Regeneratieve begrazing loont: “Iedere kost die ik niet maak, hoef ik niet terug te verdienen"
ReportageHans Dereepere (39) houdt zo’n 50 melkkoeien in het Oost-Vlaamse Knesselare. Op het eerste gezicht niets bijzonders, ware het niet dat hij volledig inzet op regeneratieve begrazing. Sinds hij hiermee begon, merkt hij dat regenwater beter insijpelt in de bodem en dat gras en kruiden in droge periodes langer groen en fris blijven. “Een goed gesoigneerde bodem geeft veel terug aan de landbouwer en aan zijn gewassen”, zegt Dereepere.
Natuurlijke balans in de bodem
Dereepere bewerkt ongeveer 35 hectare grasland, zowel blijvend als tijdelijk. Meerjarig grasland dat niet geploegd en vernieuwd wordt, draagt bij aan een rijker bodemleven en een grotere koolstofopslag. Vroeger werkte hij voornamelijk met Engels raaigras, maar dat heeft relatief ondiepe wortels. In droge periodes stopte de groei en in natte periodes bleef het water staan, wat leidde tot plassen en vertrapping. Daarom schakelde Dereepere over op regeneratieve begrazing.
Jaarlijks zaait hij naast gras ook een kruidenmengsel in, met soorten die verschillende worteldieptes hebben, zoals smalle weegbree en chicorei. “Vooral chicorei is interessant, omdat het met zijn lange penwortel diep de grond in boort om voedingsstoffen te halen. Dat zorgt ervoor dat gewassen beter presteren en dat de bodem zelfs in droge periodes voedingsstoffen blijft afgeven”, legt Dereepere uit. “Bovendien zijn mijn koeien gezonder, en hoef ik minder antibiotica toe te dienen.”
Zonder antiwormmiddelen blijft de bodem residuvrij, regenwormen overleven en het bodemleven floreert
Minder externe input, meer natuurlijke veerkracht
Regeneratieve begrazing betekent ook dat Dereepere geen kunstmest of gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Op zijn tijdelijk grasland past hij wel de ecoregeling ‘Verhogen organisch koolstof via stalmest’ toe. Hij verspreidt de dierlijke mest zo vroeg mogelijk in het voorjaar, zodat deze optimaal kan verteren voordat de koeien het perceel begrazen of hij het maait.
Daarnaast hebben sommige kruiden in het mengsel een natuurlijke antiwormwerking. Ook het beweidingssysteem is veranderd: Dereepere gebruikt geen vaste omheiningen meer, maar verplaatst de koeien dagelijks naar een ander perceel. Zo vermindert hij het risico op besmetting door parasieten en ziekteverwekkers. “Doordat ik geen antiwormmiddelen meer gebruik, komt er ook geen residu in de bodem terecht, waardoor regenwormen niet langer worden gedood. Dat heeft het bodemleven sterk verbeterd. Zelfs de mestkever is teruggekeerd naar mijn weiland, en die helpt mee om de mest in de bodem te verwerken”, vertelt de melkveehouder enthousiast.
Lagere kosten, hogere opbrengsten
Dereepere merkt dat zijn vaste kosten aanzienlijk zijn gedaald sinds hij regeneratieve begrazing toepast. “Iedere kost die ik niet maak, hoef ik niet terug te verdienen. De koeien eten het gras op en laten de mest achter, dus dat betekent ook tijdwinst voor mij. Ik spendeer veel minder uren op de tractor en volg als landbouwer meer het natuurlijke proces”, zegt hij.
Heeft hij nog een tip voor andere landbouwers? “Veel boeren denken nog steeds: ik moet mijn perceel ploegen, ik moet mijn gewassen sproeien. Maar waarom probeer je regeneratieve begrazing niet eens? Een goed gesoigneerde bodem geeft veel terug, zowel aan de gewassen als aan de landbouwer.”

In samenwerking met: Vlaams Ruraal Netwerk