Slechte oogst zorgt voor honger in zuidelijk Afrika

Het hulpgeroep uit Zuid-Afrika wordt steeds wanhopiger. Door de dodelijke combinatie van droogte, HIV-virus, armoede en slecht beheer dreigt er een dringend tekort aan levensmiddelen voor 10,7 miljoen mensen. Er duiken steeds meer rapporten op over kinderen in Malawi die door ondervoeding en de daaraan verbonden ziekten sterven. De Verenigde Naties schatten dat er rond 200 miljoen dollar nodig is om de crisis in Malawi op te lossen, maar er kwamen bijzonder weinig giften binnen.

De "noodkreet uit Malawi valt in dovemansoren," klaagt een woordvoerster van de VN-kinderorganisatie Unicef. In landen als Angola en Zambia is de noodhulptoelevering van het VN-wereldvoedselprogramma drastisch verminderd. Hulporganisaties, zoals de Duitse Diakonie Katastrophenhilfe en Oxfam, waarschuwen voor rampen, indien zoals in Niger in juli de vroege waarschuwingen worden genegeerd. Pas toen de televisie beelden begon uit te zenden van verhongerde kinderen in het West-Afrikaanse land schonk de wereld aandacht aan het probleem en kwam er eindelijk geld vrij.

De situatie in het zuiden van het continent heeft niet altijd dezelfde oorzaken maar wel hetzelfde effect. Terwijl de Zuid-Afrikaanse boeren hun beste maïs-oogst in 25 jaar binnenhalen, denkt buurland Zimbabwe erover de private maïsvoorraden te confisqueren. Jaarlijks zijn er 1,8 miljoen ton van dit basisvoedingmiddel nodig om te voldoen aan de behoeften van de Zimbabwaanse bevolking.

Maar de duizend landbouwbedrijven voorspellen voor het komende seizoen slechts een oogst van 60.000 ton maïs. "Bespottelijk", roept gouverneur Gideon Gono van de Centrale Bank. "Buurland Zuid-Afrika haalt vijf tot acht ton -en met irrigatie zelfs tot 15 ton- maïs per hectare, terwijl wij ons hier gelukkig moeten prijzen met een halve ton per hectare", verklaarde hij aan een parlementaire commissie.

Zimbabwe en Malawi huisvesten samen ongeveer acht miljoen van de 10,7 miljoen mensen, die in het zuiden van Afrika met acute hongersnood worden bedreigd. In landen als Mozambique, Lesotho, Swaziland of Zambia is er naast de droogte vooral ook de aids-epidemie, die de bewerking van het veld almaar meer bemoeilijken.

De Zambiaanse overheid gaf onlangs toe dat het niet de middelen had om de honger te bestrijden. In meer dan de helft van 73 districten bleef de oogst door de aanhoudende droogte onder de verwachtingen. Zambia krijgt weliswaar als een der armste landen van de wereld royale schuldverminderingen, maar dat helpt ook niemand verder, vermits er nog terugbetalingen van 3,8 miljard dollar te vereffenen vallen.

Terwijl de toenemende olieprijzen een extra van vijf miljard dollar winst voor de Afrikaanse olieproducerende landen hebben opgeleverd, zien de vooruitzichten er voor de rest van het continent zeer donker uit. Zelfs de tweede grootste olieproducent Angola sukkelt met voedseltekorten drie jaar na het einde van zijn decennium-lange burgeroorlog. "Vele schenkers denken dat de crisis in Angola over is, maar het huidige scenario is even vernietigend voor de kinderen als de burgeroorlog", zegt WFP-landcoördinator voor Angola, Rick Corsino.