Gewassen herstellen zich ten dele tijdens kletsnatte maand juli
Door een nat voorjaar liepen de voorjaarswerken ernstige vertraging op. Toen daar nog een zeer droge periode in juni over heen kwam, waren landbouwers ongerust over de opkomst. Na vier natte weken in juli staat de vlag er weer anders voor. “Er is een inhaalslag gaande, waardoor de schade voor sommige gewassen nog kan meevallen, maar veel zal ook nog afhangen van de rest van het jaar”, klinkt het.
Loonwerkers en akkerbouwers luidden eind april de noodklok. Door het natte voorjaar waren de voorjaarswerken tot een maand vertraagd en werd er al bij de inzaai gevreesd voor lagere opbrengsten. Daarop volgde een periode van droogte en hitte in juni en deden boeren hun beklag over slechte opkomsten. En ondertussen stromen de berichten van overvloedige regen binnen, van aardappelvelden die volstaan met water.
“Er zijn veel regionale verschillen. In West-Vlaanderen hebben we eigenlijk pas sinds een tiental dagen voldoende neerslag, terwijl er in het oosten al langer regen valt”, becommentarieert Veerle De Blauwer, aardappelexpert bij onderzoeksinstelling Inagro. De late inzaai en droogte laten zich het meest voelen bij de vroege rassen. “Daar zien we een veel betere opbrengst in onze beregende proefvelden dan in de niet-beregende percelen.” Wat betreft de late aardappelrassen kan de schade nog ingehaald worden als na de huidige regen ook augustus en september voldoende regen en hoge temperaturen brengt.
Halfvroege aardappelen brengen 25 ton per hectare op. Dat is in normale omstandigheden al gauw 40 ton
Ook de halfvroege aardappelen kunnen de komende tijd nog wat schade inhalen, zeker als ze iets langer op het veld kunnen staan dan aanvankelijk gepland. “Maar dat is niet altijd mogelijk omdat er veel op contractbasis gebeurt en de fabrieken, die met een schaarste kampen, de aardappelen opeisen”, stelt Pieter Van Oost van Boerenbond. "Het is belangrijk om de gedragscode rond aardappelcontracten van Belpotato te respecteren en voldoende af te stemmen tussen landbouwer en afnemer." De belangenvertegenwoordiger ving signalen op dat er vorige week halfvroege aardappelen geoogst werden tegen met een opbrengst van 25 ton. “Dat is in normale omstandigheden al gauw 40 ton.”
Suikerbieten 10 ton in de min
De suikerbieten kennen momenteel goede klimaatomstandigheden, maar het lijkt niet voldoende om alle schade in te halen. Door de vele regen heeft men pas in de loop van mei kunnen zaaien, terwijl de voorjaarscampagne in normale seizoenen eind april achter de rug is. Het suikergehalte is sterk afhankelijk van het licht. Doordat de dagen in september korten, biedt het langer op het veld laten relatief weinig soelaas. Bovendien zijn ook de bietentelers gebonden aan leveringsafspraken met de fabrieken.
Luc Quintens, voorzitter van het Coördinatiecomité Vlaanderen (Coco) van Iscal voorziet al met al een mindere opbrengst van 10 ton per hectare. Gemiddeld wordt er 85 ton van een hectare gehaald, nu mogelijk rond de 75. “Maar dat is nog maar een voorbarige schatting. De eerste stalen worden deze week genomen.” Quintens, die zelf ook bieten teelt, had de mindere opbrengst in april al voorspeld aan VILT. Door de regenval in juli heeft het gewas wel een inhaalbeweging gemaakt en valt de schade al met al nog mee.
Een lagere opbrengst betekent overigens niet per definitie slecht nieuws voor de bietentelers. “De mindere opbrengst kan gecompenseerd worden door een betere bietenprijs”, vervolgt de West-Vlaming. Teler en fabriek hebben vaak een basisprijs afgesproken die wordt aangevuld met een toeslag. Deze toeslag hangt af van de suikerprijs en deze suikerprijs is momenteel erg goed. “Deze ligt vandaag de dag boven de 900 euro per ton, waar dat tijdens het absolute dieptepunt, twee jaar geleden, nog 380 euro of lager was.” De hoge prijs kan onder andere verklaard worden door een schaarste, waarbij er vooral in Frankrijk minder bieten zijn gezaaid omdat ook daar de telers drie slechte jaren achter de rug hebben.
Graan door regen langer op het veld
Goedbetaald waren vorig jaar zeker diverse graansoorten. Dit had - zo bleek eerder uit voorlopige cijfers van het Vlaams departement Landbouw en Visserij - tot gevolg dat het areaal granen gestegen is. Dat geldt vooral voor wintergranen. Met 71.000 hectare wordt in Vlaanderen 15 procent meer wintertarwe geteeld dan in 2022. Het areaal wintergerst is zelfs met 21 procent gegroeid en beslaat nu 17.600 hectare.
Dit graan ondervindt de nodige hinder van de huidige regenval. “De teeltsituatie verschilt sterk van gemeente tot gemeente. In grote delen van West-Vlaanderen is er al veel graan binnen gehaald, maar in Vlaams-Brabant en Limburg staat er nog veel op het veld en kan er door de regen ook niet geoogst worden”, vertelt Pieter Van Oost. Volgens eerste signalen die Boerenbond kreeg vielen de opbrengsten tegen. “Er wordt tot twee ton minder per hectare geoogst.”
De regenval heeft ook impact op de stro-opbrengst. Door de regen krijgen de graanstengels niet de kans om te drogen waardoor de boer soms genoodzaakt is het restgewas in te werken. “Dat is beter voor de koolstofopbouw in de bodem, maar minder goed voor de landbouwers die stro nodig hebben”, aldus Van Oost.
Schade kan deels worden ingehaald in de groenteteelt
Voor de groentegewassen, lijkt de regen in juli de planten goed te doen. “Er is een inhaalslag gaande waardoor de groeivertraging wordt ingehaald”, vertelt Danny Callens, expert bij Inagro. Hij noemt het voorbeeld van wortel. “Door de droogte was de opkomst op veel percelen slecht, maar inmiddels zijn de zaden gekiemd en komen de wortelen boven. De opbrengst zou best mee kunnen vallen dit jaar afhankelijk van het weer de komende drie maanden.”
De ideale weersomstandigheden voor de rest van het teeltjaar? “Warm en vochtig weer”, klinkt het bondige antwoord van Callens.
Bron: Eigen berichtgeving
