GAIA vraagt om vlees en niet vee ver te transporteren

GAIA deelt videobeelden gemaakt door collega-dierenrechtenorganisaties om aandacht te vragen voor het lot van rundvee dat levend getransporteerd wordt naar verre bestemmingen. Dierenbeschermers volgden runderen die in erbarmelijke omstandigheden van Europa naar landen als Turkije, Libanon, Egypte en Israël reisden. De beelden tonen onder meer een dier met een Belgisch oormerk in een Turks slachthuis. GAIA-voorzitter Michel Vandenbosch vraagt om die runderexport naar Turkije – waarover landbouwminister Borsus in 2015 lyrisch deed – stop te zetten. Samen met de drie ministers die bevoegd zijn voor Dierenwelzijn in België ijvert de organisatie ook voor een snelle herziening van de Europese verordening die dieren moet beschermen tijdens transport. De oplossing die GAIA voorstelt, is de nutsdieren slachten in het land van herkomst en de karkassen vervoeren.

In april vorig jaar luidde GAIA de alarmbel omdat 70 Belgische runderen meer dan twee weken vastzaten aan de Bulgaars-Turkse grens omwille van administratieve redenen. Met een 11 minuten durende video wil de organisatie nu duidelijk maken dat verre veetransporten vanuit Europa een structureel dierenwelzijnprobleem vormen. De video is een samenvatting van onderzoek dat in 2016 door collega-dierenbeschermers werd uitgevoerd. Overal in Europa, ook in België, worden runderen verzameld en getransporteerd – in vrachtwagens, schepen en zelfs vliegtuigen – naar landen als Turkije, Libanon, Jordanië, Egypte, Israël en Libië. Daar worden ze vetgemest of meteen geslacht. De dieren komen uitgeput, uitgehongerd, uitgedroogd, gewond of zelfs dood toe op hun verre bestemming.

GAIA beschrijft hoe runderen soms wel tien dagen op zee onderweg zijn van een Europese haven naar hun bestemming in Noord-Afrika of het Midden-Oosten. “Aan boord zijn duizenden dieren. Het laden en lossen gebeurt op een chaotische manier. De runderen en schapen worden blootgesteld aan intense stress, dreigen verpletterd te worden, krijgen extreme weersomstandigheden te verduren, … De zieke dieren worden niet verzorgd. Regelmatig worden er dan ook kadavers teruggevonden bij het lossen van het ruim. Er worden geen statistieken bijgehouden van deze sterfgevallen tijdens het transport.”

Elk jaar exporteert de EU over land en zee meer dan twee miljoen levende runderen en schapen naar Turkije, Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Ook vanuit ons land is er die richting uit een duidelijke toename van de export van levende dieren. De transportomstandigheden die Animals International samen met twee zusterorganisaties vaststelde, vormen een zware inbreuk op tal van Europese wettelijke verplichtingen. GAIA gooit de Europese instanties voor de voeten dat ze op de hoogte zijn van de wreedheden maar de handel in levende dieren toch ongemoeid laten.

Michel Vandenbosch, voorzitter van GAIA : "We vragen om de export van levende dieren aan banden te leggen. Voor dieren die bestemd zijn voor consumptie willen we dat er voortaan alleen karkassen worden vervoerd van dieren die in hun land van herkomst geslacht zijn. In elk geval dringt GAIA erop aan om de export van runderen van België naar Turkije stop te zetten.” Die exportroute tussen België en Turkije bestaat nog niet lang. Eind 2015 hebben de Turkse autoriteiten het licht op groen gezet na onderhandelingen met het Voedselagentschap over de exportvoorwaarden, wat indertijd door federaal landbouwminister Willy Borsus onthaald werd als “een mooie opportuniteit voor de sector”.

Waarom er geen vlees in plaats van vee getransporteerd wordt, krijgt in De Standaard volgend antwoord van Benoit Luycx van de Vlaamse Veehandelaars en Veeproducenten (VVV): “In de landen van bestemming zijn noch de koel- en diepvriescapaciteit, noch de distributiemogelijkheden vergelijkbaar met Europa. Vlees wordt nog heel vaak gewoon ongekoeld op straat verkocht.” Michael Gore van FEBEV, dat de Belgische slachthuizen vertegenwoordigt, wijst erop dat deze verre exportbestemmingen allemaal moslimlanden zijn, waar ritueel wordt geslacht. “Ze willen het dus zelf doen.”

GAIA-voorzitter Vandenbosch kijkt naar Europa voor een oplossing: “We vragen een herziening van de EU-verordening omtrent de bescherming van dieren tijdens transport. De drie ministers van Dierenwelzijn in ons land steunen die vraag: Ben Weyts (Vlaanderen), Bianca Debaets (Brussel) en Carlo Di Antonio (Wallonië). Op vraag van GAIA hebben ze een brief hierover aan de Europese Commissie gericht.”

Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts is van plan het voortouw te nemen in Europa rond een verbod op de export van alle levende dieren naar het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Turkije. “Het heeft weinig zin in ons land de regelgeving te verstrengen over een materie die de landsgrenzen overschrijdt”, zegt Weyts. “Daarom willen we dat de Europese Commissie de transportverordening evalueert. Ik ga mijn collega's stevig aan de mouw trekken, maar it takes two to tango. Als de rest niet mee wil, vrees ik dat we er binnen de huidige context weinig meer aan kunnen doen.”