Meer dan 220 hectare ontbost in Vlaanderen in 2023

222 hectare bos verdwenen

Volgens Schauvliege gaf het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) in 2023 bij 91 procent van de ontbossingsaanvragen groen licht. Dit resulteerde in een verlies van 222 hectare bos. “De vorige minister van Omgeving (Zuhal Demir, red.) heeft dus niet voor een kentering gezorgd,” stelt Schauvliege. “Haar belofte om de ontbossing in Vlaanderen te stoppen, blijkt een fabeltje.”

Van 2018 tot 2023 is in totaal 1.430 hectare bos verdwenen. Slechts een deel hiervan wordt gecompenseerd met de aanplant van nieuw bos. Voor 623 hectare schrijft de wet voor dat op een andere locatie compensatiebos wordt aangeplant. In de meeste gevallen wordt echter gekozen voor een financiële compensatie, waarmee ANB elders grond aankoopt voor bebossing.

Eén op drie van deze aangekochte gronden is landbouwgrond, zo bleek uit een eerder verschenen VILT-artikel. Voor boeren betekent dit minder beschikbare gronden, terwijl de prijzen de hoogte ingaan. Het gebrek aan bescherming van landbouwgrond was dan ook één van de redenen van de massale boerenprotesten van bijna een jaar geleden. Het landbouwakkoord dat hierop volgde voorzag een tijdelijke pauze voor de aankoop van landbouwgrond tot 1 oktober 2024.

Netto meer bos

Tegenover de ontbossing staat een aanzienlijke toename van bosareaal. Tijdens het plantseizoen 2023-2024 (november-maart) werd 757 hectare nieuw bos aangeplant. Sinds de start van de vorige legislatuur in 2019 zijn er 1.960 hectare nieuw bos en 669 hectare compensatiebos bijgekomen, goed voor 5,7 miljoen nieuw aangeplante bomen. Dat blijkt uit cijfers van Bosteller.be. Toch blijft de doelstelling van Demir om tegen 2024 4.000 hectare extra bos te creëren buiten bereik.

Volgens Bos+ markeerde de vorige legislatuur een keerpunt op vlak van bebossing, maar met de huidige ontbossingscijfers lijkt de ambitie van de nieuwe Vlaamse regering van 10.000 hectare nieuw bos tegen 2030 onhaalbaar. “Een ontbossingsstop is nodig,” aldus Laure De Vroey van Bos+ in De Standaard. “Hoe meer bos verdwijnt, hoe moeilijker het wordt om echte bosuitbreiding te realiseren.”

Strengere bosbescherming

Volgens Schauvliege is bosaanplanting "zeer moeilijk". “Je vervangt een bestaand bos niet zomaar door een aantal twijgjes die je elders in de grond stopt. Een jong bos heeft tientallen jaren nodig om te groeien.” Groen pleit er daarom voor om bestaand bos nog beter te beschermen.

Groen pleit ervoor om waardevolle bossen definitief te beschermen, naar analogie met het Duinendecreet dat de laatste duinen in Vlaanderen beschermt. Schauvliege stelt voor dat vergunningen voor de kap van ecologisch waardevolle bossen systematisch worden geweigerd. “De eigenaar die wil kappen, wordt dan wel gecompenseerd met een planschade", besluit Schauvliege.