Voedingsbedrijf: “Stortvloed aan regelgeving betekent een volgende handicap op internationale markt”

De regulitis in de landbouw was eind vorig jaar een belangrijk onderwerp van onderhandelingen tussen de landbouworganisaties en de Vlaamse regering. In het landbouwakkoord is uiteindelijk overeengekomen om waar mogelijk te snoeien in het aantal regels, controles en exorbitante boetes op relatief kleine overtredingen.

Volgens Fevia, de federatie van de Belgische voedingsindustrie, treft de regeldruk ook de Belgische voedingsbedrijven. Uit een recente rondvraag bij Fevia-leden blijkt dat de elk voedingsbedrijf in 2023 onderworpen werd aan 26 controles en enquêtes. Een meerderheid van de respondenten geeft aan dat het aantal regels en controles de voorbije vijf jaar aanzienlijk gestegen zijn. De administratieve lasten komen niet alleen van overheidsinstanties. “Ook commerciële relaties brengen hun aandeel aan administratieve rompslomp met zich mee. De verhouding tussen de overheid en de commerciële relaties is 60/40”, klinkt het.

Fevia hekelt niet alleen de hoeveelheid, maar ook de complexiteit aan regelgeving. Bovendien zou deze ook tegenstrijdigheden met zich meebrengen. “Bijna alle voedingsbedrijven moesten zich aanpassen om te kunnen omgaan met de berg aan administratieve lasten. Ze maakten op grote schaal gebruik van consultants (85% van de respondenten). Een groot deel heeft ook zijn systemen moeten aanpassen (71%) en/of taken intern herverdelen, mogelijk met extra aanwervingen (65%)", aldus Fevia. Al deze maatregelen hebben volgens Fevia tot gevolg dat bedrijven minder geld of tijd beschikbaar hebben voor de uitvoering van hun kerntaken. De organisatie roept dan ook op de administratieve lastendruk waar mogelijk te verminderen.

Vooral ook het feit dat Europese wetgeving bovenop nationale wetgeving komt, is voor hem een doorn in het oog. “Het zou logisch zijn als bepaalde Europese wetgeving ter vervanging van nationale wetgeving komt, maar dat is niet het geval. Doordat het gros van onze productie op export naar Europa gaat, moeten we ons naast de Europese regelgeving voor elk land afzonderlijk in regel stellen.”

De ondernemer zegt niets tegen regels te hebben. “Sterker nog. Het is goed als er regels zijn die de voedselveiligheid garanderen. Het biedt ons ook de mogelijkheid ons met kwaliteit te onderscheiden van de rest. Maar in de praktijk zijn er zoveel regels, die soms ook nog overlap hebben, dat ze hun doel voorbij schieten. Bij de invoering van een nieuwe regel zou men eerst moeten kijken welke andere regelgeving deze kan vervangen.”

Veel, complexe en snel veranderende regels

Behalve een overvloed aan regels merkt Vermeersch ook op dat de complexiteit toeneemt en dat regelgeving snel verandert. “Zaken als fiscaliteit, sociale zekerheid en arbeid en het subsidielandschap zijn zo complex geworden dat je hier als ondernemer niet meer aan uit komt.” Daarvoor huurt het bedrijf externe adviseurs in. Dat betekent extra kosten, die in sommige gevallen zelfs de baten overstijgen. 

“Hoe meer tijd en geld je aan administratie besteedt, hoe minder je met je kernzaken bezig kunt zijn: het produceren van voedsel”, vervolgt Vermeersch die constateert dat de regeldruk in anderen Europese landen minder groot is. De toenemende administratieve last betekent volgens hem een nieuw handicap voor Vlaamse bedrijven in de internationale context waarin het opereert.

Ook op andere vlakken ervaart het Vlaamse bedrijf volgens eigen zeggen behoorlijke concurrentiële nadelen. “Zo zijn de loon- en energiekosten in België veel harder gestegen dan in andere Europese en zeker niet-Europese landen”, stelt Vermeersch. Vlaamse bedrijven compenseren volgens hem deze diverse handicaps door hun innovatiedrang, service en productontwikkeling. Door de ontwikkeling van nieuwe producten slaagde Colac er de voorbije tien jaar in zelfs te groeien tot een bedrijf met 70 medewerkers.

“Concurrentieel door productinnovatie”

Een onderdeel van het innovatietraject dat het het Kempens bedrijf maakt, is volgens Vermeersch ook de inzet van lokale producten. “Hierdoor vermindert de klimaatafdruk van onze productie en voorzien we ook in een groeiende vraag.” Afhankelijk van het seizoen, schat hij dat ongeveer de helft van de gebruikte grondstoffen van Belgische origine zijn. Denk daarbij aan zetmeel uit Belgisch graan, maar bijvoorbeeld ook Vlaams hardfruit.

Op dit moment heeft het bedrijf een test lopen voor de afname van zachtfruit (bramen en frambozen) bij een Vlaamse teler. “Zacht fruit wordt in België vooral afgezet in de versmarkt, het gebruik voor industriële toepassingen is minder ontwikkeld in ons land. Daar proberen wij met ons pilootproject verandering in te brengen", vertelt Vermeersch.

Vermeersch hoopt samen met Fevia dat de onderhandelende potentiële coalitiepartijen een verminderde regeldruk voor de industrie in hun gesprekken meenemen. Volgens de voedselverwerker zou een gouden regel moeten domineren: “Bij de invoering van een nieuwe regel, eerst nagaan welke bestaande regels hiermee geschrapt kunnen worden.”