Industrie en wetenschap werken naar duurzaamheid op aquacultuursymposium
ReportageVoor het eerst heeft de Vlaamse aquacultuurgemeenschap VAP haar jaarlijks symposium georganiseerd in samenwerking met de onderzoeksinfrastructuur EMBRC. Ecologische duurzaamheid stond meer dan ooit centraal, niet als modewoord, maar als noodzakelijke piste om de sector de toekomst in te loodsen.
Aquacultuur omvat alle productie van aquatische organismen. Denk bijvoorbeeld aan mosselen, algen en oesters. “Of vissen, maar dat is niet toegestaan in de Belgische zee”, zegt Stefan Teerlinck, voorzitter van het Vlaams aquacultuurplatform en onderzoekshoofd van aquacultuur en insectenproductie bij Inagro. “In België mag je in zee niet bijvoederen, alle activiteiten moeten extractief zijn. Viskweek is landinwaarts uiteraard wel toegestaan.”
Milieu en bedrijfsrealiteit
De Vlaamse aquacultuurgemeenschap komt sinds 2009 elk jaar samen om de nieuwste innovaties met elkaar te delen en de sector te ontleden. Voor het eerst werkt de gemeenschap VAP nu ook samen met ILVO en EMBRC, voluit The European Marine Biological Resource Centre, met Marifish als gastheer. Dit gaf de sectorspelers de kans om het wetenschappelijke en ecologische aspect van deze industrie op de eerste rij te leren kennen, en omgekeerd gaf het de onderzoekers een beeld van de bedrijfsrealiteit.
“Het duurzaamheidsluik leeft al langer binnen de sector, maar soms blijft het te vaag wat dat precies inhoudt”, zegt coördinator bij EMBRC en UGent-professor Ann Vanreusel. “We kijken niet alleen naar de productiemethoden zelf, maar ook de impact die aquacultuur heeft op de omgeving. Ecologische duurzaamheid, sociale duurzaamheid en economische duurzaamheid sluiten elkaar niet uit. Want als je het milieu verwaarloost, verlies je op termijn ook de economische mogelijkheden.”
Marifish
Volgens Sylvie Becaus, CEO bij de Vlaamse visveiling, wordt er volop gewerkt aan nieuwe innovaties met respect voor het milieu. “De vismijnsite is zich dus ook aan het ontwikkelen naar een plek waar we traditionele visserij combineren met innovatieve aquacultuur”, zegt ze. “Neem nu het Marifish living lab. We hebben loodsen waarmee we bedrijven en start-ups faciliteren in hun onderzoek. Elke gebruiker kan hier aan de slag met onze zeewatertanks, of het nu gaat om experimenten rond kweken, verwerken of verwateren. Met verwateren bedoelen we bijvoorbeeld de praktijk waarbij men ingevoerde oesters uit droge zakken terug in het water introduceert.”
Die zeewatertanks zijn voor start-ups een dankbare tool, want zeewater pompen en lozen kan niet zomaar iedereen. Hiervoor is een vergunning nodig, waar Marifish over beschikt. “We faciliteren dus de start-ups hierin, zodat ze kunnen opstarten tot ze een bepaalde schaal hebben. Zowel de grote jongens als kleine start-ups en kennisinstellingen maken gebruik van onze faciliteiten. Daarnaast hebben we nog een incubatorprogramma binnen aquacultuur en de mariene visserij, marifish inc, waar we starters businesscoaching geven en hen begeleiden in het vermarkten van hun product.”
“Ook OceanBites zit in ons incubatorprogramma”, zegt Becaus. “Zij zijn in 2024 verkozen tot starter van het jaar in Oostende.”
Trends zetten
Of er binnen de aquacultuur bepaalde hippe trends worden nagejaagd? “Vandaag is er niet één booming business”, zegt Teerlinck. “Behalve dan het ecologische luik dat overal wordt meegenomen.”
“De enige trend die we daarnaast nog zien, is de gecombineerde aquacultuur”, zegt Vanreusel. “Denk bijvoorbeeld aan het samen zetten van algen met bivalven. De ene produceert dan nutriënten, komende uit de excrementen, waar de andere gebruik van maakt. Deze innovatie is echter nog volop in ontwikkeling.”
Elke ontwikkeling die de sector kan verduurzamen, is hoe dan ook nodig. Mariene aquacultuur is onmisbaar om aan de toenemende wereldwijde vraag naar vis, schaal- en schelpdieren te voldoen, en de ecologische en sociale uitdagingen zijn een veelvoud. Het symposium wilde vooral het ingewikkelde evenwicht belichten tussen duurzaam gebruik van mariene hulpbronnen en de potentiële risico's die gepaard gaan met zich snel ontwikkelende industrie. Zo kunnen niet enkel deze, maar ook de volgende generaties genieten van al wat de zee te bieden heeft.
Bron: Eigen berichtgeving
