Eurocommissaris Hansen op bezoek in Merchtem: "Luisteren naar boeren is topprioriteit"

Reportage

Kersvers Europees commissaris voor Landbouw Christophe Hansen heeft zijn mandaat met een praktische insteek gestart. Een bedrijfsbezoek aan witloofteler Sam Magnus in Merchtem resulteerde in een openhartig gesprek over de uitdagingen en kansen binnen de Europese landbouwsector. Van jonge boeren die afhaken en de administratieve rompslomp tot Natura 2000-regels: de takenlijst van de Luxemburger tikt aan.

3 december 2024 Isabelle Braet
Lees meer over:
christophehansenmagnusceyssens

Terwijl zijn kabinet nog in de steigers staat, kiest Christophe Hansen ervoor om direct het veld in te gaan. Hiermee is de stijlbreuk met zijn voorganger meteen een feit. Waar Janusz Wojciechowski zich amper liet zien op of rond een boerderij, is Hansen er niet vies van om zijn ‘botten’ aan te trekken.

Op het witloofbedrijf werd Hansen ontvangen door vader Johan en zoon Sam Magnus. Ook Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) en Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens tekenden present. De Luxemburger toonde veel interesse in de dagelijkse werking van het bedrijf. "Voor mij is het cruciaal om vanaf het begin de diversiteit van de landbouw in de EU te zien", aldus Hansen. "Ik ben zelf een boerenzoon, maar deze teeltmethoden zijn totaal anders. Het is inspirerend om te zien hoe men in een beperkte ruimte groenten teelt, met een focus op energiebesparing, waterbeheer en innovatie."

Sam Magnus gaf een inkijk in de complexe processen van de witloofteelt en de hindernissen die daarbij komen kijken. Het gesprek ging onder meer over de hoge energiekosten, de moeilijkheden om geschikt personeel te vinden en de administratieve last waarmee landbouwers worden geconfronteerd. Daarbij nam de Vlaams-Brabander geen blad voor de mond. "De regelgeving die uit Brussel komt, is vaak goed bedoeld, maar in de praktijk niet altijd even werkbaar", aldus Magnus.

christophehansenmagnus2

Vinkjes en tabula rasa

Volgens Magnus leven we in een “checkbox-samenleving”. Hij stelt dat de focus te veel ligt op het naleven van regels, zonder na te denken over de bredere gevolgen. “Als het papierwerk klopt, is alles oké”, hekelt hij het gebrek aan gezond boerenverstand. En dat werkt verlammend. “We denken niet meer na over hoe we écht verder kunnen.”

Hansen erkent dit probleem en gooide de bal terug in het kamp van Magnus: “Wat moet ik beter doen dan mijn voorgangers in de afgelopen tien jaar?” Magnus antwoordt: “Als je echt vooruitgang wilt, moet je van nul beginnen. Tabula rasa. Maar in de praktijk is dat bijna onmogelijk omdat landbouwbedrijven gestoeld zijn op en zich ontwikkeld hebben volgens de bestaande regelgeving.”

Magnus, die tot 2021 nationaal ondervoorzitter was van Groene Kring, wees op de dramatische daling van het aantal jonge boeren in Vlaanderen. Strenge regels ontmoedigen hen om te beginnen. “Een moeras van voorschriften haalt hun motivatie onderuit”, zegt hij. Hansen erkent het probleem en benadrukt dat boeren niet leven om formulieren in te vullen, maar om voedsel te produceren.

Er zijn veel goede ideeën maar zonder een duidelijke strategie en voorspelbaarheid weten boeren niet waar ze aan toe zijn

Sam Magnus - Witloofteler

Natura 2000: idealen vs. realisme

De regelgeving rond Natura 2000 is een ander heikel punt. Hansen merkt op dat in Luxemburg, zijn thuisland, bijna een derde van het land onder Natura 2000 valt, wat de landbouwmogelijkheden beperkt. Magnus vraagt zich af of de gestelde doelen realistisch zijn. “Moeten we drie boerderijen opgeven voor een bloem die maar op een halve hectare groeit?”, klinkt het. Hij pleit voor een herziening van Natura 2000-gebieden om te bepalen waar biodiversiteit haalbaar is zonder onnodige economische schade.

Beiden erkennen dat strenge milieuregels soms averechts werken. Magnus geeft het voorbeeld van meststoffen: regels dwingen boeren om kunstmest te gebruiken in plaats van eigen dierlijke mest. Maar dat is nadelig voor het klimaat en belemmert de circulariteit in de sector. Hansen beaamt dat het gebrek aan flexibiliteit en samenwerking tussen beleidsmakers in landbouw en milieuproblemen verergert.

