Vlaanderen wil aandeel biologisch opkrikken naar 5 procent
Vlaanderen wil het aandeel biolandbouw opkrikken naar 5 procent tegen 2027 tegenover 2,67 procent nu. Dat staat in het 'Strategisch plan Bio 2023-2027’ dat maandag door Landbouwminister Jo Brouns (cd&v) gelanceerd werd. Om dat doel te realiseren moet er vooral ook iets aan de vraagzijde iets gebeuren. Door marketing en onderwijs wil de overheid de bioconsumptie stimuleren terwijl er ook een belangrijke taak zou liggen bij de retail en de verwerkende industrie, beide betrokken bij het opmaken van het plan. Zelf geeft de overheid alvast het goede voorbeeld. Tegen 2027 moet vijf procent van de overheidscatering bio zijn.
Vlaanderen telt op dit moment 621 biologische landbouwbedrijven. De biologische landbouw maakt 2,67 procent van de totale landbouwsector uit, terwijl het biologische areaal 1,6 procent bedraagt. De overheid wil deze percentages opkrikken naar 5 procent. Ook de omzetwaarde van de biologische dierlijke productie moet groeien naar vijf procent van de omzetwaarde van de gezamenlijke dierlijke productie.
“Het is zeker geen gemakkelijk opgave, vooral omdat de sector moeilijke tijden doormaakt door de algemene inflatie van voedingsmiddelen”, vertelde landbouwminister Jo Brouns maandag tijdens de lancering van het strategisch plan Bio 2023-2027. Voor de lancering was maatwerkbedrijf De Wroeter in Hasselt uitgekozen, dat werk biedt aan 250 mensen die moeilijk ingang vinden tot de reguliere arbeidsmarkt. Onderdeel van de activiteiten zijn de biologische groenten- en fruitteelt. Terwijl Brouns in de aanwezigheid van hoogwaardigheidsbekleders uit de Vlaamse landbouw zijn plannen onthulde, waren medewerkers druk met onkruidbestrijding op het bedrijf.
Met het plan voor de biolandbouw, dat in overleg met de sector tot stand kwam, geeft de Vlaamse overheid vorm aan de Europese Farm-to-Forkstrategie, die onder meer tot doel heeft de landbouw duurzamer en klimaatneutraal te maken. “De biologische landbouw vervult in Vlaanderen een voortrekkersrol bij de verdere verduurzaming van de landbouwsector. Als minister van Landbouw wil ik ervoor zorgen dat de biosector in Vlaanderen ook de komende jaren verder kan groeien”, aldus Brouns.
Vraag cruciaal
De Limburger erkent dat de vraag naar biologische producten cruciaal is in het verhaal. “Alleen een toename van het bioareaal en van het aanbod nastreven, is zinloos als de consument niet volgt.” In het nieuwe vierjarenplan, dat de versie 2018-2022 vervangt, komt de nadruk dan ook meer te liggen op de vraagzijde. Tegen 2027 moet 5 procent van de totale consumptie uit bio bestaan.
Lieve Vercauteren, directeur van BioForum, de sectorvereniging voor de biologische landbouw- en voedingsketen, stelt dat aan de vraagzijde een belangrijke rol is weggelegd voor de retail en de voedingsindustrie. Beiden hebben in de vorm van belangenorganisatie Comeos en Fevia meegeschreven aan het plan. Vercauteren wijst op best practices uit Nederland. “Zo heeft bijvoorbeeld Plus Markt besloten als huismerk halfvolle melk alleen nog maar als biologisch te verkopen. Met dat soort maatregelen kunnen supermarkten de vraag mee sturen.” BioForum heeft extra financiële middelen gekregen om zijn werking te bestendigen.
Daarnaast moet het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) een rol spelen bij de bewustmaking van de burgers over wat “bio” precies betekent en wat de verdiensten van de biologische productie zijn. “Met marketingcampagnes willen we de psychologisch drempel bij consumenten voor biologische producten verlagen. Er kleeft nu een niche-imago aan de producten, terwijl dat eigenlijk steeds minder het geval is”, vertelt VLAM-directeur Filip Fontaine.
