"Wanneer boeren in het rood staan, kunnen ze niet vergroenen"

Boerenbond: “GLB is geen greenwashing”

Nu er een Europees akkoord is over het nieuwe GLB, kan er ook gestart worden met de implementatie op Vlaams niveau. Boerenbond roept op om de boer daarbij centraal te plaatsen. “Elke boer en elke ondernemer is verschillend en elk land- of tuinbouwbedrijf ook. Het is nu zaak om via het GLB de juiste tools te voorzien waarmee de boer als ondernemer en volgens zijn bedrijfsrealiteit aan de slag kan gaan”, zegt voorzitter Sonja De Becker.

Concreet roept ze op om tijdens de opmaak van het Vlaamse strategische programma vast te houden aan drie speerpunten. In de eerste plaats is dat de draagkracht van de land- of tuinbouwer. “Er staan negen doelstellingen in het GLB en een eerlijk inkomen voor de boer is daar één van. Enkel met de nodige financiële draagkracht is het mogelijk om vooruit te kijken”, klinkt het.

Boerenbond vraagt daarom dat de extra eisen en kosten beperkt worden en dat het GLB als economisch beleid gehandhaafd blijft. “Het is belangrijk voldoende budget te behouden voor inkomensondersteunende maatregelen en de Europese randvoorwaarden niet te ‘gold platen’ (fenomeen waarbij een lidstaat verder gaat bij de omzetting van Europese richtlijnen dan vereist, nvdr). Volgens Boerenbond werkt dit concurrentieverstorend en beperkt het de mogelijkheden in de rest van het GLB”, stelt De Becker.

Een tweede speerpunt, benadrukt de landbouworganisatie, is dat het GLB een stimulerend beleid moet zijn, geen restrictief beleid. “Boeren zullen pas verduurzamen als er haalbare instrumenten in een breed scala beschikbaar zijn. Het zou contraproductief zijn als het GLB te ver door slaagt en onhaalbare en te vergaande vergoenende maatregelen oplegt”, meent De Becker.

Daarnaast vindt Boerenbond het ook belangrijk dat het beleid zich richt op de actieve boer. “We zien dat het GLB-budget opnieuw naar beneden gaat en dat de toegang tot landbouwgrond onder druk staat. We willen daarom een strikte definitie van actieve boer die wel ruimte laat voor nieuwe verdienmodellen en jonge starters”, klinkt het.

Dat er uit natuur- en milieuhoek beweert wordt dat het GLB greenwashing is, staat in de ogen van de organisatie haaks op de realiteit. “Met deze hervorming schakelt het GLB als motor van verduurzaming meer dan één versnelling hoger. Boeren zullen moeten voldoen aan strengere eisen en randvoorwaarden, maar zullen minder ondersteund worden om aan maatschappelijke eisen te voldoen en publieke diensten te leveren. Tegelijk  verwacht men van hen dat ze betaalbare, voedselveilige en kwaliteitsvolle voedingsproducten leveren, concurreren op de wereldmarkt en bijdragen aan de doelstellingen van de Green Deal”, somt de voorzitter op.

De Becker is er dan ook van overtuigd dat de boer dit nieuwe GLB zal voelen in zijn inkomen. “Onze reactie is evenwel geen motie tegen vergroening, maar wel een oproep tot aandacht voor de realiteit en beleidscoherentie. Ook andere beleidsdomeinen zullen moeten bijdragen aan de uitdagingen van de land- en tuinbouwers om verder verduurzaming waar te maken”, luidt het.

“Hoewel het voor sommigen nooit genoeg zal zijn, is het GLB groener dan ooit en blijft het verder verduurzamen. Wij zijn bereid om mee te denken over een GLB  dat de boer in Vlaanderen centraal zet, maar dat ook resultaatsgericht is. We rekenen erop dat anderen hetzelfde doen en op een realistische manier meewerken aan oplossingen”, sluit De Becker af.

