Nederlandse mestregels treffen aardappeltelers bijzonder zwaar

Niet lang geleden schreeuwden belangenorganisatie in de Vlaamse agrovoedingsketen nog moord en brand toen Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) haar MAP7-plannen bekendmaakte. Volgens de eerste plannen mochten er na 1 september onder andere geen aardappelen meer geoogst worden. Christophe Vermeulen, CEO van Belgapom, sprak destijds van een "splinterbom". “Dit voorstel zal het aardappelareaal decimeren. Het komt neer op het begraven van een hele sector. Het is hallucinant.” Na het nodige lobbywerk van Belgapom, Boerenbond en andere organisaties uit de keten gingen de eerste MAP-voorstellen op de schop en in de plannen die nu voorliggen, wordt er geen oogstdeadline meer genoemd.

Een half jaar later past de Nederlandse overheid wel "agendalandbouw" toe en worden de late aardappelen getroffen. Consumptieaardappelen werden afgelopen week niet op de lijst met winterteelten geplaatst. Concreet betekent dit dat de boeren op zand- en lössgrond voor 1 oktober hun oogst moeten binnen hebben, anders moeten ze inboeten op de stikstofgebruiksruimte in het volgende teeltjaar.

De Nederlandse Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (Vavi) reageert verbijsterd op de plannen van het Nederlandse ministerie van Landbouw. "70 procent van de aardappelen zit niet voor niets in oktober nog in de grond. Vóór 1 oktober zijn de aardappelen nog onvoldoende rijp”, aldus Vavi-directeur Andries Middag. Volgens hem wordt ruim 40.000 hectare van de Nederlandse consumptieaardappelen op zand- en lössgrond geteeld. Door de oogstdeadline op 1 oktober te plaatsen zouden er ook problemen ontstaan op het gebied van rooicapaciteit, opslagruimte en verwerkingscapaciteit. 

Middag verklaart: “Juist deze ondernemers willen het liefst afland (meteen van op het veld naar de verwerking, red.) aan verwerkers leveren. Vaak zijn ze niet uitgerust voor het bewaren van aardappelen.” De organisatie becijferde eerder dat het de verwerkende industrie 1,5 miljard euro zal kosten voor alle investeringen in verwerking en opslag om de aardappelen vóór 1 oktober te rooien. Vavi en andere Nederlandse belangenorganisaties geven in de Nederlandse media aan verder te zullen lobbyen om de maatregel van tafel te krijgen.

Impact in Vlaanderen

Christophe Vermeulen steunt zijn collega’s in Nederland en heeft weinig begrip voor de plannen van onze noorderburen. “In Vlaanderen hebben we een sectorgedragen voorstel gedaan dat door de Vlaamse regering is geaccepteerd en nu in Europa wordt bekeken. Alhoewel de officiële goedkeuring nog moet komen, is Europa volgens de eerste signalen positief. Ik begrijp niet waarom de Nederlandse regering dan nog verder wil gaan.” Volgens hem schiet de maatregel ook zijn doel voorbij. Door het telen van een vanggewas wil de Nederlandse overheid nitraatspoeling in het oppervlaktewater tegengaan. “Maar de aardappelknollen nemen in een maand meer stikstof op dan een vanggewas in een heel groeiseizoen.”

De Nederlandse maatregel zou ook in Vlaanderen impact kunnen hebben. De Vlaamse aardappelverwerkende industrie importeert namelijk ook aardappelen uit Nederland. “Door politieke maatregelen komt er steeds meer druk op de aardappelteelt”, aldus Vermeulen die ook de Europese natuurherstelwet in dat verband met lede ogen aanziet. “De industrie groeit, maar de grondstof (aardappelen, red.) wordt schaarser. We moeten maken dat we in de toekomst niet volledig afhankelijk worden van import uit Duitsland en Noord-Frankrijk terwijl wij in België en Nederland de beste omstandigheden hebben voor de aardappelteelt.”