Milieubeweging koppelt Ventilus aan natuurverbinding
Om al de groene stroom van de windmolenparken op zee naar het binnenland te transporteren, is een nieuwe hoogspanningslijn nodig doorheen West-Vlaanderen. Het zogenaamde Ventilus-project leidt tot ongerustheid bij buren en boeren. Ook de milieubeweging reageert want organisaties als Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt en de West-Vlaamse Milieufederatie juichen de energietransitie toe, maar zijn wel bezorgd over de impact op natuur en landschap. “Breng de hoogspanningslijnen ondergronds aan”, is een reeds eerder gehoorde verzuchting van velen. Daarnaast leggen ze eigen accenten, zoals de vraag om een tracé dat de schaarse bossen in de kustprovincie ontziet en om compensaties in de vorm van een natuurverbindingscorridor.
De huidige hoogspanningsverbindingen in West-Vlaanderen zitten op hun maximumcapaciteit. Door de uitbreiding van de windmolenparken op zee moet er een nieuwe hoogspanningslijn komen om de groene elektriciteit aan land te brengen. Deze ingreep werd Ventilus gedoopt. Voor de zomer legde netbeheerder Elia een aantal mogelijke tracés voor aan de bevolking. De Vlaamse milieubeweging spreekt haar steun uit voor de energietransitie, maar schreef wel aan een reactienota uit bezorgdheid om de impact op natuur, landschap en omwonenden. De nota weerspiegelt ook de visie van een vijftiental lokale natuurverenigingen.
Eerder besteedde VILT aandacht aan de houding van de landbouworganisaties. Zij ventileerden de praktische vragen en bezorgdheden van de boeren en tuinders die in de buurt van één van de tracés actief zijn. Zijn er schadelijke neveneffecten voor onze eigen gezondheid en die van het vee? Hoe gevaarlijk is het elektromagnetisch veld onder een hoogspanningsleiding bij veldwerkzaamheden? Zal de indeling van percelen sterk verstoord worden door de inplanting van masten? Dat soort vragen, alsook ongerustheid over de waardevermindering van vastgoed en landbouwpercelen en over het tekortschieten van een eventuele vergoeding.
Net zoals landbouw wil ook natuur het gelag niet betalen voor een infrastructuurproject waarvan iedereen wel erkent dat het noodzakelijk is. Voor het schrijven van een reactienota stemden Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt de violen gelijk met onder meer de West-Vlaamse Milieufederatie, WWF en Greenpeace. Te lezen staat dat Elia en de Vlaamse overheid zeker met het volgende rekening moeten houden: “Vrijwaar maximaal alle beschermde natuurgebieden want West-Vlaanderen is nu reeds een zeer natuurarme regio. Arm aan bos vooral zodat bomen kappen vermeden moet worden en, als het echt niet anders kan, ontbossing enkel in natura te compenseren en hiervoor de ruimte in de regio te voorzien. Bomen planten in pakweg Limburg verbetert de situatie in West-Vlaanderen immers niet.”
Een bovengrondse hoogspanningslijn dreigt vogelslachtoffers te maken. De West-Vlaamse afdeling van Boerenbond is daar beducht voor omdat dode vogels een groot gevaar kunnen betekenen voor de gezondheid van rundvee als zo’n kadaver botulismekiemen in zich draagt. Natuurbeschermers zitten met hun gedachten bij de dode vogels zelf, en vragen elk tracé te toetsen aan de nieuwe risicoanalyse die Elia bestelde bij Natagora en Natuurpunt. “Hou ook rekening met vogeltrekroutes”, klinkt het. De voorgestelde tracés lopen alleszins al door belangrijke watervogelgebieden. Een tip die de milieu- en natuurverenigingen geven, is bovengrondse leidingen clusteren met bestaande luchtleidingen (dat maakt ze meer zichtbaar voor vogels) of met bestaande infrastructuur zodat de impact op ongerept landschap vermindert.
Ook van een hoogspanningslijn die aangelegd wordt langs een autosnelweg of spoorlijn verwachten Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu, West-Vlaamse Milieufederatie en de andere ondertekenaars dat ze landschappelijk wordt ingepast. Dat past in hun vraag naar flankerende maatregelen om de negatieve impact op natuur, landschap en buurtbewoners te milderen. “Slimme beplanting maskeert de nieuwe lijn zonder het open landschap in deze omgeving helemaal teniet te doen”, klinkt het. Andere ideeën die ze uiten als aanvulling op financiële compensaties zijn gericht op de ontwikkeling van plaatselijke natuur. In dat verband wordt de realisatie van een ‘natuurverbindingscorridor’ voorgesteld, de aanleg van kleine landschapselementen of zelfs “het actief ondersteunen van natuurhooilanden bij landbouwers”.
Tot slot nog vermelden dat hun eerste en voornaamste vraag is om de hoogspanningslijnen, zowel delen van de nieuwe als bestaande, ondergronds te brengen om de globale impact te beperken. Ook dat is geen zaligmakende oplossing, beseffen de milieu- en natuurverenigingen, “want de gigantische graafwerken over een behoorlijk brede werkstrook houden op hun beurt een grote verstoring in”. Vooral wanneer in de polders bepaalde bodemlagen doorsneden worden kan dit blijvende en onaanvaardbare effecten hebben op waterhuishouding, zo vrezen ze.
