Pascal Lamy wil nieuw mandaat aan hoofd van WTO

Lamy begon zijn eerste mandaat als directeur-generaal van de WTO op 1 september 2005. Dat mandaat loopt nog tot september 2009, maar hij moest deze maand laten weten of hij herverkiezing zocht. Tegenkandidaten kunnen zich melden tot eind dit jaar. Die tegenkandidaten zullen uit heel goed hout gesneden moeten zijn om een kans te maken. Lamy combineert grote intelligentie, en een even grote politieke feeling, met enorme werkkracht en pakken ervaring.

Als Europees Commissielid voor Handel was hij eind 2001 aanwezig bij de start van de onderhandelingen over een volgende onderhandelingsronde over de liberalisering van de wereldhandel. De Doha-ronde - genoemd naar de hoofdstad van Qatar - omvat een hele reeks onderwerpen. Een akkoord is er pas als alle 152 WTO-lidstaten het over alles eens zijn.

Eind juli was een politieke doorbraak vlakbij, maar een conflict tussen de VS en India over de bescherming van landbouwers verhinderde een akkoord. Gedacht werd dat die mislukking tot jaren uitstel zou leiden, maar de financiële en economische crisis kan een kentering in de hand werken. Diverse wereldleiders hebben al opgeroepen toch maar snel een akkoord te sluiten. Dat genereert directe economische winst en geeft het signaal dat alle economische grootmachten bereid zijn tot samenwerking.

In de brief waarmee Pascal Lamy zich kandidaat stelt, verwijst hij geregeld naar dat nieuwe denken. Zo spreekt hij niet over het 'liberaliseren' van de handel, maar over het 'openen' ervan. Dat openen moet vooral de ontwikkelingslanden ten goede komen, die nu economisch gemarginaliseerd zijn. Lamy heeft zich de afgelopen jaren ook ingespannen om alle WTO-lidstaten en de burgermaatschappij beter te betrekken in het WTO-beslissingsproces. Met andere internationale instellingen worden de banden aangehaald.

De WTO spreekt niet alleen regels af, maar beschikt ook over een zeer sterk mechanisme om die regels af te dwingen. Bij handelsgeschillen vellen onafhankelijke experts een oordeel waarnaar alle WTO-lidstaten zich moeten schikken. Lamy zegt te willen waken over 'de integriteit en de legitimiteit' van dat systeem. Een laatste prioriteit van Lamy is het lidmaatschap van Rusland, het enige grote land ter wereld dat nog geen lid is. De toetredingsonderhandelingen slepen al jaren aan door de soms geringe politieke wil van de Russen om zich te schikken naar de WTO-regels. Volgend jaar zou het moeten lukken.(KS)