+17,4%, 168 ha), 'BO water' (+10,9%, 2.945 ha). Sommige agromilieumaatregelen kenden beperkt meer succes: 'BO kleine landschapselementen' (+9,3%, 11 ha), 'BO perceelsranden' (+9,0%; 115 ha), 'BO soortenbescherming' (+6,3%, 46 ha), 'biohectaresteun' (+4,5%, 121 ha).Het areaal 'mechanische onkruidbestrijding' kende in 2009 een sterke daling met 22,7 procent, wat overeenkomt met 1.353 ha. Het areaal 'vlinderbloemigen' ging er in 2009 met 8,8 procent op achteruit, wat overeenkomt met 570 ha. 

De uitgaven binnen As 3 zijn voor een derde toe te schrijven aan de 194 dossiers voor 'diversificatie van landbouwbedrijven naar niet-landbouwactiviteiten'. De investeringen in hernieuwbare energie zijn veruit het belangrijkste type van diversificatie. Voor de gebiedsgerichte werking van As 3 hebben de provinciale managementcomités in 2009 37 nieuwe projecten goedgekeurd. In de periode 2007-2009 komt het aantal goedgekeurde projecten op 159, waarvan intermediaire dienstverlening (36) het meest populair is, gevolgd door toeristische activiteiten (35).

Voor de projecten die in 2008 goedgekeurd werden door Plaatselijke Groepen (Leader-As 4) vonden in 2009 de eerste uitbetalingen plaats. De Plaatselijke Groepen hebben in 2009 160 Leader-projecten goedgekeurd. De belangrijkste maatregel is 'landelijk erfgoed' (25,9%), gevolgd door 'toerisme' (24,3%). In totaal brengt dat het aantal goedgekeurde projecten op 247 voor in totaal 415 financieel begunstigden, waarvan 330 uit de privésector en 185 uit de openbare sector.