Landbouwproductiewaarde aan de beterhand in 2017

In 2017 herstelde de financiële opbrengst van de meeste landbouwers zich, na een bijzonder moeilijk jaar 2016. Dat blijkt uit cijfers van de federale overheidsdienst Economie, nadat de dienst – samen met de gewestelijke overheden en deskundigen – voorlopige ramingen maakte van de Belgische landbouweconomische rekeningen. "Granen, suikerbieten, melk en eieren duwen de waarde van de productie de hoogte in", zo specificeert de statistische dienst. Vergelijkingen met het vijfjarige gemiddelde leren dat beter dan 2016 lang niet altijd 'goed' betekent.

Na een bijzonder moeilijk jaar 2016 herstelt dit jaar de netto toegevoegde waarde van de Belgische landbouw. Door de stijging met 21,3 procent ligt de geschatte toegevoegde waarde in 2017 bijna zeven procent hoger dan het vijfjarig gemiddelde. De productiewaarde (+6,2%) stijgt sterker dan de kosten, waar zich vooral een sterke stijging van de energiefactuur (+13%) voordeed. Het is vooral in de veehouderij dat er dit jaar meer geld wordt verdiend.

In de akkerbouw is de productiewaarde van aardappelen (-32%) ondanks de goede oogst een tegenvaller door de sterke terugval van de prijs voor vrije aardappelen. Zelfs wanneer er rekening wordt gehouden met contracten waarvan de prijzen stabieler zijn, zal de gemiddelde financiële opbrengst uit aardappelen naar verwachting bijna halveren. De granen is nog koffiedik kijken omdat de prijstrend momenteel dalend is. De oogst was onder invloed van het droge weer goed, maar het zou kunnen dat de productiewaarde toch naar beneden moet worden bijgesteld.

Over de suikerbietenprijs wordt momenteel volop gespeculeerd zodat het interessant is om te zien welke inschatting de deskundigen en statistici daarvan maken. Er werden meer bieten gezaaid en de opbrengst per hectare lag hoog, evenals het suikergehalte. De onbekende factor is de prijs, die naar verwachting zal dalen omdat de productie in andere Europese landen ook sterk stijgt. Over het algemeen zou de productiewaarde toch met ongeveer 30 procent moeten stijgen.

De productiewaarde van groenten boert achteruit door sterke prijsdalingen van belangrijke groentesoorten zoals tomaten. Bij fruit daalt de productie, vooral van appels, zeer sterk maar wordt dit gedeeltelijk gecompenseerd door een stijging van de prijzen. Als resultaat zou de globale productiewaarde van fruit met 20 procent dalen.

Het goede nieuws uit de veehouderij komt van de melkvee- en leghennenhouderij. Al klinkt dat laatste vreemd vanwege de fipronilcrisis die een financieel drama was voor de getroffen bedrijven. Door de crisis liep de productie sterk terug (-5%), maar de eierprijzen zijn tezelfdertijd gestegen. In oktober was de gemiddelde prijs bijna verdubbeld ten opzichte van de prijs in juli. Voor het hele jaar 2017 wordt er een geschatte stijging met bijna 47 procent voorzien ten opzichte van 2016. In dat geval zou de totale waarde van de productie met 40 procent stijgen. Omdat 2016 een erg slecht jaar was, vergelijkt de FOD Economie liever met het vijfjarige gemiddelde en dat haalt 2017 niet.

Wat melk betreft, zijn zowel de productie als de prijzen in stijgende lijn. Van de recente prijsdruk maakt de federale overheid geen melding, nochtans noteert Milcobel een reëel uitbetaalde melkprijs van 36,08 euro per 100 liter voor de maand november, waar die in september nog 39,16 euro bedroeg. Idem dito wat de varkensprijs betreft want de schatting van de landbouweconomische rekeningen maakt enkel gewag van een positieve prijsontwikkeling ten opzichte van 2016 (+16% over het hele jaar). Hierdoor stijgt de waarde van de productie met 12,3 procent. Intussen is het tij echter gekeerd zodat de periode waarin er op varkensbedrijven geld verdiend werd te kort was om alle putten te vullen.

Samengevat maakt de productiewaarde van landbouw een inhaalbeweging na het aanzienlijk inkomensverlies in 2016. Er zijn netto stijgingen van de totale waarde van de productie voor granen, nijverheidsgewassen (vooral suikerbieten), melk, eieren en, in mindere mate, voor varkensvlees. Voor granen en eieren ligt de productiewaarde echter onder het gemiddelde van de voorgaande vijf jaar. Voor aardappelen daarentegen wordt 2017 gekenmerkt door een scherpe terugval.

Een en ander wordt gestaafd door de bevindingen van Boerenbond. De landbouworganisatie raamde dit najaar de omzet van de Vlaamse land - en tuinbouw op 5,5 miljard euro in 2017, wat overeenkomt met het gemiddelde van de voorbije vijf jaar (2013-2017). In vergelijking met het ondermaatse productiejaar 2016 bleek 2017 goed voor een omzetstijging van bijna acht procent, terwijl de totale directe kosten ongeveer gelijk bleven.

Meer info: FOD Economie