Wereldbodemdag: Uniek bodempaspoort in de kijker
Sinds september kunnen alle Vlaamse landbouwers hun bodempaspoorten raadplegen van de percelen die ze gebruiken. Geen betere dag dan Wereldbodemdag om dit nieuwe maar nog onbekende hulpmiddel in de schijnwerpers te plaatsen. “Ons Vlaams uitgebreid bodempaspoort is vrij uniek. Vanuit andere landen zien we de belangstelling ervoor groeien”, aldus Greet Ruysschaert, onderzoeker duurzaam bodembeheer bij het instituut voor landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek. (ILVO).
Wat houdt het bodempaspoort in?
“Het bodempaspoort is een hulpmiddel dat voort is gevloeid uit een idee binnen ILVO”, aldus Ruysschaert. “Tot voor kort was de informatie over de bodems van landbouwpercelen vrij versnipperd. Zo konden landbouwers bodemgegevens vinden via publieke bronnen en private bronnen. Alle informatie was voorhanden maar het was niet echt toegankelijk. Aan de hand van het bodempaspoort kunnen landbouwers nu gemakkelijk alle informatie over de bodem van hun percelen bekijken via een applicatie binnen het e-loket.”
Zo kan op het paspoort de gewashistoriek geraadpleegd worden, maar ook bodeminformatie over bijvoorbeeld erosiegevoeligheid, bodemtextuur, waterhuishoudingsaspecten of informatie die uit satellietbeelden komt zoals bepaalde indexen die het gewasgroeiverloop weergeven.
“Er komt steeds meer aandacht voor de bodemkwaliteit”, duidt Lucas Van Dessel, maatregelbeheerder van het Departement Landbouw en Visserij. “Wij willen de landbouwer hierin faciliteren met het bodempaspoort. Hoe meer informatie er verzameld kan worden op een toegankelijke manier, hoe vlotter het kan zijn voor de landbouwer om keuzes te maken ten voordele van de bodemkwaliteit van zijn percelen.”
Aankomende upgrades
Het bodempaspoort is een work-in-progress, waarbij alvast enkele nieuwe upgrades in de schuif liggen die het gemak voor de landbouwer zal verbeteren. Zo zal er binnenkort een ‘Koolstoftool’ geïntegreerd worden. “Met deze tool zal de landbouwer een simulatie kunnen maken hoe het organisch koolstofgehalte in de bodem de komende jaren zal evolueren als de huidige rotatie wordt voortgezet”, legt Ruysschaert uit. Eveneens zal de landbouwer een simulatie kunnen maken van een alternatief scenario, bijvoorbeeld als de gewasrotatie wordt aangepast. “De data waarmee de simulator rekent, komt enerzijds van de gegevens van het bodempaspoort en anderzijds van de gegevens die de landbouwer zelf nog extra invult”, aldus Ruysschaert.
“Daarnaast wordt ook verder gewerkt aan de mogelijkheid voor landbouwers om hun bodemstaalanalyses vanuit de labo’s in het bodempaspoort te tonen. Dit zal kunnen na toestemming in het consentplatform DjustConnect”, aldus Van Dessel. “Indien een landbouwer hier de toestemming voor geeft, zal hij in de toekomst de beschikbare parameters zoals bijvoorbeeld koolstof, zuurtegraad of fosforgehalte van de bodemstaalanalyses kunnen raadplegen in de applicatie. Ook de evolutie zal gemakkelijk via een grafiek zichtbaar zijn, waardoor de landbouwer eventueel vroeger kan ingrijpen moest er een negatieve trend bij een parameter te zien zijn.”
Extra suggesties of advies dat landbouwers zouden kunnen ondernemen om de bodemkwaliteit op de percelen te verbeteren, wordt momenteel niet aangeboden. “Daarvoor zit de ontwikkeling van het bodempaspoort nog in een te vroeg stadium”, laat Van Dessel weten. “Maar de applicatie wordt steeds verder ontwikkeld zodat er telkens beter tegemoet gekomen wordt aan de behoefte van de landbouwers.”
Het bodempaspoort is geen certificaat over de bodemgesteldheid die verplicht doorgegeven moet worden als de grond verpacht of verkocht wordt
Geen controletool
Ruysschaert benadrukt dat het bodempaspoort geen controletool is maar een hulptool voor landbouwers en adviseurs. “Het is een hulpmiddel om de informatie samen te brengen en toegankelijk te maken zodanig dat de landbouwer inzicht krijgt over de kwaliteit van de bodems van zijn percelen en de evolutie ervan. Deze inzichten kunnen de landbouwer verder helpen met beslissingen ten gunste van de bodem.”
Dat het bodempaspoort niet gebruikt zal worden zoals een CarPass, waarbij het verplicht is om het document door te geven bij verkoop, wordt ook bevestigd bij het Departement Landbouw en Visserij. "Het bodempaspoort is geen certificaat over de bodemgesteldheid die verplicht doorgegeven moet worden als de grond verpacht of verkocht wordt”, aldus Van Dessel. "In de toekomst zal de landbouwer wel de mogelijkheid hebben om zijn gegevens met anderen te delen, maar dit is volledig vrijwillig. Het is niet zo dat de eigen bodemgegevens van de landbouwer automatisch gedeeld zullen worden met de gebruikers van het perceel.”
Ecoregeling
Met het nieuwe GLB wil het Departement Landbouw en Visserij het gebruik van het bodempaspoort stimuleren. Zo zijn er twee ecoregelingen, 'Verhogen Organische Koolstofgehalte' en 'Bodempaspoort' waarbij de landbouwer via het bodempaspoort de resultaten van de bodemanalyses voor de ecoregeling zal moeten aantonen. “We willen de landbouwers hiermee motiveren om oog te hebben voor de bodemkwaliteit en het bodempaspoort te gebruiken", legt Van Dessel uit.
Wie meer informatie over het bodempaspoort wenst, kan deze week terecht op de stand van het Departement Landbouw en Visserij op Agribex.
