VIB-UGent wetenschapper wint Europese Wetenschapsprijs

Wetenschapper Jiří Friml van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en de Universiteit Gent is dit jaar winnaar van de Europese Wetenschapsprijs, die uitgereikt wordt door de Körber-stichting. De prestigieuze prijs is 750.000 euro waard. Friml krijgt de prijs voor zijn onderzoek naar de ontwikkeling en het aanpassingsvermogen van planten.

De Körber-stichting reikt de prijs jaarlijks uit aan een uitmuntende wetenschapper die met vernieuwend onderzoek de wetenschap stimuleert. Het is al de tweede keer dat een Gentse biotechnologie-onderzoeker de Körber-prijs in ontvangst mag nemen. Dirk Inzé, de wetenschappelijk directeur van het departement waar Friml zijn onderzoek doet, kreeg de prijs in 1994.

"Friml verricht grensverleggend onderzoek naar de genetische, moleculaire en cellulaire processen in de ontwikkeling van planten", liet de Körber-stichting weten in een mededeling. "Zijn ontdekkingen hebben een invloed die reikt tot ver buiten de plantenbiologie".

Friml krijgt de prijs voor zijn onderzoek naar het aanpassingsvermogen van planten. Die kunnen, in tegenstelling tot dieren, niet weglopen bij hitte, droogte of gevaar. Planten pakken die problemen op een totaal andere manier aan: bijvoorbeeld door nieuwe wortels aan te maken, hun metabolisme tijdelijk stil te leggen of door gifstoffen te produceren.

Het plantenhormoon auxine, het belangrijkste onderzoeksobject van Friml, speelt in dat aanpassingsvermogen een centrale rol. Inzicht in de werking van auxine kan in de toekomst leiden tot de ontwikkeling van planten die beter bestand zijn tegen droogte of die een hogere opbrengst opleveren.

Jiří Friml werd geboren in Tsjechië in 1973. Hij verrichtte zijn doctoraatsonderzoek aan het gerenommeerde Max Planck-instituut in Keulen, Duitsland. Hij behaalde een doctoraat in de biologie aan de Universiteit van Keulen en een doctoraat in de Biochemie aan de Masaryk Universiteit in Brno, Tsjechië.

Voor hij transfereerde naar Gent in 2007, leidde hij onderzoeksgroepen aan de universiteit in Tübingen en Göttingen in Duitsland. Sinds 2007 staat hij aan het hoofd van de onderzoeksgroep ‘Auxine, polariteit en patroonvorming’ in het VIB-departement Plantensysteembiologie aan de Universiteit Gent.

Friml is naar Vlaanderen gekomen via het Odysseus-programma, een initiatief van de Vlaamse overheid om toponderzoekers aan te trekken.