Praktijk bevestigt nut van niet-kerende grondbewerking

De Bodemkundige Dienst van België bestudeerde in opdracht van het Interreg-project BodemBreed vier praktijkpercelen waar al tien jaar zowel kerende als niet-kerende bodembewerking (NKB) wordt toegepast. Hoewel de invloed niet zichtbaar was in alle metingen, bleek toch dat meer stabiele bodemaggregaten, meer regenwormen en meer organische stof in de toplaag zorgen voor minder erosie bij NKB.

De proefpercelen zijn vanaf 1999-2000 opgesplitst in een gedeelte dat wordt geploegd en een gedeelte dat niet-kerend bewerkt wordt. De afdeling geografie van de K.U.Leuven voerde in het verleden op deze proefpercelen regenvalsimulaties uit waarbij minder erosie werd waargenomen op de NKB-delen van de percelen. Een ruwer bodemoppervlak en een meer stabiele bodemstructuur zijn hiervoor de verklaringen.

In opdracht van BodemBreed onderzocht de Bodemkundige Dienst van België in 2010 en 2011 de kwaliteit van de bodemstructuur, onder andere door bepaling van de stabiliteit van de bodemaggregaten. Uit het onderzoek bleek dat de stabiliteit van de aggregaten hoger was in de NKB-behandeling, omdat NKB de grond doorgaans minder verkruimelt en omdat er meer plantresten en organisch materiaal aan het oppervlak blijven.

De minder grote verstoring van de bodem heeft ook een positief effect op het aantal regenwormen. Op drie van de vier percelen werden meer regenwormen geteld in de niet-kerende behandeling. De regenwormen zorgen voor de vertering van het organisch materiaal en graven gangen in de bodem waardoor het water sneller infiltreert.

In theorie zorgt NKB ook voor een herverdeling van de organische stof waarbij het koolstofgehalte hoger is in de toplaag van het profiel en lager is onderaan de bouwvoor. Een hoger koolstofgehalte in de toplaag van de niet-kerend bewerkte strook kan ook als reden gezien worden voor een beter vochthoudend vermogen in deze strook. Vochtmetingen tijdens het droge voorjaar van 2011 toonden aan dat de bouwvoor op dit perceel bij NKB langer vochtig bleef. In natte jaren kan de vochtigere bodem natuurlijk ook zorgen voor een latere betreedbaarheid.

Eind juni stopt het project BodemBreed. Om de waardevolle informatie van de vier lange termijnpercelen niet verloren te laten gaan, neemt de provincie Vlaams-Brabant het onderzoek op deze percelen verder op en zullen er metingen blijven gebeuren om het verschil tussen langdurige niet-kerende bodembewerking en ploegen te onderzoeken.

Meer info: Resultaten langetermijnpercelen in BodemBreed-project