Handleiding helpt gemeenten sluipverkeer aan te pakken

Om het toenemend probleem van sluipverkeer op kleine plattelandswegen tegen te gaan, heeft de Vlaamse overheid een handleiding met maatregelen opgesteld. “Landelijke wegen zijn een aantrekkelijk alternatief omdat grote wegen stilaan verzadigd raken. Maar dit sluipverkeer is slecht voor de verkeersveiligheid en de extra schade aan de wegen jaagt de lokale besturen op kosten”, zegt minister-president Kris Peeters.

In de meeste landelijke gebieden zijn wegen aangepast aan agrarisch gebruik. Omdat landbouwvoertuigen moeten kunnen circuleren op deze wegen, zijn ze relatief breed. “Daarom zijn landelijke wegen aantrekkelijke alternatieve routes voor sluipverkeer, want Vlaanderen wordt geconfronteerd met een toenemende verzadiging van autowegen en andere grote wegen”, weet Peeters.

Omdat automobilisten zich niet meer laten afschrikken door verkeersborden met de tekst 'uitgezonderd plaatselijk verkeer' of 'uitgezonderd landbouwvoertuigen', besliste de Vlaamse overheid om in de schoot van het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg (IPO) na te denken over maatregelen die het sluipverkeer tegengaan. Het resultaat daarvan is vervat in een voorbeeldenboek. Alle plattelandsgemeenten in Vlaanderen ontvingen recent deze publicatie.

Zo adviseert de overheid plattelandsgemeenten om op bepaalde plaatsen de betonplaten van landbouwwegen op te breken en te vervangen door een zandbak. Deze strook van mul zand moet ervoor zorgen dat alleen tractoren erdoor raken zonder zich erin vast te rijden. Een andere mogelijkheid is de tractorsluis. Dat is een verhoogd betonblok dat wel tussen de wielen van een tractor past, maar niet tussen die van een gewone auto. Ook een slagboom kan sluipverkeer verhinderen.

De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) zegt geen uitgesproken voorkeur te hebben voor één van de voorgestelde oplossingen. “Het zijn allemaal oplossingen die in het buitenland of bij ons hun waarde hebben bewezen. Elke versie heeft zijn voor- en nadelen. Het is aan de gemeenten om te bekijken wat in hun geval de beste oplossing is”, zegt VLM-woordvoerder Jan Mosselmans. Volgens hem is het geenszins de bedoeling om met deze maatregelen het fietsverkeer op landelijke wegen tegen te gaan.

Verkeersdeskundige Dirk Lauwers, professor aan de UGent, geeft aan dat dit drastische maar noodzakelijke maatregelen zijn om het sluipverkeer tegen te gaan. “Want dit is wel degelijk een probleem, zowel in de stad als op het platteland. De gps is ook een belangrijke schuldige in het verhaal. Mensen komen daardoor vaker terecht op plaatselijke wegen waar ze normaal niet zouden komen”, beweert hij.

Open Vld-senator Guido De Padt waarschuwt voor de gevolgen van deze maatregelen. “Wat als niet alleen personenwagens maar ook voertuigen van de politie, medische hulpverlening en de brandweer zich dreigen vast te rijden? Ik kan mij voorstellen dat ook een landbouwer het slachtoffer kan worden van een ongeval, maar wat als die toegangswegen niet kunnen benut worden om de nodige hulp te gaan bieden? Wat als er een voetganger of fietser in nood komt en bijvoorbeeld gereanimeerd moet worden?”, vraagt hij zich af.

Volgens De Padt zijn er wellicht betere middelen om het sluipverkeer op landwegen tegen te gaan. “Het lijkt mij beter om voor probleemwegen de politionele controles wat op te drijven om de 'die hards' te ontmoedigen”. Ook de automobilistenorganisaties VAB en Touring uiten dit bezwaar bij de voorstellen van de Vlaamse overheid.

Daarnaast vinden zij dat er gebrek is aan een globale mobiliteitsvisie. “Het probleem van sluipverkeer zit dieper en wordt niet opgelost door het verkeer op één plaats te weren en het te verleggen naar andere plaatsen. Automobilisten zullen altijd de snelste route zoeken”, aldus Touring. De automobilistenorganisatie wijst ook op de kwalijke rol van de gps. “De fabrikanten moeten deze toestellen intelligenter maken zodat verkeer niet over kleine landbouwwegen wordt gestuurd.”

VAB van zijn kant roept op om de maatregelen tegen sluipverkeer zeer selectief toe te passen. “Gemeenten moeten steeds bereikbaar blijven, ook bijvoorbeeld bij wegomleidingen”, zegt woordvoerder Maarten Matienko. Maar hij roept de autobestuurders ook op om in eigen boezem te kijken. "Door het sluipverkeer neemt het ongenoegen bij de omwonenden toe en stijgt de roep naar maatregelen. We mogen daar niet blind voor zijn”.

Meer informatie: Handboek ‘Naar een eigenlijk gebruik van plattelandswegen’