Een ander knelpunt is de oneerlijke concurrentie met producten uit landen waar minder strenge milieuregels gelden. Magnus pleit voor een sterkere bescherming van Europese boeren. “Als wij pesticiden niet meer mogen gebruiken, moeten producten uit landen waar dat nog wel mag ook worden geweerd”, zegt hij. Hansen geeft aan dat er al stappen zijn gezet, maar dat er op internationaal niveau meer moet gebeuren.

Magnus en Hansen zijn het erover eens dat de EU een consistente langetermijnvisie nodig heeft voor de landbouw. “Er zijn veel goede ideeën maar zonder een duidelijke strategie en voorspelbaarheid weten boeren niet waar ze aan toe zijn”, zegt Magnus.

christophehansen

Uitdagingen en oplossingen voor de landbouw

De Eurocommissaris kondigde aan dat hij de komende tijd door heel Europa zal reizen om in gesprek te gaan met boeren en verschillende landbouwpraktijken te leren kennen. "Het is belangrijk om te horen wat boeren bezighoudt. Alleen zo kunnen we een toekomstvisie ontwikkelen waarin landbouwers zich gesteund voelen en jongeren gemotiveerd blijven om in de sector te stappen."

Hansen ziet de dialoog met boeren als essentieel voor het vormgeven van het Europese landbouwbeleid. "Boeren voelen zich vaak niet gehoord, en dat wil ik veranderen. Hun inzichten zijn cruciaal voor de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). We moeten een omgeving creëren waarin boeren graag willen blijven werken en waarin jonge boeren met hun vernieuwende ideeën een kans krijgen," stelde Hansen.

Eén van de speerpunten in zijn beleid is generatiewisseling binnen de sector. "Momenteel is minder dan 12 procent van de EU-boeren jonger dan 40 jaar. Dat is zorgwekkend. Om de voedselproductie en kwaliteit in Europa te waarborgen, moeten we de sector aantrekkelijker maken voor jongeren. Dit kan onder meer door administratieve lasten te verlagen en innovatieve financieringsmogelijkheden te bieden."

Omdat toegang tot financiering een grote barrière vormt voor jonge boeren, werkt hij aan een samenwerking met de Europese Investeringsbank. "Veel banken zijn terughoudend om leningen te verstrekken aan boeren. Hier kunnen we verandering in brengen door nieuwe financieringsmodellen te ontwikkelen die investeren in innovatieve landbouwprojecten."

We moeten boeren perspectief bieden. Zonder hen zijn we afhankelijk van voedselimport uit landen waar we geen controle hebben over de hoge kwaliteitsnormen die we hier kennen

Christophe Hansen - Eurocommissaris voor Landbouw

Topprioriteit

In een jaar waar de Europese Unie te maken kreeg met grote boerenprotesten, is luisteren naar de landbouwers de topprioriteit voor Hansen. "Het gaat om meer dan alleen beleidsplannen maken. Ik wil echt in gesprek gaan met de boeren, hun zorgen begrijpen en oplossingen bieden. Dat wordt de basis voor mijn aanpak als Eurocommissaris."

Met zijn praktische insteek en aandacht voor innovatie, duurzaamheid en generatiewisseling hoopt Hansen de landbouwsector in Europa toekomstbestendig te maken. "We moeten boeren perspectief bieden. Zonder hen zijn we afhankelijk van voedselimport uit landen waar we geen controle hebben over de hoge kwaliteitsnormen die we hier kennen. Dat mogen we niet laten gebeuren."

Met dit werkbezoek wil Christophe Hansen een duidelijk signaal geven: hij wil een Eurocommissaris zijn die niet enkel op kantoor in Brussel verblijft, maar zich ook daadwerkelijk inzet voor de landbouwgemeenschap die hij vertegenwoordigt.

Ook Magnus voelde dat zo aan. “Het is duidelijk iemand met visie die zaken wil veranderen voor onze sector. Hij wil voelen wat de problemen zijn op het terrein en nam er ruimschoots de tijd voor. Die oprechtheid heb ik echt ervaren. Natuurlijk, de proof of the pudding is in the eating. Maar dit is alvast een goed begin.”

Nieuwe Europese Commissie “von der Leyen II” krijgt groen licht van Parlement
Uitgelicht
Met een nipte meerderheid van 370 tegen 282 stemmen en 36 onthoudingen heeft het Europees Parlement woensdag in de plenaire zitting in Straatsburg het vertrouwen gegeven aan d...
28 november 2024 Lees meer

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek