Rapport neemt bekommernissen over verzilting niet weg

Nederland moet miljarden euro's investeren om zich beter te wapenen tegen de opwarming van de aarde. Door de klimaatswijzigingen stijgt de zeespiegel sneller en meer dan verwacht, waarschuwt de Deltacommissie die haar eindrapport afgeleverd heeft aan premier Jan Peter Balkenende. Voor de landbouw vormt toenemende verzilting de grootste bedreiging. Voor de berging van overtollig rivierwater zal landbouwgrond opgeofferd moeten worden.

De commissie raadt Den Haag een speciaal Deltaprogramma aan om het land te beveiligen tegen het wassende water. "Met de uitvoering van het Deltaprogramma is tot 2050 een bedrag van 1,2 à 1,6 miljard euro per jaar gemoeid", luidt het in het rapport. Daarna dalen de extra kosten tot 900 miljoen à 1,5 miljard euro per jaar. "De extra kosten belopen nog geen 0,5 procent van het bruto nationaal product", zegt commissievoorzitter Cees Veerman.

De Deltacommissie voorspelt grote economische problemen als er niets gebeurt. Zo'n 65 procent van het nationaal vermogen, goed voor 1.800 miljard euro, ligt in een gebied onder de zeespiegel. Bovendien zijn onder meer de drinkwatervoorziening en de landbouwproductie bedreigd. Met name het zuidwesten van Nederland kampt steeds meer met verzilting van het water en de bodem. Dat probleem treedt op in droge zomers, wanneer bij een lage rivierafvoer zout water landinwaarts dringt.

Het IJsselmeer moet het zoetwaterreservoir worden voor het noorden en westen van Nederland. Daartoe moet het peil van het IJsselmeer met anderhalve meter verhoogd worden. "Dat kan problemen veroorzaken in de polders en in Friesland, maar dat moet nog verder bestudeerd worden", zegt LTO-voorzitter Albert Jan Maat in een eerste reactie. Als het van de landbouworganisatie afhangt, komt er een Deltaplan Zoet Water waarin de watervoorziening voor de agrarische sector en het terugdringen van de verzilting een belangrijke plaats krijgen.

Volgens de commissie-Veerman stijgt de zeespiegel tegen 2100 met 0,62 tot 1,3 meter. Klimatologen gaan uit van een stijging met maximaal 0,8 meter. Het rapport stelt onder meer voor kunstmatige zandbanken aan te leggen voor de Nederlandse kust. En de bestaande dijken moeten fors worden verstevigd. Maar extreme maatregelen, zoals het verplaatsen of ophogen van woongebieden, zijn niet nodig. En de aanleg van eilanden voor de kust draagt ook niet echt bij tot de veiligheid, merkt de Deltacommissie op in haar rapport.

De kosten van het Deltaprogramma moet worden betaald via een nieuw fonds dat wordt opgebouwd met een deel van de opbrengsten van de aardgaswinning. Premier Balkenende toonde zich tevreden met de aanbevelingen. Hij liet weten dat zijn regering volgend jaar een Deltawet voorstelt waarin de financiering wordt geregeld.(KS)

Lees ook: geVILT: Jan Verhagen (Wageningen Universiteit): "Klimaatverandering biedt boeren kansen"