CBB: “Kostenverhogende regels vragen adequate crisismechanismen”

De Confederatie van de Belgische Bietplanters (CBB) is van mening dat het nieuwe GLB geen antwoord biedt op de uitdagingen waar de Europese suikersector voor staat. “Sinds het afschaffen van de quotumregeling voor suiker blijkt het huidige vangnet dat het GLB voorziet, tekort te schieten”, zegt Peter Haegeman, secretaris-generaal van CBB. “Sinds het najaar van 2017 zijn de suikerprijzen in de EU gedaald met 21 procent, onder de vroegere referentiedrempel van 404 euro per ton suiker. Ze bleven daar gedurende 39 opeenvolgende maanden zonder dat er een uitzonderlijke maatregel in werking werd gesteld.”

CBB was, samen met andere Europese bietenorganisaties, vragende partij om suiker in aanmerking te laten komen voor openbare interventie. Maar daar had de Europese Commissie geen oren naar. “Nochtans is het de taak van Europa om de instrumenten te ontwikkelen waarmee het hoofd kan worden geboden aan de meest ernstige verstoringen van het marktevenwicht. Voor ons zijn dat de verstoringen die werkelijk destructief kunnen zijn voor het inkomen van de landbouwers en de industrie, en uiteindelijk voor het voorbestaan van de sector”, aldus Haegeman.

Wel liet Europa een opening door te stellen dat er tegen het einde van het jaar een ‘Sugar Package’ kan ingediend worden. Dit zou de suikerbietsector de instrumenten moeten geven om op lange termijn bij te dragen aan de uitdagingen op vlak van voedselsoevereiniteit en de Green Deal, was te horen. “Wij zullen daar binnen de Europese koepel CIBE actief aan meewerken. Het kan niet dat we, zonder adequate crisismechanismen, in de kou blijven staan op een gedereguleerde markt en tegelijkertijd alsmaar meer strenge, kostenverhogende en soms absurde regels moeten naleven”, aldus nog CBB.

Clarinval: “Hoop op aantal technische bijsturingen”

Nadat Vlaams landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) zich eerder al tevreden toonde over de krachtlijnen van het nieuwe GLB, komt er ook van andere politieke niveaus een reactie op het nieuwe kader. Federaal landbouwminister David Clarinval (MR) benadrukt het belang van twee strategische plannen voor België. “Ons institutioneel kader vereist dat er een plan komt voor Vlaanderen en één voor Wallonië”, stelt hij.

Bij de technische uitwerking van het GLB wil Clarinval nog enkele verzuchtingen op tafel gooien. Zo wil hij dat gewasdiversificatie als volwaardig alternatief voor gewasrotatie wordt bestempeld. De minister wijst ook op de afspraak dat, naargelang de omvang van het bedrijf, 4 tot 7 procent van het akkerland onbebouwd moet blijven. "België neemt nota van de verhoging van de percentages, die een nog grotere inspanning zullen vragen van onze landbouwers, gegeven onze hoge productiviteit en de hoge prijs van de gronden."

Borsus: “Nieuw GLB is paradigmashift”

Waals landbouwminister Willy Borsus (MR) noemt het nieuwe GLB een “paradigmashift”. “Het is niet langer uitsluitend gebaseerd op de naleving van regels, maar in de eerste plaats op resultaten en prestaties waarvan de doelstellingen vooraf zijn vastgesteld in de strategische plannen van de lidstaten”, stelt hij. Volgens Borsus heeft België tijdens de onderhandelingen ook bepaalde punten verdedigd en verkregen. Hij noemt daarbij de extra steun voor jonge landbouwers.

“We hebben de hele duur van de onderhandelingen gepleit voor een eenvoudiger en veerkrachtiger GLB, dat de landbouwers een lonend inkomen biedt, dat bovendien stabiel is over de jaren heen. Bovenal moet dat GLB beter op crisissen kunnen reageren”, aldus de Waalse landbouwminister. “Het kader is er, laat ons nu de strategische plannen afronden zodat we in januari 2023 van start kunnen gaan.”