Natuur en Bos zet Schotse hooglanders in op spoorwegberm Dilbeek

Natuur en Bos kocht in Dilbeek, langs het treintraject Brussel-Gent-Oostende, enkele percelen aan om ze natuurgericht te ontwikkelen. In overleg met spoorbeheerder Infrabel is besloten om Schotse hooglanders in te zetten om de spoorwegberm te beheren. Deze grote grazers vermijden dat de berm dichtgroeit en zorgen voor meer biodiversiteit.

“De vleesveekoeien komen van mensen uit de streek die een geschikte plek zochten om de kudde te laten grazen en de ruige natuur langs de spoorwegberm komt hiervoor perfect in aanmerking”, vertelt boswachter Tom Brichau van Agentschap Natuur en Bos. Hij spreekt dan ook van een win-win situatie. "Hooglanders kunnen goed uit de voeten op hellingen, zijn weinig kieskeurig en eten plantensoorten die andere runderen links laten liggen zoals netels en distels. Ze zorgen al grazend voor nieuwe dynamiek in het landschap met een grote aantrekkingskracht voor zeldzame vogels, zoogdieren en insecten. Hun uitwerpselen doen daar als voedselbron voor planten en sommige dieren nog een schepje bovenop.”

Zelfredzaam en rustig

De hooglanders kwamen gisteren aan in hun nieuwe habitat en krijgen de kans om eerst een maandje te acclimatiseren in een weide aan de IJsbergstraat die toegang geeft tot de spoorwegberm. Daarna gaat de toegangspoort open en kan de kudde zich tot in het najaar ook langs één zijde van de berm uitleven.

“De hooglanders hebben geen hok en nauwelijks verzorging nodig, zeker omdat het over een kleine kudde gaat op een aanzienlijk stuk grond”, somt Brichau de voordelen op van het vleesveeras. De zelfredzaamheid en het rustige karakter van de Schotse hooglanders maken de dieren tot uitstekende natuurbeheerders.

‘Levende grasmaaiers’ worden over heel Vlaanderen ingezet om natuurgebieden of andere percelen te beheren die in eigendom zijn van Agentschap Natuur en Bos. In de meeste gevallen zet de Vlaamse overheidsinstelling daarbij externe partijen in, veelal landbouwers. “Alleen al in de regio Demerland-Zuiderkempen hebben we zo 150 contracten met landbouwers”, vertelt Frank Saey, regiobeheerder in de regio Demerland-Zuiderkempen voor het agentschap.

Landbouwrunderen op voedzame percelen

In de meeste gevallen gaat het dan om makkelijke percelen met een relatieve goede grasopbrengst, waardoor de inzet van landbouwrunderen en andere dieren mogelijk is. In deze contract zijn onder andere regels in verband met de begrazingperiode opgenomen en wordt bijvoorbeeld het gebruik van meststoffen verboden. “Meestal wordt er in de contracten niet vastgelegd welke rassen er ingezet moeten worden”, vervolgt Saey.

De laatste jaren is de eigen veestapel van Natuur en Bos overigens teruggelopen tot enkele tientallen. Dit zou onder meer te maken hebben met verstrengde regelgeving waardoor de administratieve last sterk is toegenomen. “En waarom zou je het als Agentschap Natuur en Bos doen als er commerciële bedrijven vragende partij zijn”, vraagt Saey zich af.

De natuurlijke grazers worden tot een zo hoog mogelijke leeftijd aangehouden, waarna zij verkocht worden aan de hoogst biedende handelaar.