Recente schepen stoten meer stikstof uit in Noordzee
Zeeschepen van recente makelij stoten in Belgische wateren gemiddeld meer stikstof uit dan oudere schepen. Dat is de opmerkelijke conclusie van een grootschalig onderzoek door het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), naar de uitstoot van stikstofoxiden (NOx) door schepen in het Belgisch deel van de Noordzee.
Ons land staat al langer bekend als een pionier in de internationale strijd tegen de luchtvervuiling op zee. En sinds 2020 heeft de ‘sniffer sensor’ van het Belgisch luchttoezichtvliegtuig, als enige ter wereld, ook een NOx-sensor aan boord. In 2020 en 2021 werden zo 1.407 schepen gemonitord. Uit dat toezicht bleek dat de gemiddelde stikstofwaarde van schepen die tussen 2011 en 2020 gebouwd werden, de zogenaamde Tier II-schepen, hoger was dan oudere schepen, van Tier I en Tier 0. Net zoals de euronorm bij auto's zijn de internationale maritieme NOx-uitstootlimieten gedefinieerd op basis van het bouwjaar: voor recentere schepen zijn de uitstootnormen strenger.
LEZ op zee
Om de dichtbevolkte landen rond de Noordzee te beschermen voor de schadelijke impact van NOx, behoort onder meer het Belgisch deel van de Noordzee tot een lage-emissiezone voor NOx. Het KBIN wijst erop dat de reductie van de NOx-emissies door de scheepvaart in de Noordzee extra relevant is, vanwege de erg hoge scheepvaartdichtheid en drukke vaarroutes dicht bij land.
Het merendeel van de schepen haalt de uitstootnormen, maar verrassend is dus wel dat de NOx-uitstoot van recente schepen gemiddeld hoger ligt. "Dit is opmerkelijk aangezien de internationale regelgeving de NOx-uitstoot in de lage-emissiezone net stapsgewijs wil doen dalen", klinkt het woensdag.
De gemiddelde NOx-uitstoot voor Tier I-schepen lag op 12,6 g NOx/kWh, terwijl dat voor Tier II-schepen 13,5 g NOx/kWh was. Er waren ook meer Tier II-schepen met NOx-emissiewaarden boven een vooropgestelde drempelwaarde.
Lager motorvermogen, hogere NOx-uitstoot
Er zal verder onderzoek nodig zijn naar de mogelijke oorzaken, maar de manier waarop de regelgeving voor Tier II-schepen is opgesteld, speelt alvast een rol. De NOx-uitstoot bij lagere motorvermorgens weegt daarbij minder door in de vastgestelde normen. En het is nu eenmaal zo dat schepen, wegens het drukke verkeer in het Belgisch deel van de Noordzee, vaak met een lager motorvermogen varen. Het energie-efficiëntere varen leidt dus wel tot een lager brandstofverbruik en een verminderde CO2-uitstoot, maar kan, vooral bij Tier II-schepen, dus ook leiden tot een hogere NOx-uitstoot. "De internationale regelgeving die net een reductie van de stikstofuitstoot beoogt blijkt dus niet aangepast aan de specifieke vaaromstandigheden in de zuidelijke Noordzee", aldus het KBIN.
De internationale regelgeving die net een reductie van de stikstofuitstoot beoogt blijkt niet aangepast aan de specifieke vaaromstandigheden in de zuidelijke Noordzee
De negatieve effecten van NOx zijn algemeen bekend: ze dringen diep in de longen door en zijn een bevorderende factor voor luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten. Ze spelen ook een belangrijke rol bij de vorming van ozon, en dragen bij in de vorming van fijn stof. Tot slot dragen NOx bij tot de eutrofiëring en verzuring van het mariene en terrestrische leefmilieu.
Bron: Belga / Eigen verslaggeving
