Uitsterven honingbij zou bestuivingscrisis veroorzaken

UNEP, het milieubureau van de VN, waarschuwde in maart voor een alarmerende daling van de wereldwijde populatie honingbijen. Aangezien 71 van de 100 belangrijkste voedselgewassen ter wereld bestoven worden door insecten, staat dat gelijk met een heuse bestuivingscrisis. In De Morgen beaamt Frans Jacobs, bijenspecialist van de UGent, dat bijen onmisbare bestuivers zijn.

De populatie van de belangrijkste bestuiver neemt al jaren af. De populatie is op een punt gekomen dat de VN waarschuwt voor ernstige gevolgen voor de voedselvoorziening als de mondiale bijensterfte geen halt wordt toegeroepen. Uit rapporten van de VN en de FAO blijkt dat de jaarlijkse sterfte in Europa en Noord-Amerika oploopt tot 30 procent. "In België ging vorig jaar 40 tot 50 procent van de populatie verloren en het probleem wordt alleen maar erger", vertelt UGent-professor Frans Jacobs. Hij is overtuigd dat het uitsterven van de honingbij de boeren nog veel harder kan treffen dan de EHEC-bacterie.

Over de oorzaak van de massale bijensterfte bestaat tot nader order geen consensus, schrijft De Morgen. Het UNEP-rapport wijst met een beschuldigende vinger naar de afnemende plantendiversiteit, de opmars van parasieten en virussen, de klimaatverandering en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Imkers vrezen vooral de negatieve effecten van de insecticidengroep neonicotinoïden, maar Jacobs nuanceert. "Imkers beschuldigen maar al te graag insecticiden, maar in feite zijn bijen vandaag te zwak om met schadelijke producten en vervuiling om te gaan."

Hij stelt vast dat, ondanks de verwijzing naar oorzaken van buitenaf, er wel enorme verschillen in bijensterfte zijn tussen imkers uit dezelfde buurt. De varroamijt noemt Jacobs de voornaamste boosdoener. "De mijt zuigt bloed uit de bijen en verspreidt daarbij heel wat virale ziektes en infecties", legt hij uit. Gevolg is de genetische verzwakking van de bijenpopulatie, waardoor de beestjes steeds minder weerbaar worden. Dat kan fataal worden in geval van ondervoeding door een gebrek aan bloemen in de omgeving.

In dat opzicht willen mensen hun tuin volgens Jacobs veel te proper houden en worden ook bermen te keurig gemaaid zodat bloemen onvoldoende kansen krijgen. Hij acht het massaal zaaien en planten van bloemen de beste manier om de vitaliteit van bijenpopulaties op te krikken.

Meer info: UNEP-rapport 'Global honey bee colony disorders'