Sierteeltsector deelt zorgen met Brouns tijdens bezoek Nederlandse tentoonstelling
nieuwsVlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) heeft begin deze week een bezoek gebracht aan de Nederlandse sierteelttentoonstelling Floriade in Almere. Hij bezocht daar het Vlaamse paviljoen op uitnodiging van VLAM en werd vergezeld door zo’n 25 siertelers. Sinds de uitbraak van de oorlog in Oekraïne is de sierteeltmarkt omgeslagen. Aan een bloeiende coronaperiode is een einde gekomen. De kwakkelende markt en de stijgende energiekosten waren twee van de zorgen die de (glas)tuinbouwers deelden met de minister.
De coronapiek in de sierteelt, waarbij de vraag tijdens de pandemie sterk steeg doordat mensen aan huis gekluisterd waren, lijkt definitief achter ons liggen. “De oorlog in Oekraïne is hierbij een kantelpunt geweest”, vertelt Pieter Van Oost, verantwoordelijk voor de plantaardige sector bij Boerenbond. “Hierdoor is de export naar Rusland, Oekraïne, maar ook landen als Wit-Rusland weggevallen.”
Alhoewel dat geen enorme markt is voor de Vlaamse sierteeltsector heeft dit volgens Van Oost wel tot gevolg gehad dat de sierteeltmarkt omsloeg van een vraag- naar een aanbodmarkt met sterk gedaalde prijzen tot gevolg. Om deze kentering het hoofd te bieden, moet er volgens expert meer aan marketing van onze sierteeltproducten gedaan worden, zodat het Vlaamse boom- en plantgoed een grotere bekendheid krijgt in het buitenland.
Dit was ook de reden dat VLAM in samenwerking met Flanders Investment & Trade (FIT) een Belgisch paviljoen georganiseerd heeft op de Floriade in Nederland. De Floriade is een tienjaarlijks sierteeltevenement in Nederland dat zichzelf profileert als een tuinwereldtentoonstelling. Het thema van deze editie, die nog loopt tot 9 oktober, is ‘Growing Green Cities’ waarbij er veel aandacht gaat naar duurzame materialen en een ruim palet van plantensoorten met specifieke klimaatvoordelen getoond wordt.
Vlaamse delegatie met 25 siertelers
Deze Floriade was begin deze week de bestemming van landbouwminister Jo Brouns (cd&v). Naast de minister bestond de Vlaamse delegatie onder andere uit 25 siertelers en vertegenwoordigers van VLAM en Boerenbond. De delegatie werd verwelkomd door commissaris-generaal van de Floriade Annemarie Jorritsma en maakte met een kabelbaan een rit over het terrein dat meer dan 30 landenpaviljoens herbergt.
Tijdens de besloten lunchmeeting kreeg het bezoek van Brouns het karakter van een werkvisite. De siertelers wezen de nieuwe minister van Landbouw, die daarmee ook (glas)tuinbouw onder zijn hoede heeft, op de uitdagingen waar de sector voor staat. Onder andere tewerkstelling, fytosanitaire controles, die export bemoeilijken, en groen in de stad kwamen aan bod.
Ook de huidige marktstemming, die siertelers volgens Van Oost “met gezonde spanning” naar de toekomst doet kijken, kwam tijdens de lunch aan bod. De sector die enorm profiteerde van een piekende vraag tijdens corona, lijkt om dit moment de wind tegen te hebben. De oorlog met Oekraïne is daarbij een keerpunt geweest volgens Van Oost.
Het exportvolume naar Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland is relatief laag, maar het wegvallen van deze markt na het uitbreken van de oorlog heeft een kentering in de sierteeltmarkt tot gevolg gehad
Inflatie beïnvloedt vraag en aanbodkant
Ook de groeiende inflatie wordt de laatste maanden veelvuldig aangehaald in de sierteeltsector als reden voor een tegenvallende markt. “De zin in sierteeltproducten is hierdoor duidelijk gezakt”, vertelt Filip Fontaine, directeur van VLAM, die ook aanwezig was op de missie. VLAM benadrukte tijdens het bezoek aan de Floriade eveneens het belang van marketing om de huidige tegenslag op te vangen.
Tegenover de dalende vraag, staan ook de stijgende kosten. Met name de bloemisterijen met verwarmde teelten gaan gebukt onder de huidige gasprijzen. Berekeningen van Boerenbond wezen uit dat energiekosten bij verwarmde teelten 60 procent van de variabele kosten uitmaken en 32 procent van de vaste kosten. “Dat is in normale tijden. Door de hoge gasprijzen is het relatieve aandeel van de energiekosten sterk gestegen, terwijl ook andere kosten toenamen”, aldus Van Oost die ook dit probleem bij de minister aankaartte.
Na de lunch bezocht de delegatie de Belgische tuin. Vlaamse telers zochten vooral naar het aanbod Vlaamse planten die er tentoongesteld wordt. Ze werden er ontvangen door Aldwin Dekkers, commissaris-generaal van Belexpo, de organisator van de Belgische deelname aan de Floriade. De grotendeels eetbare tuin viel letterlijk in de smaak bij de minister.
Belgisch paviljoen
Het paviljoen en de tuin van zo’n 500m² zijn ontworpen door Nicolas Godelet Architectes & Ingénieurs uit Yvoir. Het team werd geselecteerd na een wedstrijd uitgeschreven door BelExpo om België 6 maanden lang te vertegenwoordigen te Almere. Hun ‘regenereerbare en eetbare tuin' overtuigde de jury, die lette op criteria als esthetiek en duurzaamheid. De planten zijn typisch voor België en 60 procent ervan is eetbaar.
Voor Floriade 2022 met als thema 'Growing Green Cities' heeft het bureau een project bedacht dat tegelijk architectonisch, geometrisch (talloze verwijzingen naar de driehoek) en natuurlijk is, naar het voorbeeld van de Belgische tuinen. In het midden staat een modern paviljoen waar de drie gewesten zullen uitpakken met Belgische troeven in sierteelt en landbouw.
De architectuur van het paviljoen is zo ontworpen dat de milieu-impact tot een minimum wordt beperkt. Elk gekozen materiaal is volledig herbruikbaar of afbreekbaar, koolstofarm, regenereerbaar en natuurlijk. Van aarde, hout en hennep tot natuurlijk composteerbaar bioplastic: alles wordt aan het eind van de tentoonstelling hergebruikt of gerecycleerd.
Floriade: een financieel debacle
Het bezoek van de Vlaamse delegatie aan Floriade werd afgesloten in het Nederlandse paviljoen, waar een demonstratie van innovaties in de glastuinbouw op het programma stond. Terugkijkend op een geslaagd bezoek drukte Filip Fontaine, de grote wens van de sector uit om bij een volgende editie van Floriade opnieuw deel te nemen. Het is echter sterk de vraag of er een volgende editie komt. De tuintentoonstelling, die in april dit jaar startte, trekt veel minder bezoekers dan verwacht en dreigt op een financieel debacle uit te lopen.
Het nieuws dat de gemeente Almere weer 34 miljoen moest bijpassen om de financiële kraters te dichten, leidde eind vorige maand zelfs tot het opstappen van het gemeentecollege van Almere. Een financiële strop van enkele tientallen miljoenen dreigt. De begroting voor het evenement werd gemaakt op basis van 2 miljoen verwachte bezoekers. Dit aantal lijkt met 600.000-800.000 veel lager uit te vallen. Uit onderzoek is gebleken dat mensen een dagkaartje (35 euro aan de deur) te duur vinden en dat sinds corona mensen minder vaak de deur uit gaan.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: VLAM