Mercosur-deal lijkt steeds verder weg

Nadat verschillende Europese lidstaten zich al gekant hadden tegen het vrijhandelsakkoord Mercosur, keert nu ook Duitsland zijn kar. Volgens Duits Landbouwminister Julia Klöckner zijn haar Europese ambtsgenoten “zeer, zeer sceptisch” over de toekomst van het akkoord met Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay. Dat zei ze op een informele bijeenkomst in Koblenz. Ze verwijst daarbij naar de massale ontbossing in Brazilië. De bocht van Duitsland, dat lang één van de trekkers was van het akkoord, zet de deal op nog lossere schroeven.

De ontbossing en de daarmee gepaard gaande bosbranden in het Amazonwoud zorgen voor felle discussies over het Mercosur-verdrag. In de periode tussen augustus 2019 en juli 2020 ging 9.200 vierkante kilometer regenwoud op de schop, een stijging van maar liefst 34 procent.

 

Voor de Duitsers zijn er voldoende ‘ernstige twijfels’ over de uitvoering van het akkoord. "We zien in Brazilië dat het Amazonewoud wordt verbrand om zo snel mogelijk plaats te maken voor landbouwgronden". De gewassen "worden vervolgens verkocht op onze markten, waar onze landbouwers niet kunnen wedijveren. (...) Dit is een concurrentiestoornis", legde Klöckner uit.  

 

Vorige maand wees een studie in het Amerikaanse blad Science nog uit dat nu reeds een vijfde van de Braziliaanse export van soja en rundvlees naar de Europese Unie afkomstig is van gronden die illegaal ontbost werden.

 

Nochtans was het één van de engagementen in het akkoord om een einde te maken aan de illegale ontbossing. Eerder trapten Nederland, Wallonië (in België hebben de regio’s een beslissende stem), Frankrijk, Ierland, Oostenrijk en Luxemburg ook al op de rem toen bleek dat de Braziliaanse president Jair Bolsonaro niet van plan is om zijn milieubeloften na te komen.

 

Niet alleen het milieuaspect zorgt voor terughoudendheid. Ook vanuit de landbouwsector wordt het proces met argusogen gevolgd. Velen vrezen de oneerlijke concurrentie door lagere standaarden op vlak van kwaliteit, dierenwelzijn, voedselveiligheid en arbeidsomstandigheden en een verstoring van de Europese markt door een toevloed van goedkope landbouwproducenten.

 

Voorstanders zien in het akkoord net een hefboom voor meer duurzaamheid, mensen- en arbeidsrechten. Ook al komt Bolsonaro zijn milieubeloftes voor een stuk niet na, zou er zonder onderhandelingen helemaal niets in huis komen van engagementen ten opzichte van het klimaat, klinkt het.

 

Wat nu?

 

Na decennia van onderhandelingen ondertekende de Europese Commissie vorig jaar het grootschalige vrijhandelsakkoord met Mercosur, maar dat betekent niet dat het van start kan gaan. Dat principeakkoord moet nu door de parlementen van de lidstaten geloodst worden. Ook het Europees parlement moet het nog bekrachtigen. De deal treedt pas in werking nadat alle lidstaten het licht op groen zetten, maar dat proces kan nog jaren aanslepen.

 

Nu ook Duitsland zich tegen het akkoord keert, groeit de onzekerheid over de voortgang van het proces. Daarmee komt het Mercosur-vrijhandelsakkoord op steeds lossere schroeven te staan.