Niet alleen de consument is doelwit van de promotiecampagne, ook de jeugd moet bereikt worden. Met educatieve pakketten voor het onderwijs wil de Vlaamse overheid ook kinderen en jongeren op een laagdrempelige manier kennis laten maken met het bioverhaal.
Goede voorbeeld
Bij het aanzwengelen van de vraag wil de overheid zelf het goede voorbeeld geven. “Een veranderende wereld begint bij jezelf. Overheidsorganisaties zullen aangemoedigd worden om het goede voorbeeld te geven. Tegen 2027 moet vijf procent van de overheidscatering bestaan uit bioproducten”, vertelt Brouns die daarbij wijst op de 5.000 scholen, 800 woonzorgcentra en 50 ziekenhuizen die Vlaanderen rijk is.
De nadruk op de vraagzijde, betekent volgens Brouns niet dat de aanbodzijde uit het oog verloren wordt. Het plan biolandbouw moet gezien worden in combinatie met het nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) dat op 1 januari 2023 van start ging. Vlaanderen werkte daarvoor een Strategisch Plan uit dat met een toegenomen budget voor de biosector extra financiële middelen voor de biolandbouwers voorziet, zowel via specifieke biosteun voor omschakeling naar en voortzetting van de biologische productie als via generieke maatregelen waarvoor de biolandbouwers door hun biologische productiemethodes bij uitstek en zonder al te veel extra inspanningen in aanmerking komen.
Bodemkwaliteit
Voor de ontwikkeling van de biolandbouw en het vergroten van het aandeel is ook een belangrijke rol weggelegd voor onderzoek en kennisdeling. Tijdens de looptijd van het vorige strategisch plan bio werd door onderzoeksinstelling ILVO het Living Lab Agroecologie en Biologische landbouw (LLAEBIO) opgericht. Het Living Lab ambieert een samenwerking doorheen de volledige agrovoedingsketen tussen organisaties en personen die zich willen inzetten voor de verdere ontwikkeling van agro-ecologie én biologische landbouw in Vlaanderen. Het faciliteert en stimuleert innovatief onderzoek voor agro-ecologie en biologische landbouw.
Een belangrijk onderzoeksthema is bijvoorbeeld de bodemkwaliteit. “Veel bioboeren zijn vragende partij voor nieuwe inzichten op dat gebied. Een goede bodemkwaliteit vergroot de weerbaarheid van de planten, waardoor deze sterker staan tegen verschillende ziektes”, constateert Lieve De Cock (ILVO).
Ook Fevia-woordvoerder Nicholas Courant benadrukte het belang van de aanbodzijde. "Zeker in vergelijking met andere landen was het bio-aanbod niet altijd groot. Voor grote verwerkers is het belangrijk dat er een constante, stabiele grondstoffenflow is." De belangenvertegenwoordiging voor de verwerkende industrie juicht het nieuwe plan desalniettemin toe. "Uit consumentenonderzoek is gebleken dat aandacht voor duurzaamheid en biologisch niet van voorbijgaande aard is. Een grote groep consumenten neemt het bij hun productkeuze mee. Onze bedrijven geloven daarom zeker dat er marktpotentieel is. Het is daarom goed dat de Vlaamse overheid met een overkoepelend plan dat potentieel ontluikt."
5x5 ambities van het nieuwe plan biolandbouw
Het nieuwe Strategische Plan Bio formuleert voor de periode 2023-2027 5x5% Vlaamse ambities. Hieronder zijn de streefcijfers voor 2027 nog eens opgesomd:
5% landbouwareaal: het areaal onder biologische productie neemt toe tot 30.000 ha tegen eind 2027
5% omzetwaarde van de biologische dierlijke productie: de omzetwaarde van de biologische dierlijke productie groeit naar 5% van de omzetwaarde van de gezamenlijke dierlijke productie (met inbegrip van zuivel)
5% biolandbouwbedrijven: minimaal 5% van de landbouwbedrijven zijn biobedrijven tegen eind 2027
5% bioconsumptie: het volume van de bioconsumptie groeit tot 5% van de totale consumptie tegen eind 2027
5% bio in overheidscatering: bio maakt 5% uit van de overheidscatering tegen eind 2027.
Bron: Eigen berichtgeving / Belga
