Luchtstikstof vertraagt sinds jaren '60 groei van bomen

Door de toename van stikstof in de lucht doet zich sinds het einde van de jaren ‘60 in Vlaanderen een duidelijke groeivertraging voor bij beuken. Dat blijkt uit analyses van jaarringen in boomstammen die bio-ingenieur Wim Aertsen uitvoerde in het kader van zijn doctoraal onderzoek aan de K.U.Leuven. De resultaten staan te lezen in Campuskrant, het blad van de Leuvense universiteit.

Geringe aanwezigheid van stikstof heeft een bemestend effect, maar bij oververzadiging treedt een tragere groei en verstikking op. In Vlaanderen is volgens Aertsen in de periode tussen 1960 en 1970 de optimale waarde voor stikstof duidelijk overschreden. "Vanaf de jaren 1900 stellen we vast dat de bossen wel varen door een toename van stikstof in de lucht. Maar aan het einde van de jaren ‘60 gaat de curve neerwaarts en stellen we groeivertragingen vast bij de beuk, de koning van onze bossen."

"Een teveel aan stikstof veroorzaakt een tekort aan andere mineralen, waardoor de groei van de bomen vertraagt", verklaart Aertsen. "De oorzaken van de toename van stikstof in de lucht zijn voldoende bekend: het gaat in hoofdzaak om uitstootgassen van industrie, verkeer en veeteelt. De toestand van onze bossen is nog niet dramatisch, maar vraagt toch onze aandacht."

De studie van Aertsen kadert in een globaal onderzoek naar modellen om de productiviteit van bossen zo goed mogelijk in te schatten. Hiertoe wordt in 300 Vlaamse bossen de groei van zomereik, beuk en grove den opgemeten om de invloed van omgevingsvariabelen na te gaan. Eén van de conclusies is alvast dat leemgrond een betere voedingsbodem biedt voor bomen dan zandgrond.

Het onderzoek van Wim Aertsen kan helpen om geschikte locaties voor bepaalde boomsoorten te bepalen en om het meest geschikte beheer voor boomsoorten te kiezen. Parallel met zijn onderzoek liep het SIM4TREE-project, dat een simulatiemodel bouwde om toekomstige houtvoorraden in te schatten en zo bij te dragen tot een duurzaam bosbeheer.