Europarlementsleden eensgezind over prioriteiten GLB

De commissie Landbouw van het Europees parlement heeft woensdag een ontwerpresolutie aangenomen omtrent het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) voor de periode 2014-2020. "Opdat het GLB de steun zou genieten van alle belastingbetalers, moet het voedselzekerheid en milieubescherming beogen, werk creëren en in hernieuwbare energie voorzien", zegt europarlementslid Albert Dess.

De hervorming van het Europees landbouwbeleid houdt gelijke tred met de discussie over de meerjarenbegroting van de EU. Volgens het Europees Parlement is het bevriezen van de Europese begroting op het huidige niveau "geen leefbare optie". Het Parlement bepleit een toename met minstens vijf procent in de periode na 2013 om de beleidsdoelstellingen te behalen. Besparingen achten de europarlementsleden enkel mogelijk bij de Europese administratie, onder meer de uitgaven voor landbouw moeten op hetzelfde niveau behouden blijven.

De europarlementsleden geloven dat het landbouwbeleid door de nieuwe prioriteiten legitimiteit kan winnen bij de bevolking. Zij vragen dat de EU ervoor zou kiezen om landbouwers voluit te ondersteunen indien zij kiezen voor duurzame productiemethoden en het zuinig omgaan met grondstoffen als grond, water en energie. "Rechtstreekse inkomenssteun moet meer afhankelijk worden gemaakt van 'groene inspanningen' zoals minder broeikasgassen uitstoten of een laag energieverbruik realiseren", argumenteren de parlementsleden.

De europarlementsleden scharen zich achter een eerlijkere verdeling tussen lidstaten van de inkomenssteun aan landbouwers. Zij stellen voor om de historische criteria geleidelijk te vervangen door nieuwe, objectieve maatstaven. Op die manier moet bijvoorbeeld een einde komen aan de benadeling van landbouwers in de nieuwe lidstaten en moet er een minimumpercentage aan EU-steun zijn voor elke lidstaat. Het voorstel van de Europese Commissie om de hoogste betalingen aan landbouwers af te toppen, kan op de goedkeuring rekenen van het Parlement.

De parlementsleden voegen er aan toe dat subsidies afhankelijk moeten worden gemaakt van de omvang, de tewerkstellingsgraad en de mate van 'vergroening' van elk landbouwbedrijf. Die steun zou bovendien gereserveerd moeten worden voor actieve boeren, een begrip dat best duidelijk gedefinieerd wordt door de Europese Commissie, klinkt het. Als aan die voorwaarden voldaan wordt, mag aan het Europees landbouwbudget niet worden geraakt, zodat landbouwers aangemoedigd worden deze nieuwe uitdagingen aan te gaan.

Om speculatie op landbouwproducten en volatiliteit van prijzen en landbouwinkomens tegen te gaan, spreekt de commissie Landbouw haar steun uit voor het Franse voorstel op de G-20-top. "Voorraden zijn absoluut noodzakelijk met het oog op voedselzekerheid en informatie over voedselvoorraden moet op wereldschaal uitgewisseld worden", suggereert de commissie. Het GLB moet alleszins over (goedkope) instrumenten beschikken om een overaanbod tegen te gaan, maar in geval van crisis moet snel geld vrij kunnen worden gemaakt om adequaat te reageren. Tot slot menen de europarlementsleden dat nieuwe wetgeving nodig is om de marktmacht van producentenorganisaties te versterken.

De ngo Vredeseilanden noemt de stemming een historisch moment omdat het de eerste keer is dat het Europees Parlement zo’n belangrijke stem krijgt bij de totstandkoming van het GLB. Samen met een internationale alliantie van ngo's spant Vredeseilanden zich in om de samenhang tussen landbouw, handel en ontwikkelingssamenwerking op de agenda te houden en om op voorhand mogelijke negatieve gevolgen voor ontwikkelingslanden grondig te onderzoeken.

CEJA, de Europese organisatie van jonge landbouwers, reageerde kort na de stemming opgetogen over de aangenomen resolutie. "De commissie Landbouw van het Europees Parlement erkent dat jonge landbouwers bij een overname aankijken tegen hoge investeringskosten en moeilijk toegang hebben tot grond en krediet", zegt voorzitter Joris Baecke. Slechts drie procent van het GLB-budget voor plattelandsontwikkeling gaat naar specifieke ondersteuningsmaatregelen voor jonge boeren. Baecke stelt het op prijs dat het probleem van generatieverjonging in landbouw ernstig wordt genomen, maar herhaalt de oproep van CEJA om zowel in pijler één als twee van het GLB prioriteit te geven aan jonge landbouwers.

De stemming in de commissie Landbouw is de laatste belangrijke tussenstap naar de definitieve bekrachtiging in de plenaire zitting van het Europees Parlement op 22 en 23 juni.