"Tekort aan bossen kost belastingbetaler veel geld"

Bomen nemen koolstofdioxide op en geven zuurstof af. Ze slaan de koolstof op in hun wortels, stam, takken en bladeren en houden die zo jarenlang vast. Dat bossen een rol van betekenis spelen in de discussie over het broeikasgas CO2 en de opwarming van de aarde staat dus buiten kijf. In Vlaanderen is het koolstofpotentieel van bossen echter aan de magere kant. Vlaanderen is schaars bebost. Met 146.000 hectare of 8 procent van onze oppervlakte bengelen we in Europa helemaal aan de staart. Het Europese gemiddelde bedraagt 30 procent.

Professor Bart Muys (K.U.Leuven), bosdeskundige, zegt dat sinds het Kyoto-protocol ontbossen de overheid en de belastingbetaler geld kost. Hij rekent voor: als je een bos rooit, komt daar per hectare gemiddeld 150 ton koolstof bij vrij. Tegen de vigerende prijs van CO2 van 23 euro per ton geeft dat 3.450 euro. Aangezien koolstof in een 44/12-verhouding tot koolstofdioxide staat, geeft dat een bedrag van 12.650 euro.

Tussen 1990 en 2000 is in Vlaanderen nog 6.000 hectare bos verloren gegaan. Dat zou de belastingbetaler in de Kyoto-context 76 miljoen euro gekost hebben. "Gelukkig is er sinds 2000 een kentering gekomen en wordt gerooid bos gecompenseerd door nieuwe aanplantingen", aldus Muys. Voor de professor is ontbossing voorkomen een van de meest efficiënte en goedkope klimaatmaatregelen. Ter vergelijking: isolatie kost tot 350 euro per ton uitgespaarde CO2.

Net als niet-ontbossen speelt ook bebossen een aanzienlijke rol. Een hectare bos neemt gemiddeld 11 ton CO2 per jaar op. 10.000 hectare bebossen zou jaarlijks dus 110.000 ton CO2 opslorpen. Dat is goed voor de niet onaardige som van 2,58 miljoen euro per jaar. Die 10.000 hectare komen uit het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) uit 1997. Daarin was vastgelegd hoeveel bos er moest bijkomen tegen 2007. Maar die 10.000 hectare werden niet gerealiseerd.

De Vereniging voor Bos in Vlaanderen (VBV) heeft berekend dat als we deze bosuitbreiding wel hadden gerealiseerd, dat we dan in de periode 2007-2012 13,8 miljoen euro aan koolstofkredieten niet hadden moeten betalen. Dat is 2,7 procent van het budget uit het Vlaamse klimaatplan. De VBV stelt zondag bij de start van de Week van het Bos haar bosbarometer voor en die staat nog niet op mooi weer. Er is tussen 1994 en 2007 3.894 hectare bijgekomen, maar in dezelfde periode is er 4.992 hectare verdwenen. Daarvan werd slechts 753 hectare gecompenseerd. Netto: een verlies van 345 hectare.

2001 is het kanteljaar. Vergeleken met dat jaar is er een groei van 2.085 hectare en een ontbossing van 1.327 hectare, waarvan 753 hectare gecompenseerd. Balans: 1.510 hectare erbij. De VBV waarschuwt ervoor dat zowel ontbossing als compensatie de jongste tijd weer negatief evolueren. Grond vinden is moeilijk. Er worden van alle kanten claims gelegd op de beperkte ruimte: landbouw, industrie, infrastructuur, bewoning.

Een pijnpunt ligt bij de zonevreemde bossen. Die maken een kwart van het bosareaal uit en kunnen vrij eenvoudig gerooid worden. De vereniging vraagt een volledige ontbossingsstop. "We zitten ver van de beloofde 10.000 en dat is al een compromis, een minimum minimorum", zegt Muys. "Eigenlijk is 50.000 hectare bos nodig. De Vlaamse overheid moet dringend haar verantwoordelijkheid nemen en op grote schaal gaan bebossen".(KS)

Meer informatie: Week van het Bos