Fruittelers doen goede zaken na dramatisch vorig seizoen

Begin dit jaar trok een groep fruittelers nog naar het hoofdkantoor van handelsfederatie Comeos in Brussel. Zij eisten een eerlijke prijs voor hun fruit. Terwijl de appelen voor 2,5 tot 3 euro in de winkelschappen lagen, kregen de fruitboeren op de veilingklok toen niet meer dan 30 eurocent. “Daarmee komen we niet eens uit de kosten, laat staan dat we iets verdienen”, klonk het destijds.

Een klein jaar later hangt de vlag er nu weer goed bij. De middenprijs voor de jonagoldappel schommelt tussen de 60 en de 80 cent. De reden hiervoor is de lage productie in Europa. Vooral Polen, dat de voorbije jaren als een geduchte concurrent is opgekomen, kende een teleurstellende productie door late winterprikken. Ook in ons land viel de productie tegen, zij het minder dan in Polen.

Door de slechte prijsvorming van de voorbije jaren, waarbij vorig jaar een absoluut dieptepunt was, is het appelbomenareaal in Vlaanderen sterk afgenomen. “Dit jaar kennen we een vierde daling aan areaal op vier jaar tijd, van zo’n 5.000 naar 4.000 hectare”, specificeert Jans. Hierdoor is de Vlaamse productie enerzijds afgenomen, maar tegelijkertijd is de kwaliteit verbeterd. Ook dit speelt mee in het herstel van de prijzen. “De oudste en slechtste boomgaarden zijn gerooid waardoor er een kwaliteitsimpuls heeft plaatsgevonden”, duidt Jans.

BelOrta probeerde het appeltij de voorbije jaren te keren door in te zetten op clubrassen. Dat zijn rassen, onder licentie die alleen met toestemming geteeld mogen worden. Door de productie af te stemmen op de vraag en zo overproductie te voorkomen en door onderscheidende marketing te voeren, doen deze clubrassen het beter dan de vrije rassen. Zo is Kanzi is het belangrijkste clubras van BelOrta en is het ras nog groeiende. "Met deze appel wil de veiling de Pink Lady, een clubras dat in Zuid-Europa geteeld wordt, het vuur aan de schenen leggen", aldus Jans.

De Belgische telers daarentegen kenden een behoorlijke productie met 380.000 ton, iets meer dan het seizoen 2022-2023. Er zijn ook opvallend meer grote maten dan vorig jaar en dat blijkt belangrijk voor de bestemming van de peren. “Zuidelijke Europese landen en bijvoorbeeld China houden van grotere maten, terwijl Duitsland en Engeland juist kleine maten vragen”, aldus Jans die de huidige middenprijs op zo’n 80 cent schat. “Vorig jaar was dat in dezelfde periode maar 55 cent.”

Het succes van de Belgische perenteelt hangt volgens experts ook samen met de globale teloorgang van de Italiaanse perenteelt. De slechte oogst van dit jaar is geen uitzondering in het Zuid-Europese land. “De Italianen kampen met de negatieve gevolgen van de klimaatopwarming, ziektedruk en beschikken over relatief oudere boomgaarden”, zegt Jans die de fruitactiviteiten van BelOrta coördineert vanuit de vestiging in Borgloon.

Geopolitieke spanningen vormen risico

Of het succes van de perenteelt structureel is, is volgens Jans twijfelachtig. Behalve de productie, die overigens ook kampt met de uitdagingen van een veranderend klimaat, is de vraagmarkt volgens hem uiterst gevoelig. Vooral de geopolitieke spanningen baren hem zorgen. “Je ziet steeds meer een opdeling in politieke kampen waarbij landen handelsbelemmeringen opleggen aan andere landen. Als in sommige landen antiwesterse sentimenten de kop opsteken, kan het ook zo maar gedaan zijn met onze export.”

De export is volgens hem essentieel voor de Belgische telers. “De gemiddelde perenconsumptie in België bedraagt 2,7 kilo per persoon, terwijl we 33 kilo produceren per hoofd van de bevolking”, vertelt de Limburger die namens BelOrta daarom ook veel tijd besteedt aan het openbreken van nieuwe markten. Een interessante groeimarkt is bijvoorbeeld China, een land met één miljard inwoners.

Een speciale divisie binnen BelOrta houdt zich bezig met de export naar China. Dit seizoen is een perenexport voorzien van vijf miljoen kilo. “Ook hier liggen we op koers en hebben we al vijftig procent van dit volume gerealiseerd”, zegt Jans. De Chinaproductie komt voor rekening van een handvol BelOrta-telers. “Deze telen volgens een bepaald protocol waarbij gedurende de gehele teelt strenge controles worden uitgevoerd”, vertelt Jans.

“Het integratieproces is zeer goed verlopen”, vertelt Jans die aangeeft dat er voor de BFV-telers fysiek weinig veranderd is. “Zij leveren nog steeds aan dezelfde sites in Sint-Truiden, Glabbeek, en Vrasene. Alleen de organisatie is volledig geïntegreerd en wordt centraal geleid", vertelt de manager. Met de goede prijzen zullen ook de oud BFV-telers positief terugkijken op de start onder BelOrta.