Heeft Vlaamse consument boodschap aan gekke groenten?

Weet u hoeveel regels er zijn voor de vorm en de grootte van een komkommer uit de supermarkt? Liefst zeven pagina's. In de verordening gaat het onder meer over de kromming van de ideale komkommer, het minimumgewicht, de lengte, de kleur, de sortering, de verpakking, enzovoort. Wie zich de moeite getroost om het hele document door te nemen, krijgt gaandeweg veel respect voor de doorsnee komkommer.

De komkommer staat niet alleen: voor tal van andere groenten en fruit zijn er soortgelijke regels. Maar die zullen binnenkort - vanaf 1 juli 2009 - niet meer gelden. De lidstaten van de Europese Unie besloten afgelopen woensdag om ze naar de prullenmand te verwijzen. De reden? De administratieve rompslomp verminderen, en fruit en groenten die niet helemaal aan de oude vormregels beantwoorden, toch in de handel brengen in plaats van ze weg te gooien. Exit een pak normen en regels, dus. Of toch niet: voor 26 soorten groenten en fruit verdwijnen ze, voor 10 producten niet. Maar ook daar is een achterpoortje ingebouwd: afwijkende gevallen kunnen wel als ze een speciaal etiket krijgen, waar de vermelding 'voor verwerking bestemd product' op staat. De Commissie moet de wijzigingen wel nog officieel goedkeuren.

Het nieuws leidde tot nogal wat commotie de afgelopen week. 'Kromme komkommer komt eraan', klonk het. 'Perfecte tomaat of appel wordt duurder', vreesden sommigen. Er zou weleens een wildgroei van normen in Europa kunnen komen, de kwaliteit van onze groenten en fruit zou achteruitgaan en de investeringen van heel wat telers om de perfecte groenten en fruit af te leveren, zouden voor niets geweest zijn.

Raf De Blaiser, kwaliteitscontroleur bij Lava, dat de zes belangrijkste groente- en fruitveilingen in België overkoepelt, ziet het allemaal zo'n vaart niet lopen. "Ik denk niet dat de impact van deze afschaffing zo groot zal zijn", zegt hij. "De meeste producten die nu op onze markt komen, zijn sowieso van de hoogste kwaliteit. Zij dragen nu al het label extra, omdat de grote warenhuizen en hun klanten dat nu eenmaal eisen. Bovendien zijn er onze eigen keurmerken - zoals Flandria voor groenten en Truval, Eburon of Haspengoud voor fruit - waar telers al jaren rekening mee houden. Wij zijn alleszins niet van plan om onze kwaliteitseisen af te zwakken".

Hetzelfde hoor je bij Bart Nicolaï, onderzoekscoördinator aan het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten. "De grote distributeurs bepalen de kwaliteit van groenten en fruit, en zij stellen hoge eisen. Dat doen de telers zelf trouwens ook. De tuinbouw is een hoogtechnologische sector geworden, die focust op kwaliteit. Dat kan ook niet anders, want het is de enige manier om te kunnen concurreren met landen waar de loon- en de verwerkingskosten veel lager liggen en die dus goedkopere producten kunnen aanbieden. Aan de andere kant zullen Belgische klanten ook niet gauw voor minderwaardige of vreemde producten kiezen. Ook zij willen alleen maar het beste".

Wie zich ook weinig zorgen maakt en vooral blij is met de maatregel, is Bart Staes, Europarlementslid voor Groen! "Die regels komen uit een tijd toen zoveel mogelijk reguleren de boodschap was. Nu beseft men dat sommige regels er te veel aan zijn. Daar ben ik blij om. Het zal het de kleine, ambachtelijke teler makkelijker maken, want hij hoeft niet meer te voldoen aan al die regels".

Vraag is wel of die kleine bioboer daar nu wel aan voldeed. Rik Broux uit Sijsele, die al jaren biologische groenten en fruit verkoopt, valt uit de lucht als we hem het blijde nieuws melden. "Regels voor vorm en grootte? Zijn die er dan? Mijn enige richtlijn is de kwaliteit: die moet top zijn. De vorm is van geen belang". Blijkbaar is er dus geen vuiltje aan de lucht. Een storm in een glas water.

Of toch niet helemaal. Philippe Appeltans, algemeen secretaris van het Verbond van Belgische Tuinbouwveilingen, is er minder gerust op: "We hadden tot nu een Europese regel voor kwaliteit, alle producerende landen hadden dezelfde norm. Als die wegvalt, krijgen we weldra een kakofonie van normen. Iedere lidstaat zijn eigen regels, geen centraal houvast meer. Ik begrijp het niet goed. Noch de producenten, noch de handel waren vragende partij".

Dat lijkt te kloppen. Vrijdag verspreidde Freshfel Europe, de Europese koepelorganisatie voor groente- en fruithandel, een persbericht waarin het de "egoïstische en populistische argumenten" van de Europese Commissie voor de afschaffing van de regels hekelt. De handelaars voelen zich niet gehoord door een commissie die alleen maar oog had voor "het administratieve probleem". Bovendien stellen ze vragen bij de "arbitraire keuze" om voor 26 producten de regels wel af te schaffen, en voor 10 andere niet.(KS)