Parlementscommissie geeft groen licht voor "uitgeklede" bouwshift, ondanks felle kritiek oppositie

In februari bereikte de Vlaamse regering een gekoppeld akkoord over het stikstofdossier en de bouwshift. Die laatste moet ervoor zorgen dat de inname van open ruimte tegen 2040 tot nul wordt herleid. Op dit moment verdwijnt nog dagelijks zo’n 5 hectare van die open ruimte.

In februari werd besloten dat eigenaars van een grond in woonreservegebieden een volledige vergoeding krijgen als hun grond wordt herbestemd. Daarvoor wordt een bouwshiftfonds met jaarlijks 100 miljoen euro aangelegd. Het geld komt uit het Klimaatfonds.

Over de nog niet ontwikkelde woonreservegebieden, naar schatting 12.000 hectare, wordt een 'stolp' geplaatst. Enkel de gemeenteraad kan die opheffen, met een gemotiveerde beslissing na inspraak van de bevolking. Als ze het gebied herbestemmen of een vrijgavebesluit maken, treedt de planschaderegeling in werking.

Volgens de oppositiepartijen wordt met de decreten een schim gestemd van wat ooit de betonstop had moeten worden. "Van het voertuig dat er nog staat, zijn de wielen, het stuur, de motor en de brandstoftank af gehaald", zei Bruno Tobback van Vooruit. "Dit is triest, voor wat één van de grote maatschappelijk uitdagingen is, al van in de vorige legislatuur."

De decreten zorgen immers enkel voor een oplossing voor de eigenaars in de woonreservegebieden. Slechts 7 procent van de open ruimte die verdwijnt, ligt in die gebieden. Voor de bestaande bouwgronden die momenteel niet bebouwd zijn, is er geen plan, hekelde de oppositie. Ook een grote visie op de ruimtelijke ontwikkeling, in een Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, ontbreekt.

"Ongeveer 2 procent van de Vlamingen zal cashen, de rest wordt opgezadeld met een miljardenfactuur", zei Mieke Schauvliege van Groen. "Het geld om die factuur te betalen haalt de regering bovendien amper uit haar eigen budgetten. Terwijl de regering een fonds voorziet van 100 miljoen euro per jaar, wordt de kost al geschat op 240 miljoen per jaar. De lokale besturen zullen financieel opdraaien voor het wanbeleid van de regering."

Juridische toets

De oppositie waarschuwde ook voor juridische gevolgen, omdat de precieze uitkoopwaarde niet in de teksten is opgenomen. Het zijn Landcommissies die de vergoeding zullen bepalen. Het parlement geeft aan de commissies dertien richtlijnen mee, die het kader vormen voor de berekening.

 "U zou als minister van Justitie toch moeten weten dat de juridische haalbaarheid van deze decreten nul is", zei Leo Pieters van Vlaams Belang tegen Zuhal Demir (N-VA). "U zal onderuit worden gehaald voor het gerecht."