"Dierlijke productie in EU moet verduurzamen"

De Europese consumptie van dierlijke producten is de afgelopen vijftig jaar sterk toegenomen. Dit veroorzaakt vandaag al negatieve effecten op milieu, natuur en gezondheid, terwijl de consumptie wereldwijd nog zal toenemen omwille van de groeiende wereldbevolking en stijgende welvaart. Dat blijkt uit een recent rapport van het Nederlandse Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).

In het rapport ‘The protein puzzle. The consumption and production of meat, dairy and fish in the European Union’ brengen Nederlandse onderzoekers de gevolgen in kaart van de productie en consumptie van dierlijke eiwitten voor milieu, natuur en gezondheid. Zo blijkt uit het rapport dat de huidige manier van produceren en consumeren in Europa leidt tot een grote druk op landbouwgrond, een vermindering van biodiversiteit en risico’s voor de gezondheid.

Wat de gevolgen van veehouderij betreft, stelt het rapport dat de productie van dierlijke eiwitten ongeveer twee derde van de Europese landbouwgrond en bijkomende grond in Brazilië en Argentinië in beslag neemt. Dit is het gevolg van de grote hoeveelheid plantaardige eiwitten (veevoeder), waaronder geïmporteerde soja uit Zuid-Amerika, die de veehouderij vereist. Daarnaast is de veehouderij verantwoordelijk voor ongeveer 10 procent van de Europese uitstoot van broeikasgassen.

Ook de Europese visserij kent een aantal problemen. Volgens het rapport zijn veel vispopulaties overbevist en worden bepaalde vissoorten zelfs met uitsterven bedreigd. De teelt van vis via aquacultuur kan hiervoor een oplossing bieden, maar tijdens het laatste decennium is deze sector nauwelijks gegroeid.

Omdat de mondiale vraag naar vlees, vis en zuivel en daarmee ook de vraag naar vee- en visvoeder in de toekomst nog zal stijgen, roepen de onderzoekers op tot duurzame maatregelen. In de eerste plaats suggereert het rapport dat de consumptie van dierlijke eiwitten moet afnemen. Hierdoor zullen de uitstoot van broeikasgassen en gezondheidsrisico’s afnemen. In de tweede plaats moet gewerkt worden aan een duurzame veehouderij en de ontwikkeling van een duurzame aquacultuur.

“De veehouderij kan op verschillende manieren duurzamer worden. Zo kan efficiënter geproduceerd worden door bijvoorbeeld gewasopbrengsten te vergroten of de omzetting van veevoeder in dierlijke eiwitten te bevorderen”, stellen de onderzoekers. Dit leidt tot minder landgebruik en minder CO2-emissie. “Het nadeel hiervan is echter het risico op lokale problemen zoals vermesting, afname van het dierenwelzijn en toename van het antibioticagebruik”, wordt genuanceerd.

Wat visserij betreft, suggereert het rapport veranderingen in het Europese quotasysteem en het voorkomen van bijvangsten en teruggooien van vangsten als duurzame maatregelen. Daarnaast wordt het instellen van een ‘maximum sustainable yield’ gericht op herstel van commerciële vissoorten en de verbetering van de positie van lokale visserijen als oplossing aanbevolen. Ten slotte zien de onderzoekers heil in de ontwikkeling van een duurzame aquacultuur, waarbij vissen gevoed worden met plantaardig voedsel in plaats van met wild-gevangen vissen.

Om deze maatregelen in de praktijk haalbaar te maken, moeten land- en tuinbouwers en vissers aangemoedigd worden en gecompenseerd worden voor de meerkost. Daarbij zien de onderzoekers een belangrijke taak weggelegd voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid. “Europa kan investeringssubsidies inzetten om de veehouderij te stimuleren om milieuefficiënt, diervriendelijk en antibioticavrij te zijn. Daarnaast kan het boeren belonen voor landschapsbeheer en extra steun verlenen aan boeren in extensieve, natuurrijke landbouwgebieden”, klinkt het. “Voor de visserij kan worden gewerkt met certificering, wat impulsen moet geven aan economische en ecologische verbetering.”

Meer info: lees het rapport ‘The protein puzzle. The consumption and production of meat, dairy and fish in the European Union’