Vlaamse vissoort bij 100 meest bedreigde diersoorten

Dinsdag publiceerde de International Union for Conservation of Nature (IUCN) de lijst met de 100 meest bedreigde diersoorten ter wereld. Met de gewone engelhaai staat daar ook een Vlaamse soort op. Door niet-selectieve vistechnieken zoals boomkorvisserij is hij quasi uitgeroeid. Natuurpunt pleit daarom voor de verplichte invoering van selectieve vistechnieken, zeker nu eind dit jaar het Europees visserijbeleid hervormd zal worden.

Tot in de jaren '80 was de gewone engelhaai nog overvloedig aanwezig in onze kustwateren. “In een paar tientallen jaren is de gewone engelhaai zo goed als uitgeroeid”, zegt Frederik Mollen van Natuurpunt. “Het dier heeft hier altijd goed gedijd, maar is als gevolg boomkorvisserij nu zo goed als uitgestorven.” De gewone engelhaai is een beschermde soort en alle vangst is volgens de Europese visserijwetgeving verboden, maar de boomkor kan volgens Natuurpunt niet selectief vissen. 

De gewone engelhaai is een typische bodembewoner en leeft vooral op zandige bodems waar ook tong en andere commerciële platvissen zich thuis voelen. Het leefgebied van de gewone engelhaai is dan ook het geliefkoosde terrein van de boomkorvisserij die veel wordt toegepast aan de Belgische kust. In tegenstelling tot andere vissen als schol, plant de haai zich zeer traag voort. Zo is hij zeer gevoelig aan overbevissing en valt hij bij de eerste slachtoffers van de intensieve visserij.

Eind dit jaar wordt de Europese visserijwetgeving grondig hervormd. "Er dient zich dan ook een ideaal moment aan om een probleem als bijvangst te beperken", meent Natuurpunt, die het jammer vindt dat de politieke aandacht vooral uitgaat naar de ongewenste vangst van te kleine exemplaren van commercieel belangrijke soorten zoals pladijs of kabeljauw. De natuurorganisatie vraagt om ook de bijvangst van niet-doelsoorten, zoals haaien en roggen, expliciet op te nemen in de hervorming van het visserbeleid.

Ook sluit Natuurpunt zich aan bij de vraag om de gewone engelhaai op te nemen in de Europese Habitatrichtlijn, zoals aanbevolen door het internationaal samenwerkingsverband voor het maritieme milieu in de Noord-Oostelijke Atlantische Oceaan (OSPAR). Dat zou betekenen dat men speciaal voor deze soort beschermde gebieden kan aanduiden waar nuttige maatregelen afgesproken worden met vissers en andere gebruikers van de zee.