Wat moestuiniers kunnen leren van landbouwers over gewasbescherming
nieuwsEen gezonde tuin vraagt om een doordachte aanpak. Net zoals professionele landbouwers zorgvuldig omgaan met gewasbescherming, kunnen ook tuinliefhebbers veel leren over het evenwicht tussen preventie, natuurlijke methoden en het verantwoord gebruik van bestrijdingsmiddelen. De Belplant-campagne ‘Handig in de tuin’ biedt handige tips waarmee particulieren op een professionele en milieuvriendelijke manier hun tuin kunnen beschermen tegen plagen en ziektes.
Preventie is de sleutel
Landbouwers weten dat een weerbare teelt begint bij preventie. Ook in de tuin is dit een belangrijke strategie. Een gezonde bodem, sterke planten en een doordachte beplanting helpen om problemen te voorkomen. Door biodiversiteit te bevorderen met een mix van bloemen, struiken en bomen, trek je nuttige insecten en natuurlijke vijanden aan die plagen onder controle houden. Net zoals boeren wisselteelt toepassen om bodemmoeheid en ziekteopbouw te voorkomen, kunnen tuiniers variëren in hun beplanting en hun gewassen regelmatig afwisselen.
Gezonde planten door goede zorg
Naast biodiversiteit is het belangrijk om je planten gezond te houden. Gebruik goed uitgerijpte compost om insecteneitjes te voorkomen en geef je planten een evenwichtige voeding met meststoffen om ze sterker te maken.
Professionele landbouwers maken steeds vaker gebruik van niet-chemische methoden om hun gewassen te beschermen. Dit principe is ook toepasbaar in de tuin. Mechanische methoden zoals insectengaas, schoffelen en het handmatig verwijderen van insecteneitjes, kunnen ook helpen om je gewassen te beschermen. Vroeg planten zorgt ervoor dat plagen minder snel toeslaan. Barrières zoals bloemkoolkragen kunnen extra bescherming bieden tegen ongewenste insecten.
Voorkomen van plantenziektes
Plantenziektes ontstaan vaak door schimmels en ongunstige groeiomstandigheden, maar ook virussen en bacteriën kunnen een rol spelen. Voorkomen begint met het droog houden van planten door water direct aan de wortel te geven en een bodembedekkers zoals mulch of stro te gebruiken. Het is belangrijk om de bodem luchtig te houden door na regenbuien te schoffelen en organisch materiaal, zoals schors of mulch, toe te voegen.
Sterke, gezonde planten en goede zaden zijn beter bestand tegen ziekten en plagen. Evenwichtige bemesting, bijvoorbeeld met kaliumzouten, silicium of brandnetelreiniger, versterkt de weerstand van planten. Voldoende licht en ruimte bevorderen een gezonde groei en verminderden de kans op ziektes. Variatie in plantensoorten voorkomt dat ziekten zich snel verspreiden. Vervang je gewassen regelmatig om ziekteverwekkers te beperken. Een gezonde bodem kan worden gestimuleerd door compost toe te voegen en zoute grond in serres op tijd door te spoelen. Vergeet ook niet je gereedschap, potten en werkkleding schoon te houden om ziektes te voorkomen. In serres is het beter om gewassen in potten of kweekzakken te telen in plaats van rechtstreeks in de grond.
Veilig gebruik van bestrijdingsmiddelen
Als je dan toch bestrijdingsmiddelen nodig hebt, gebruik ze dan altijd voorzichtig om schadelijke effecten voor mens en milieu te vermijden. Lees altijd de instructies op het etiket en volg ze nauwkeurig op. Er zijn ook richtlijnen en informatieve video’s die uitleggen hoe je tuinproducten op een verantwoorde manier kunt gebruiken.
Bestrijden van onkruid
Onkruid wieden is een simpele en effectieve manier om het te bestrijden. Het is het beste om onkruid voor de bloei en zaadvorming te verwijderen. Als je onkruid met een uitgebreid worstelgestel wilt verwijderen, moet je de hele wortel uitgraven, anders komt het snel weer terug. Mechanisch verwijderen kan ook door te borstelen of te schoffelen. Op terassen kun je onkruid uitborstelen.
Je kunt ook toegelaten onkruidbestrijdingsmiddelen gebruiken. Voor gerichte behandelingen kun je een gieter gebruiken op terras of een spuitkapje voor onkruid onder lage struiken of in het gazon.
Bestrijden van slakkenplagen
Slakken kunnen je tuin fink beschadigen, maar er zijn milieuvriendelijke manieren om ze te bestrijden. Een populaire methode is het vangen van slakken met bierlokvallen. Graaf lege bokaaltjes in de grond en vul ze met bier. Het bier trekt de slakken aan, die zich in de bokaaltjes nestelen en verdrinken. Vergeet niet de bokaaltjes dagelijks te legen.
Een andere manier is het gebruik van parasitaire aaltjes, die de slakken binnendringen en zich in hun lichaam voortplanten. Deze methode werkt het beste in de nazomer, zodat de slakkenpopulatie in de lente niet meer toeneemt.
Slakkenkorrels kunnen ook effectief zijn, maar gebruik ze zorgvuldig om schade aan andere dieren en het milieu te voorkomen.
Bestrijden van schadelijke insecten
Om schadelijke insecten te bestrijden, moet je eerst het insect en zijn groeistadium herkennen. Volwassen insecten zijn makkelijk te identificeren, maar larven zijn vaak moeilijker te zien. Het is het beste om in te grijpen wanneer de insecten actief eten en bewegen.
Een goede manier om insecten te verdrijven is het gebruik van verdrijvingsmiddelen zoals lavameel, witte kaolienkleipap of brandnetelgier. Verwijder aangetaste takken en ruim de aangetaste planten op. Natuurlijke vijanden kunnen ook helpen bij de bestrijding van schadelijke insecten. Er zijn verschillende soorten die speciaal gericht zijn op moeilijk te bestrijden plagen. Zorg ervoor dat je natuurlijke vijanden niet tegelijk met gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, tenzij het product een korte werking heeft.
Als je toch gewasbeschermingsmiddelen wilt gebruiken, kun je kiezen tussen contactmiddelen (die werken door direct contact met de insecten) of systemische middelen (die via de plant werken om de insecten van binnenuit aan te pakken).
Bestrijden van plantenziektes
Voor het bestrijden van plantenziekten is het belangrijk ze vroeg te herkennen. Controleer regelmatig, vooral na regenbuien, en verwijder aangetaste planten en bloemen om verdere verspreiding te voorkomen. Werk altijd van gezonde naar zieke zones en ontsmet je handen, kleding en gereedschap.
Je kunt ziekteproblemen beperken door het gewas en de omgeving droog te houden, bijvoorbeeld door zeewierkalk of lavameel te verstuiven. Ook anti-schimmelmiddelen en plantenversterkers zoals brandnetelgier kunnen preventief werken. Kies altijd voor producten die effectief en veilig zijn voor de planten.
Advies en ondersteuning
Heb je vragen over tuinbeheer of gewasbescherming? Je kunt terecht bij deskundigen voor advies, bijvoorbeeld via het nummer 0800/62.604. Tuincentra bieden ook hulp met medewerkers die veel weten over veilig gebruik van tuinproducten.
Voor extra tips kan je terecht op de campagnewebsite van Belplant: ‘handig in de tuin’.
