Dierenwelzijnsraad tegen onverdoofd ritueel slachten

In België worden veel meer dieren ritueel geslacht dan nodig, wat betekent dat ook niet-moslims onbewust vaak 'halal' eten. Dat zegt Dirk Lips, voorzitter van de Raad voor Dierenwelzijn. De Raad schrijft in een advies aan de minister dat onverdoofd slachten onaanvaardbaar en vermijdbaar lijden voor het dier met zich meebrengt. Maandag vond in het Radio 1-programma Peeters en Pichal een debat plaats over ritueel slachten.

Het thema onverdoofd ritueel slachten trok de aandacht van Radio 1 nu politici in Nederland debatteren over een verbod. Het voorstel van de Partij voor de Dieren lijkt een meerderheid in de Tweede Kamer te kunnen overtuigen, nu de partijen D66, PvdA, Groenlinks en VVD een amendement toevoegden. Daarin ondersteunen zij een verbod op onverdoofd slachten, maar laten zij de deur op een kier staan voor het geval dat er wetenschappelijk kan worden bewezen dat de dieren bij een onverdoofde rituele slachtwijze niet meer lijden dan bij verdoofd regulier slachten.

De Raad voor Dierenwelzijn in België is klaar met een advies waarin er, net zoals in Nederland, gepleit wordt voor een wet die onverdoofd slachten verbiedt. Hiervoor moeten de uitzonderingen uit de wet van 14 augustus 1986 geschrapt worden. De bewuste wet zegt dat alle dieren onder verdoving geslacht moeten worden, behalve wanneer er godsdienstige voorschriften zijn die het anders bepalen.

Uit een bevraging bij een representatief aantal slachthuizen in 2005 bleek dat 22 procent van de kalveren geslacht werd volgens bepaalde religieuze voorschriften. Bij de runderen was dat 11 procent en bij de schapen maar liefst 92 procent, wat in 2005 neerkwam op meer dan 100.000 schapen. "Rekening houdend met de grote hoeveelheid (halal) schapenvlees die daarnaast geïmporteerd wordt, is dat veel meer dan het vlees dat door de moslimgemeenschap geconsumeerd wordt", verklaart Dirk Lips. Een deel van dat ritueel geslachte vlees komt dus in het reguliere voedselcircuit terecht, waar het geen label halal meekrijgt.

Veel niet-moslims eten dus halal zonder dat ze het weten. Dit terwijl de wettelijke uitzondering om slachten voor een religieuze rite toe te staan, uitsluitend voorzien is om de leden van de moslim- en de joodse gemeenschap in ons land van halal respectievelijk koosjer vlees te kunnen voorzien. Anderzijds worden de voorschriften voor ritueel slachten niet altijd even goed nageleefd. "Moslims hebben vertrouwen in het label halal, maar de voorschriften worden op verschillende punten niet goed nageleefd want in een slachthuis worden niet alle dieren met de kop naar Mekka gericht alvorens ze gedood worden en de dieren zien bijvoorbeeld ook andere dode dieren alvorens ze sterven", zegt Lips in het Radio 1-programma Peeters & Pichal.

In zijn advies wijst de Raad voor Dierenwelzijn op een hoog risico op welzijnsproblemen bij het onverdoofd slachten omdat het dier onder andere angst, pijn en stress kan voelen na het kelen. Ook de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) concludeerde in 20004 dat een dier bedwelmd moet worden voor het kelen om ernstige welzijnsproblemen te vermijden. Bij runderen kan de periode waarin pijn ervaren wordt tussen de keelsnede en het verlies van bewustzijn 60 seconden of langer duren. "Wetenschappelijke literatuur stelt ondubbelzinnig dat het risico op pijn en lijden bij onverdoofd slachten veel hoger is dan bij verdoofd slachten", citeert Lips de Raad voor Dierenwelzijn.

De Raad benadrukt dat slachtingen volgens de religieuze ritus niet in vraag worden gesteld, enkel de afwezigheid van een verdoving bij deze slachtingen. "Wanneer onverdoofd slachten verboden wordt, vraagt dit een aanpassing van de voorschriften voor ritueel slachten", erkent Dirk Lips, "maar riten veranderen in de loop der tijden." Hij is ervan overtuigd dat wanneer alle andere voorschriften behouden blijven, een verdoving juist beter aansluit bij het grote respect voor het individuele dier waar die riten van getuigen. "Je kan nog perfect van ritueel slachten spreken wanneer dat gebeurt met bedwelming alvorens de keelsnede toe te passen", aldus Lips. Hij zegt te kunnen instemmen met een omkering van de bewijslast naar Nederlands model zodat onverdoofd slachten kan worden toegelaten wanneer nieuw wetenschappelijk onderzoek aantoont dat het lijden van onverdoofd geslachte dieren toch niet groter is.

Beluister hier het fragment op Radio 1
Meer info: advies Raad voor Dierenwelzijn